3 Yirtqich qushlarning yoppasiga qirilishi qur va kuropatka kabi qushlaniing kamayishiga olib keladi

f

53. Mezazoy erasining trias davri boshlangan paytda hozirgi qaysi. o’simliklar hukmronlik qila boshlagan?

A)qirqquloqlar B)yo’sinlar C)qirqbo’g’imlar D)ochiq umg’lilar

54. Ochiq umg’lilar bo’limiga mansub o’simliklami belgilang? Lkalamit 2.velvichiya 3.sagovnik 4.sassiqdarxt 5.fikus 6.gingo biloba 7.pixta 8.raymondiy 9.kamxastak lO bennetit ll kedr

12.porfira 13.kordait 14.zuhrasoch 15.anor

A)l,3,4,6,7,10,14 6)2,5,7,9,11,13,15

C)2.3,6,7,10,l 1,13 D)l,2,3,6,7,8,ll,13

55. Yopiq umg’Ii o’simliklarda bir yillik, ikki yillik, ko’p yillik, chala buta, buta, daraxt kabi hayotiy shakllarining kelib chiqishi biologik progressning qaysi yo’nalishiga mansub?

A)aromorfoz B)idioadaptatsiya

C)katogenez D)umumiy degeneratsiya

56. Dastlabki gulli o’simliklar qaysi davrda vujudga kelgan?

A)trias B)yura C)bo’r D)toshko’mir

57. Gulli o'simliklar qaysi davrda humronlik qila boshlagan?

A)to’rtlamchi B)yura C)bo’r D)uchlamchi

58. Qanday omillarga asoslangan adaptiv reaksiyalar natijasida har hil ekologik muhitga moslashgan turlar vujudga kelgan? Letiologik 2.morfologik 3.ekologik 4.fiziologik 5,genetik

б. geografik


A)3,5 B)l,3 C)2,4 D)2,5


59. Aneuploidiya va poliploidiyalar qaysi omillarga mansubligini toping?

A)ekalogik B)fiziologik C)genetik D)biokimyoviy

60. Qaysi organizmlar oziqlanish zanjirining asosini tashkil etadi?

A)o’simliklar B)hayvonlar

C)odamlar D)mikroorganizmlar

61. Quyidagilami juftlang?

Lizogamiya 2.geterogamiya 3.oogamiya

a) shakli va o'lchami bir xil, harakatchan erkak va urg‘ochi gametalaming qo‘shilishi bilan boradigan jinsiy ko‘payish shakli

b) erkak va urg‘ochi gametalar harakatchan, lekin urg‘ochi gametalar erkak gametalarga nisbatan yirik bo‘lishi bilan xarakterlanadi

c) urg‘ochi gametalar yirik, harakatsiz, tuxum hujayra deb ataladi, erkak gametalar mayda bo‘lib, harakatchan bo‘lsa spermatozoid

A)l-b; 2-a; 3-c B)l-a; 2-b; 3-c

C)l-c;2-a; 3-b D)l-a; 2-c; 3-b

62. Quyidagi organizmlami ko’payish shakllarini aniqlang? Lizogamiya 2.geterogamiya 3.oogamiya

a.funariya b.suv qirqqulog’i c.ulotriks d.xlomidomanado e.na’matak

A)l-a; 2-b; 3-c,d,e B)l-a; 2-b; 3-c,d,e

C)l-c; 2-d; 3-a,b,e D)l-e; 2-c; 3-a,b,d ,

63. Quyidagj jinsiy ko’payish shakllan^ qaysi bin o’simlik va ;i hayvonJar oiamidako'p uchraydi?

A)Shiz6goniya ;B)izogamiya C^et%)gan^a ;^)oogamiya

64. Jmssiz ko’paytsh usullari(a)'t^jinsiy ko’payish shakllarini

(b) belgilang?

