4 И. С. Хотамов, У. Ф. Алиқулов. Нейромаркетинг ва психологик

4-расм. Эмоционал суратларнинг инсон миясига таъсири 
Манба: А. Трайндл, “Нейромаркетинг” перевод с немецкого, Москва, 
2007й. 
Бу айнан норационал ёки бизга шундай туюладиган ҳатти–
ҳаракатни ўрганишда оддий усулларга асосланиш мумкин эмас, бу ўз
навбатида, бизлар учун анъанавий бўлиб қолган маркетинг

---

26 
маълумотларини анъанавий усуллар билан қайта ишлаш жараёнида
ва унга асосланган ҳолда олишнинг иложи бўлмаган мураккаб ва
келишган доктриналарни ишлаб чиқишни талаб этишидан келиб
чиқади.
Муаммога яхши тасвир сифатида метафорик тарзда биз
блоклардан бирида учратган оддий психологик ва унга параллел
иқтисодий тажрибани: «Кимдир ўзининг барқарор динамикаси билан
заифликни намоён этиш ва анъанавий услубий ёндашувнинг нозик
томонларини намойиш этади» ўтказишда реал юзага келган вазиятни
ёритилишини келтириш мумкин.
Истеъмолчининг ҳатти-ҳаракати, унинг афзалликлари, бренд
тадқиқотлар ва бошқалар (модератор ва таҳлилчилар бевосита боғлиқ
бўлган сифатли лойиҳаларни алоҳида таъкидлаб ўтиш жоиздир, ва
бунинг оқибатида унинг субъектив баҳосини акс эттирадилар)
ўрганиб чиқиш ҳақида нима дейиш мумкин? Ахир нафақат
бўрттирилган тизимли хаторларнинг такомиллашуви, балки
ходимлар,
маълумотларни
қайта
ишлашдаги
ноаниқликлар
имконияти, уларнинг бўрттирилганлиги ва кўпгина бошқа омиллар
билан боғлиқ хатарлар миқдори ҳам йўқ эмас.
Бу кўпроқ рассомнинг фаоляитини эсга солади тўғрими?
Шундай қилиб бу ерда бир зумлик олимнинг инжиқликлари билан
маъқулланган нисбатан камроқ англанган, бошқариш қийин
кечадиган жараён ва тизимли ёндашув ўртасидаги ўхшашликни
топиш мумкин. Натижада устанинг қўли ёки яратган асари кўринади.
Бу сафар баъзи хизматларга эга бўлган ва ундан тўлиқ қониққан

---

27 
ҳолда биз келгусида бу каби хизматлардан, лекин бошқа ўзгарган
вазиятларда олишга ишонч ҳосил қилишимиз лозим.
Аниқ дастурлаштирилган ва муайянлаштирилган натижани
олиш ва эстетика зарурати туғилган лаҳзада дизайн яралади. Бу каби
патентли қиёслаш нима учун кераклигини сўранг? Ҳаммаси оддий,
вазияни таърифлашимизда дизайн – бу бизнес вазифаларни ҳал этиш
соҳасида бадиий ривожланишнинг мантииқий давомидир. Айнан
шундай ривожланиш турли кўникмаларни бошқа кўпгина таърифлаш
соҳаларида ҳам кузатилади. Маркетинг ҳам янада шаффоф
хулосаларда ва янада аниқроқ қарорларда янгидан янги шаклларни
яратган ҳолда тадқиқот фаолиятида ўзини доимий тарзда
фаоллаштириши учун ҳам маълум аҳамиятга эга. Биз эртанги кунга
ишонч уйғотадиган ва ушбу ишонч қаердан пайдо бўлишини аниқ
тушунча берувчи натижани қўлга киритишимиз лозим.
Нейромаркетинг ва нейроиқтисодиёт айнан шу глобал мақсадни
яқинлаштиради.
Ҳозирги тараққиёт босқичида ушбу фанларнинг олдида турган
алоҳида, деярли аҳамиятли вазифалар сифатида икки катта
синтезланадиган концепциялар: турли ҳиссиётларни намоён этиш
корреляцияларини ва қарорлар қабул қилиш комплексини тадқиқ
этиш. Бунда бу каби квази - вазифаларга тўқнаш келганда, биз кўриб
чиқаётган фанларга тўғри ёндашган ҳолда оддий истеъмолчи нуқтаи
назаридан нисбатан амалий вазифаларни ҳал этиш мумкинлиги
тушуниш жуда муҳим. Буларнинг қаторига, реклама материалларига,
брендлар атрибутини ўрганиш, силжиш концепцияси семиотикаси
тестига истеъмолчиларнинг таъсирланишини, ets анъанавий

---