4-мавзу. Материаллар ҳисоби

Биринчи харид баҳолари бўйича баҳолаш усули (ФИФО) - (биринчи кирим - биринчи чиқим) -биринчи навбатда сотиб олинган товарларнинг таннархи биринчи навбатда сотиб юборилган товарларга олиб борилиши керак деган тахминга асосланган. Ҳисобот даврининг охирига мавжуд бўлган товарларнинг таннархи, охирги сотиб олинган товарларга тааллуқли бўлади, сотилган товарларнинг таннархи эса олдин сотиб олинганларга мувофиқ келади. ФИФО усули товарларни амалдаги ҳақиқий жисмоний ҳаракатига боғлиқ бўлмаган ҳолда, ҳар қандай тармоқ корхоналари томонидан қўлланилиши мумкин, чунки у товарлар ҳаракатини эмас, қиймат ҳаракатини ҳисобга олади
Охирги харид нархлари бўйича баҳолаш усули (ЛИФО) - (охирги кирим - биринчи чиқим) - охирги харид қилинган товарларнинг таннархи биринчи навбатда сотилган товарларнинг қийматини аниқлаш учун, ҳисобот даврининг охирига бўлган заҳираларнинг таннархи эса биринчи навбатда харид қилинган товарлар таннархи асосида ҳисоб қилинади деган тахминга асосланган.

Материалларни тайинланиши ва ишлаб чиқариш жараёнида фойдаланишини таснифи корхона бухгалтерияси томонидан уларнинг синтетик ҳисобини ташкил этиш учун фойдаланилади.

• Материалларни бухгалтерия ҳисобида ҳисобга олиш учун қуйидаги счётлар очилган:
• - 1010-«Хом-ашё ва материаллар»;
• - 1020-«Сотиб олинадиган ярим тайёр маҳсулотлар ва бутловчи қисмлар»;
• - 1030-«Ёқилғи»;
• - 1040-«Эхтиёт қисмлар»;
• - 1050-«Қурилиш моллари»;
• - 1060-«Идиш ва идиш материаллари»;
• - 1070-«Бошқа томонга қайта ишлаш учун берилган материаллар»;
• - 1080-«Инвентар ва хўжалик анжомлари»;
• - 1090-«Бошқа материаллар».

Материаллар қуйидагилар натижасида корхона балансига киритилади:

• Материаллар қуйидагилар натижасида корхона балансига киритилади:
• - олди-сотди шартномаси бўйича сотиб олинганда;
• - устав сармоясига таъсисчи улуши кўринишида келиб тушишганда;
• - текинга келиб тушишганда (ҳадя шартномаси бўйича);
• - айирбошланганда;
• - инвентаризация натижасида материаллар ортиқчалиги аниқланганда;
• - асосий воситаларнинг тугатилишидан материаллар олинганда.