4-modul. Qaraqalpaq tiliniń funkcionallíq stilleri hám sóylew mádeniyatí Jobası


Rásmiy isler stili. Basqa stillerden ózgeshelik tárepleri. Leksikalıq ózgesheligi


Download 269.32 Kb.
Pdf ko'rish
bet4/9
Sana23.12.2022
Hajmi269.32 Kb.
#1044659
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
4-modul.

 
2. Rásmiy isler stili. Basqa stillerden ózgeshelik tárepleri. Leksikalıq ózgesheligi. 
Morfologiyalıq ózgesheligi. Sintaksislik ózgesheligi 
 
Tayanısh túsinikler: hújjetler tiliniń ózgesheligi, belgili bir shtamp. Arnawlı 
terminologiyası, standart birlikler, morfologiyalıq ózgesheligi, sintaksislik jaqtan dúzilisi, kórkem 
shıǵarmalarda paydalanıw ózgesheligi. 
Rásmiy isler stili júdá turaqlı, óziniń belgili janrı, leksikası, frazeologiyası hám sintaksislik 
toplamlarına iye, bul stilde belgili bir shtamp (ózgermeytuǵın sóz hám toplamlar) kóbirek 
qollanıladı. Rásmiy isler stili quramına arza, maǵlıwmatnama, daǵaza, tilxat, isenim, qaǵaz, esap, 
akt, protokol, shártnama, xarakteristika, buyrıq, shaqırıw xat hám t.b. kiredi. 
Rásmiy stilde aytılajaq pikir konkret, anıq hám túsinikli bolıwı kerek, sebebi bul stilde hár 
qıylı hújjetler jazıladı. Bunday hújjetlerdiń mazmunı anıq bolıp, olar ádebiy tilde qáliplesken bir
formada alıp barıladı, sonlıqtan da rásmiy isler stiliniń ózine tán leksikalıq hám grammatikalıq 
ózgeshelikleri boladı. 
Leksikalıq ózgeshelikleri: 1. Rásmiy isler stili óziniń arnawlı terminologiyasına iye. 
Bunda
ǵı terminler ilimiy stildegi terminlerdey abstrakt xarakterde emes, al praktikalıq áhmiyeti 
bar bol
ǵanlıqtan bir qansha konkret bolıp keledi: instrukciya, qatnas qa
ǵaz, telefonogramma,
buypıqmaǵlıwmatnama, akt, protokol, kún tártibi, qarar, tıńlandı, maqullaw, soranıw, málim etiw 
hám t.b. 2. Leksika-frazeologiyalıq hám grammatikalıq jaqtan belgili bir formada qáliplesken 
standart birlikler (shtamplar) kóplep paydalanıladı: tıńlap hám talqılap, esaplı dáwir ishinde,


buyrıǵına muwapıq, tómendegi qol qoyıwshılar, eske ala otırıp, ruxsat etiwdi soranaman, sógis 
járiyalaw, qarar qabıl etiw. 3. Hár qıylı qısqarǵan atlıqlar kóplep ushırasadı: in-t, zam, f-ka, zav. 
Mısalı: Durshekeev tchk Kuybıshev qalasında bolatuǵın mexanizatorlardıń keńesine qatnas zpt 
aqshanı izińnen jiberemiz tchk direktor (O.Ábdiraxmanov). 

Download 269.32 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling