4-mavzu: xodimlarni boshqarish tizimi

 5. Bozor narxining shakllanishi — tovar-pul munosabatlari-ning muvofiklashtiruvchi vosita, 
daromad va xarajatlar, mahsulot bahosi va qiymati muhim iqtisodiy kategoriyasidir. Mahsulot 
bahosi yuqori bo‘lsa, u bozorda raqobatbardosh bo‘lmaydi, arzon bo‘lsa korxona zarar 
ko‘rishi mumkin. U quyidagicha aniqlanadi: 
•
N = T + F, 
•
bu erda: 
•
N — mahsulot bahosi;
•
T — mahsulot tannarxi;
•
F — foyda. 
•
6. Qimmatbaho qog‘ozlar — fond bozorining tarkibiy qismi, mulkka egalik ekvivalenti 
hisoblanadi. Bunda aksiya — korxona aksiya kapitaliga qo‘shilgan payni ko‘rsatuvchi 
qimmatbaho qog‘ozdir. U foydaning bir qismini dividend shaklida olish imkonini beradi. 
Veksel — bir shaxsning ikkinchi bir shaxs oddidagi pul majburiyatini aks ettiruvchi qarzdorlik 
hujjati hisoblangan , qimmatbaho qog‘ozdir. Obligatsiya — aniq belgilab qo‘yilgan foiz 
miqdorida yillik daromad olish huquqini beruvchi qimmatbaho 
;
qog‘oz. Kredit kartochkalari 
— pul o‘rnini bosuvchi hujjat bo‘lib, \ ularga egalik qiluvchilar o‘zlari hisob raqamlarida 
bo‘lgan pul s miqdoriga tovarlar sotib olishlari mumkin, xizmatlar haqini ; to‘lay oladilar. 
Dividendlar aksiyalar uchun to‘lanadigan foydaning 
•
bir qismidir. 
•
7. Soliqtizimi — davlat g‘aznasini to‘ddiruvchi muhim iqtisodiy mexanizm bo‘lib, soliq 
korxona va fuqarolardan olinadi. 
•
8. Mulk shakli — mulkka egalikni bildiradi. 
•
9. Ijtimoiy ishlab chiqarish bosqichlari — ishlab chiqarish, mahsulotni ayirboshlash, 
taqsimlash va iste’mol qilish jarayonida insonlar o‘rtasidagi tovar-pul munosabatlari asosini 
tashkil etadi. 

---

•
III. Boshqaruvning ijtimoiy uslublari xodimlarni boshqarishda muhim rol o‘ynaydi. Bu 
uslublar xodimlarning jamoadagi o‘rni va mohiyatini, etakchilarni aniqlash, ularni qo‘llab-
quvvatlash, xodimlarni ishga qiziqtirishni korxona pirovard maqsadlari bilan bog‘lash, 
mehnat nizolarining oldini olish, ular ro‘y bergan taqdirda bu nizolarni hal etish imkonini 
beradi. Ushbu uslublar quyidagi xususiyatlarga ega: 
•