49- ma’ruza radiochastota kuchaytirgichlari haqida umumiy tushunchalar

Radiochastota kuchaytirgichlarning kaskodli sxemalari
Kuchaytirgich elementlarining ulanishiga qarab kuchaytirgichlar ham
uch xil, ya’ni umumiy emitterli, umumiy bazali va umumiy kollektorli bo‘ladi degan edik. Bu ulanishlarning turiga qarab, kuchaytirgichlarning xarakteristik parametrlari turlicha bo‘lib, ular bir-birlaridan farq qiladi. Masalan, umumiy bazali kuchaytirgichlarda, umumiy emitterli kuchaytirgichlarga qaraganda qiymati jihatidan katta bo‘lgan barqaror kuchaytirish koeffitsientini olish mumkin. Umumiy emitterli kuchaytirgichlarda esa ularning kirish o‘tkazuvchanligi kichik bo‘ladi. Bu o‘z navbatida kuchaytirgichning quvvat bo‘yicha kuchaytirish koeffitsientining miqdorini katta bo‘lishiga imkoniyat yaratadi.
Ayrim paytlarda, bir vaqtning o‘zida ham kuchlanish, ham quvvat bo‘yicha miqdorlari jihatidan katta bo‘lgan kuchaytirish koeffitsientini olish talab etilib qoladi. Odatda, bunday paytlarda, nomlari Yuqorida zikr etilgan kuchaytirgichlarning har ikkalasidan bir vaqtda foydalanish to‘g‘ri keladi. SHu maqsadda ularni bir-birlari bilan ketma-ket ulanadi.
Kuchaytirgich sxemalaririni bir-birlari bilan o‘zaro ketma–ket yoki
parallel ulash natijasida olingan yangi sxemani kuchaytirgichlarning kaskodli sxemalari deb ataladi. SHunday sxemalardan biri 7.5-rasmda ko‘rsatilgan.__
Sxemada, manbaga nisbatan tranzistorlar bir-birlari o‘zaro ketma-ket
ulangan. Rezistor, R2, R3, R4 va R5 lar tranzistorning ishchi nuqtasini tanlab
berish va kollektor tokini bir meyorda ushlab turish uchun xizmat qiladi. Rf
va Sf lar esa filtr vazifasini o‘taydi.

7.5-rasm.
Kuchaytirgichning birinchi kaskadi uchun uning kuchaytirish koeffitsienti quyidagi ko‘rinishga ega bo‘ladi. Ikkinchi kaskad uchun esa, ko‘rinishga ega bo‘ladi.
Bu erda,_______________birinchi kaskad uchun yuk vazifasini o‘taydigan ikkinchi kaskadning kirishidagi o‘tkazuvchanlik, G_e2 - esa, ikkinchi kaskad konturining ekvivalent o‘tkazuvchanligidir.
Kaskod sxemali kuchaytirgichlarning umumiy kuchaytirish koeffitsienti quyidagi ko‘rinishga ega bo‘ladi.

----
Quvvat bo‘yicha kuchaytirish koeffitsienti esa,

(7.10).
---

ga teng bo‘ladi.

Bu erda, G_e - birinchi kaskadning kirishidagi ekvivalent o‘tkazuvchanlikdir.