4-мавзу. Араблар ва Марказий Осиёнинг бошқа ўрта аср давлатлари ҳукмронлиги даврида амал қилган солиқлар

Солиқ мажбуриятлари

Одатдаги солиқлардан ташқари хонлар янгиларини ҳам жорий этиб
турганлар. Бу борада айниқса Худоёрхон ажралиб турган. У экилган
мевасиз дарахтлардан, шаҳарга олиб кирилган пичандан, тоғ ўрмонларида
ёқилган писта ва кўмирдан ҳам солиқ олган.

Худоёрхон хазинадаги етишмовчиликни хилма-хил мусодара қилишлар ва
чайқовчилик воситасида тўлдирган.

1858 йилда Қўқон хонлигининг шимолий қисмида Туркистон, Чимкент, 
Тошкент вилоятларида қўзғолонлар бошланади. Тошкент ҳокими Аҳмад
Парвоначининг солиқ йиғишида ҳаддидан ошиб кетганлиги халқ
харакатининг юз беришига сабаб бўлади.

У ҳар бир қўй учун 1 сўм, бир бош қорамол учун 2 сўм, туя учун 3 сўм, 
бўталоғи учун 2 сўм, ҳар бир қиз турмушга чиққани учун 20 сўм тўлашни
шарт қилиб қўйган.

---

Солиқ мажбуриятлари

Қўқон хонлигида солиқларни йиғиш бирмунча бошқача бўлиб, 
хирожнинг миқдори буғдой, жўхори ва бошқа донли экин ҳосилининг
1/5 қисми тариқасида ундирилган.

Хирожнинг яна бир тури танабона солиғи эди. Масалан, терак, қайрағоч
экилган бир таноб ердан 50 тийин, узум, мевазордаги ҳар таноб ердан 2 
сўм, пиёз, сабзи экилган бир таноб ердан 1 сўм солиқ олинган. 

Хирож дастлаб махаллий ҳоким хазинасига тушган.

Шу ҳисобдан бек маъмуриятни маош билан таъминлаб турган, хон 
талаб қилганда қўшин тўплаб, уларга хизмат ҳақи тўлаган.

---

Солиқ мажбуриятлари

Хонликда солиқ тўловчиларнинг рўйхати қатъий юритиб борилган.

Аҳоли расмий солиқлардан ташқари мироб ва мулла учун ҳам ғалладан
маълум миқдорини бериши лозим бўлган.

Қўқон хонлиги Чор Россиясига тобе бўлгандан сўнг солиқлар миқдори
кескин даражада ошиб кетади. Чунки унинг хазинаси бўшаб қолган эди. 

Шунинг учун хон янгидан-янги солиқ турларини жорий этади.

Сув пули, даллол пули, мевасиз дарахтлардан солиқ, ўтин пули, пичан, 
писта, кўмирдан олинадиган солиқ ва бошқалар шулар жумласидандир.

Умумий ҳисобда хонликда 30 дан ортиқ солиқ турлари бўлган.

---

Эътиборингиз учун рахмат!

---

Document Outline

• Пустая страница