Lshizogoniya 2.oogamiya 3,binar 4.izogamiya

5.poliembrioniya 6.fragmentatsiya 7.geterogamiya

A)a-I,3,5,6; b-2,4,7 B)a-1,3,6; b-2,4,5,7 C)a-I,3,5,7; b-2,4,6 D)a-1,4,5,6; b-2,3,7

65. Yuksak o’simliklarning generativ organlarini belgilang? Lsporangiy 2,sporali boshoq 3.qubba 4.gul

A)l,2 B)3,4 C)2,4 D)barchasi

66. Quyidagilami moslang?

a. bir hujayrali suvo’tlari

b. ko’p hujayrali suvo’tlari

c. koloniya bo’Iib yashaydigan suvo’tlari I ,bo’linish orqali ko’payadi

2. tallomini bo’laklarga ajratish orqali ko’payadi

3. parchalanish orqali ko’payadi

4. zoosporalari orqali ko’payadi

A)a-1; b-3; c-2,4 B)a-3; b-1; c-2,4

A)a-I,4; b-3; c-2 A)a-2; b-4; c-1,3

67. Yerda hayotning paydo bo’lishi rivojlanishidagi qanday o’zgarish!ar natijasida suv havzalarining qisqarishi, tog’laming paydo bo’lishi suv muhitiga moslashgan suvo’tlarining quruqlikka chiqib qolishiga olib kelgan?

A)tektonik B)spontan

C)indutsirlangan D)spetsifik


Bilim


Harakaf


Nalija





l-pomidor; 2-baqlajon; 3-rediska;4-no’xat; 5-g’o’za; 6-sabzi; 7- piyoz; 8-karam; 9-kartoshkagul; 10-kartoshka; 11-bodring; 12- sholg'om

A) 6,7,8,10,12,3 6)1,2,9,11,4,5

C) 2,4,9,11,6 0)3,4,5,6,7,9,12

19. Gullashi kun uzunligiga bo’g’liq bo’lmagan o'simliklarning oilalari uchun xos bo’lgan umumiy xususiyat

A) meva turi, gulning tuzilishi

B) poya kambiyli, yo’g’onlasha oladi

C) guldagi erkin changchilar soni

D) mevasining bir tutain popuklar orqali tarqalishi

20. Bahor va kuz oylarida gullaydigan(a) va yoz oylarida gullaydigan(b) o’simliklar qaysi inintaqalarda o’sadi?

A) a-tropik va suptropik; b-mo’tadil

B) a-mo’tadil va tropik, b-subtropik

C) a-tropik, b-mo’tadil, subtropik

D) a-mo’tadil, b- tropik va suptropik

21. Bahor va kuz oylarida gullaydigan gajak to’pgulli o’siinliklanii aniqlang.

A) bodring, xrizantema B) kartoshkagul, baqlajon, pomidor

C) no’xat, qalampir, kartoshka D) qalampir, baqlajon, pomidor

22.. Organizmdagi mavsumiy o’zgarishlarni va boshqa biologik jarayonlami boshqaruvchi inexanizmni belgilang.

A) kun uzunligi B) molekulyar soat C) biologik soat D) yer soati

23. Tirik orgahizmlardagi qaysi jarayonlar kun uzunligiga hog'liq ravishda ritinil^ o’zgaradi? -

Ai mc'rtVdogik. fiziologik, biokiniyoviy B|niorfplogi%'iinni|inol6gik,. fiziologik ?

C}:;:iinmunologik. fiziologik. biokiinyov iy

D) inorfbfizialogik,:immuno!ogik. hiokimyoviy..

24. 0’z faoliyulini quyosh bolgan g’ira-shirada boshlaydigan umurtqali \ a sutkaning yoi ug’ vaqtida faol hayot kechiradigan chap aorta ravog’iga ega organizmlar uchun xos bo'lgaii lo g 11 ma’!umotni toping.

A) bitta kenja tip va bitta lurkumga mansub

B) bitta sinf, lekin har xil lurkinnlarga niansub

C) bitta tip, lekin har xil kenja tipga mansub

D) bitta turkumga kiruvchi har xil turlar

25. Barg plastinkalari qalin. sirti mum bilan qoplangan, barg og'izchalari ko’p bo’ladigan inadaniy o’simliklar berilgan qatomi aniqlang.

A) qulupnay, giatsinf, monster B) anturiuin. binafsha, sorgo

C) makkajo’xori, oqjo'xori. shakarqamish

D) qayin, shumtol, saksovul

26.. Organizmlarda amalga oshadigan hayotiy jarayonlar yashash jarayoning qaysi ko’rsatkichlarini o’zgarishiga sabab bo'ladi?

