4- ma’ruza. Mavzu: Mashinalar loyihalashning asosiy tamoyillari

Mashinalar loyihalashning asosiy bosqichlari. Davlat standarti sanoatning barcha tarmoqlari mahsulotlari uchun konstruktorlik hujjatlarini ishlab chiqish 5 ta bosqichini belgilab beradi: texnik topshiriq, texnik taklif, eskiz loyihasi, texnik loyihasi va ishchi hujjatlarini ishlab chiqish.
Konstruktorlik hujjatlari tayyorlash jarayonida loyiha sekin-asta aniqlashib boradi va ishchi hujjatlarini ishlab chiqishga yaqinlashtiradi. Mana shu ishchi hujjatlar bo‘yicha buyum ishlab chiqariladi.
Loyihalash jarayonining ko‘p bosqichliligi topshiriqning murakkabligi va qabul qilinayotgan yechimlar sifatiga qo‘yilayotgan talabning yuqoriligini ko‘rsatadi. Chunki xatolarni ishlab chiqarish jarayoni davomida to‘g‘rilashga to‘g‘ri keladi. Bu esa vaqt va vositalarning no o‘rin qo‘shimcha sarflanishiga olib keladi. Texnik topshiriq o‘z ichiga mashinaning nima ish bajarishga mo‘ljallanganligi texnik xarakteristikasi, sifat ko‘rsatkichlari, shuningdek, mashinaning ishlab chiqilayotgan konstuksiyaga qo‘yiladigan texnik iqtisodiy talablar, kostruktorlik hujjatlari ustida ishlash bosqichlari soni va maxsus talablarni oladi. Texnik topshiriqda iloji boricha ishlab chiqish bazasi, iste’mol qilinadigan va rejalashtirilayotgan mahsulot hajmi, uni tayyorlash davomiyligi, modernizatsiyalashning mumkin bo‘lgan yo‘llari ko‘rsatilgani ma’qul. Kelishilgan va tasdiqlangan texnik topshiriq loyihaviy ishlarni olib borishga asos bo‘la oladi.
Texnik taklif texnik topshiriqga muvofiq tarzda mashina yaratish uchun texnik hamda iqtisodiy asosga ega. Texnik topshiriqlarining mumkin bo‘lgan realizatsiya variantlari, ishlab chiqilayotgan konstruksiyani o‘xshash konstruksiyalar bilan solishtirib ko‘rish, mashinaning patentbopligi va shu kabilarni texnik taklif o‘z ichiga oladi. Texnik taklif kelishuv va tasdiqdan o‘tgandan so‘ng ishning keyingi bosqichlarini bajarishga asos bo‘la oladi.
4.2 Loyihalashning protsedura modeli (logik sxemasi).

Ishlab chiqish bosqichlari

Loyihalash protseduralari

Loyihalash masalalarini yechish usullari

Informatsiya manbaalari

Mashinalarni loyihalashdagi extiyojlarni aniqlash



Ishlab chiqarish holati yuzasidan muhim direktiv masalalar







Grafik maqsadlarni senariysi



Maqsadini aniqlash

Texnik jurnal va materiallar, adabiyotlar, patent manbalari, ishlab chiqilgan loyihaning tugallanishi



Asosiy belgilarini aniqlash

Mashinalarni ishlatish tajribasi.

Qaror matritsalari va boshqalar

Texnik topshiriq

Qabul qilinadigan qaror



Aqliy hujum qilish, mos keluvchi jadval va boshqalar.



Texnik vazifalarini yechish variantlarini izlash





Kinematik va dinamik таhlil, modellashtirish.



Qabul qilinadigan qarorlarning таhlili

Eskiz loyiha

Texnik takliflar


Optimalashtirish usuli bilan masalalarni qayta ishlash

Mashina ishchi rejimlari va parametrlarini tanlash

Fan yutuklari, loyihalash tajribalari, davlat standartlari.

Texnalogiklikga ishonchlilikga, ergonomik, estetik, mustahkamlikka qayta o‘zlashtirish. Unifikatsiyalash, standartlashtirish.

Mashinalarni konstruksiyalash





Texnik loyiha



Detal va yig‘ma birikmalarni konstruksiyalash



Ishchi xujjatlar