49- ma’ruza radiochastota kuchaytirgichlari haqida umumiy tushunchalar
Download 1.14 Mb. Pdf ko'rish
|
49- ma’ruza radiochastota kuchaytirgichlari haqida umumiy tushun (1)
|
2
tok nolgacha kamayadi. Keyin VT1 tranzistor bazasidagi manfiy potensial qanchalik ortmasin VT1 tranzistor ochiq, VT2 tranzistor yopik va i 2 tok nolga teng bo‘ladi. Agar U kir < E bo‘lsa (10.14-rasm), u holda i tok va Uchiq kuchlanish U kir kuchlanishga chiziqli bog‘liq bo‘ladi. 10.13-rasm. Agar U kir > E bulsa i2 tokni ikki tomonlama kesimi paydo bo‘ladi, i 2 tok birinchi garmonikasining amplitudasi U kir kuchlanishining o‘sishiga nisbatan sekinrok ortadi. Agar U kir >> E bo‘lsa, i2 tokning birinchi garmonikasi deyarli o‘zgarmas amplitudali to‘gri burchakli impulslar shaklida bo‘ladi. Bularning hammasi 10.15-rasmda ko‘rsatilgan cheklagich amplitudaviy xarakteristikasini kurinishini belgilaydi. U kir =E bulganda cheklagich chikishidagi U chik0 =0,5 i max R ekv buladi. Bu erda R ekv chikish konturining ekvivalent qarshiligi. Re rezistorning qarshiligi o‘zgartirib ishlash bo‘sag‘asini rostlash mumkin Re´=Re bo‘lganida Ue kuchlanish U kir kuchlanishining ortishiga nisbatan tezroq kamayadi, VT1 tranzistor U kir kuchlanishning kichik qiymatlarida yopiladi va cheklash bo‘sag‘asi kamayadi. 29 10.14-rasm. 10.15-rasm. O‘zgaruvchan siljitilishi amplitudaviy cheklagich 10.16-rasmda keltirilgan. Tranzistorning ishlash rejimi uchta E ko‘sh ta’minot manbalari E1 , E bosh va Eko‘sh kuchlanishni AD ishlab chiqaradi. AD kirish U kir kuchlanishini detektorlaydi. E ko‘sh kuchlanish U kir ga bog‘liq bo‘ladi. Kirish signali amplitudasi qanchalik katta bo‘lsa, E ko‘sh kuchlanish shunchalik kata bo‘ladi. Dastlab kirish kuchlanishi amplitudasi kichik olinsa (10.17-rasm), bunda E ko‘sh ≈0 va E sil = E bosh bo‘ladi. ACH bu holda oddiy kuchaytirgich rejimida ishlaydi. U kir kuchlanish ortganda E ko‘sh kuchlanish ortadi va binobarin E ko‘sh kuchlanishning qutbi E bosh kuchlanishining qutbiga teskari, E sil kuchlanishi U kir kuchlanishining katta qiymatlarida kamayadi, i chiq chiqish tokining kesilishi boshlanadi. U kir kuchlanishi qanchalik katta bo‘lsa, tranzistor chiqish toki θ kesish burchagi shunchalik kichik bo‘ladi. SHunday qilib o‘zgaruvchan siljishli amplitudaviy cheklagichlarda U kir kuchlanish ortganda qandaydir U kir = U bo‘s qiymatdan boshlab bir vaqtda i chiq. maks tokning ortishi va θ burchakning kamayishi bo‘lib o‘tadi. ACHning chiqishiga chiqish toki I m1 birinchi garmonikasini ajratuvchi tebranish konturi qo‘yiladi, chiqishdagi kuchlanish U chiq =I m1 R ekv bo‘ladi. I m1 =i chiq . max ·α1(θ) bo‘lganligi uchun U kir kuchlanishining ortishi bilan chiqish toki birinchi garmonikasi i chiq . maks tokning o‘sish sababli ortadi va bir vaqtda θ burchakning kamayishi hisobiga kamayadi, ma’lum sharoitlarda tokning I m1 birinchi garmonikasi amplitudasi deyarli o‘zgarmaydi. 30 10.16-rasm 10.17-rasm. O‘zgaruvchan siljitishli amplitudaviy xarakteristikasi 10.18-rasmda keltirilgan AD uzatish koeffitsenti K D =K D . ort bo‘lgan AX idealga yaqin bo‘ladi K D ´ > K D.ort bo‘lganida va U kir kuchlanish ortganida E qo‘sh kuchlanish K D.ort dagiga nisbatan tezroq ortadi, bunda i chiq.maks tok kam o‘zgaradi, kesish burchagi esa tez kamayadi. SHuning uchun I 2m tok amplitudasi U kir kuchlanish ortganda kamayadi va amplitudaviy xarakteristika kamayib boradigan oraliqqa ega bo‘ladi. 10.17-rasm. O‘zgaruvchan siljitishli amplitudaviy xarakteristikasi 10.18-rasmda keltirilgan AD uzatish koeffitsenti K D =K D.ort bo‘lgan AX idealga yaqinbo‘ladi K D ´ > K D.ort bo‘lganida va U kir kuchlanish ortganida E qo‘sh kuchlanish K D.ort dagiga nisbatan tezroq ortadi, bunda i chiq.maks tok kam o‘zgaradi, kesish burchagi esa tez kamayadi. SHuning uchun I 2m tok amplitudasi U kir kuchlanish ortganda kamayadi va amplitudaviy xarakteristika kamayib boradigan oraliqqa ega bo‘ladi. 10.18-rasm. |