A) havo tarkibi, gazlar konsentratsiyasi, suvning tarkibi

B) suvning tarkibi, gazlar konsentratsiyasi

C) havo tarkibi, tuproq sufrukturasi, suvning tozalik darajasi

D) suvning tozalik darajasi. suvning tarkibi. atmosfera bosimi

27. Atmosferaning yuqori chegarasida quyosh nurlanishining quvvali qancha?

A) 1680 W/nr B) 1380 W/nr C) 200-300 mp D) 2670 W/m-

28, Nurlaming kam qismigina ozon ekranidan o’tib, yer yuziga yetib keladigan numing tink organizinlarga ta’siri niinaga bog'liq


A)to’lqin uzunligi va miqdoriga B)to’lqin uzunligi va yorug C)tabiatiga D)yorug’lik va tabiatga

29,Sutkaning yorug’ va qorong'u vaqti ahnashishi bilan bog’liq harakatlar ko’rinishida namoyon bo’ladigan jarayonga misol bo’ladigan organizmlarni belgilang.

A)boychechak, qoqio’t, binafsha B)binafsha, namozshomgul C)qoqio’t, atirgul D) qcx|io’t, lola, namozshomgul


30. Kalinar, shaqildoqning maxsus organlar yordamida sezish qobiliyatiga ega bo’lgan nur qaysi va ularga qanday iinkoniyat beradi?

A) inffaqizil nurlar, ov qilish imkonini beradi

B) ultrabinafsha nurlar, hech qanday imkon bermaydi

C) ko’rinadigan nurlar, tunda harakatlanish

D) bu hayvonlar hech qanday numi sezmaydi

31. Foioperiod qanday omil hisoblanadi?

A) yorug’likni belgilovchi oinil

B) organizindagi fiziologik jarayonlar va inavsumiy bioritmlar uzviyligini belgilaydi.

C) Fiziologik jarayonni belgilaydi D)ekologik omil

32. Harorat katta rol o'ynaydigan jarayonlar?

l)tirik organizm yer shari bo'ylab tarqalishi; 2)ularning xulq- atvori, hatti-harakati nainoyon bo’lishi ; 3)oziqlanishi; 4)yashash muhiti

A)3,4,l.2 B) 1.4.3 C)4.2 D)2.l

33. Qisqa kuii o’siinliklaii qanday mintaqada o'sadi?

A) mo’tadil, subtfopik B) tropik,:;sub(fopik

C)ekvotarial, mo*tadil D)ino’tadil

34. FtJtotaksfs qobjliyatiga ega drganizpjJarga/xos xususiyatlarni ; j^iqlang, l)y6rug’]ik sezuvchi tuziluialafgaega; 2)erkiH harakatlana olmaydi; 3)faqat fotosintez usulida oziqlanadi; 4)geteratrof oziqlanadi; 5)harakatlanish organoidlari inavjud;

6) harakat yo’nalishi ta'sir yo'nalishiga bog’liq;

A)l,3,6 B)2,3,5 C)4,5,6 D)l,2,6'^

35. Fotoperiodizm hodisasi haqidagi to’g’ri fikrlarni aniqlang.

I) yorug'lik ta’sirida o’simliklaming yorug'lik yo’nalishiga bog’liq holda harakatlanishi fotoperiodizm deyiladi; 2) o’simliklar hayot faoliyatiniiig yil mavsumlari bilan sinxronlashishi fotoperiodizm deyiladi; 3)o’simlik va hayvonlaming o'sishi va rivojlanishi kun uzunligiga bog’liqligi fotoperiodizm deyiladi; 4)tirik organizinlardagi fiziologik jarayonlar faolligining yorug’ kun uzunligiga bog’liqligi fotoperiodizm deyiladi; 5) fotoperiodizm hodisasini tajribada o’simlik va hayvonlarda yoritishni sun'iy o’zgartirib kuzatish inuinkin; 6) fotoperiodizin asosida o’siinlik va hayvonlarda evolutsiya davomida maxsus davriy takrorlanib turuvchi biologik ritinlar paydo bo’lgan;

7) o’simliklar ko’rinadigan nurlarni fotopigmentlar orqali o’zlashtirilishi fotoperiodizm deyiladi.