5 Adabiyotlar taxlili

t/r	Ko‘rsatkichlar	O‘lchov birligi
Variantlar
1	2	3
1	Yerni ekishga tayyorlash;	so‘m	400 000	400 000	400 000
2	Asosiy va qo‘shimcha ish xaqlari;	so‘m	200 000	200 000	200 000
3	Mineral o‘g‘itlar qiymati;	so‘m	300 000	300 000	300 000
4	Pomidor ko‘chatini qiymati;	so‘m	350 000	350 000	350 000
5	Kimyoviy prepapratlar qiymati	so‘m	-	96 000	103 000
6	Jami harajat	so‘m	1 250 000	1 346 000	1 353 000
7	Ko‘zda tutilmagan xarajatlar.	so‘m	200 000	200 000	200 000
8	Hamma harajat	so‘m	1 450 000	1 546 000	1 553 000
9	Pomidor hosili	s/ga	120	210	285
10	Sotish narhi	so‘m	200	200	200
11	Olingan daromad	so‘m	2 400 000	4 200 000	5 700 000
12	Shartli sof foyda	so‘m	950 000	2 654 000	4 147 000
13	Rentabellik	%	40	63	73

6. Korxonalarni modernizasiya qilish,texnik va texnologik qayta jixozlash va yuksak texnologiyalarga asoslangan yangi ishlab chiqarishni rivojlantirish borasida yuritilgan faol investisiya siyosati.
O‘zbekiston Respublikasi mustaqillikka erishgan dastlabki yillardan boshlab,iqtisodiyot rivojlanishiga investisiyalar jalb etishga katta e’tibor qaratildi.
Shu sababli yildan- yilga mamlakatimiz iqtisodiyotiga kiritilayotgan chet el investisiyalari va kreditlari xajmi ortib bormoqda.
Mamlakatimizda olib borilgan faol investisiya siyosati natijasida, 2012 yilda barcha manbalar xisobidan 10.7 mlyad. Dollar investisiyalar jalb etilgan bo‘lib, bu ko‘rsatgich o‘tgan 2011 yilga nisbatan 14 foizga o‘sgan. Jami investisiyalarning 2.5 mlyard dollarini xorijiy investisiyalar tashkil etgan. Iqtisodiyotimizga jalb etilgan investisiyalarning 74 foizga yaqini ishlab chiqarishni modernizasiya qilish va yangilashga qaratilgan.Investisiya siyosati har qanday davlatning iqtisodiy rivojlanishi va ishlab chiqarishni kengaytirishning muxim yo‘nalishlardan biri bo‘lib,unga bozor iqtisodiyoti sharoitida yangicha yondashuv talab qilinadi:Investisiya bu- kelajakda foyda yoki ijtimoiy samara olish maqsadida,investor tomonidan qishloq xo‘jaligi tarmoqlarini rivojlantirish uchun ma’lum muddatga sarflangan barcha turdagi moddiy-texnik va intedektual boyliklardir.
Qishloq xo‘jaligi soxasida mexnat unumdorligini oshirish, maxsulot tannarxini kamaytirish ,yuqori samaradorlikka erishish va qishlov aholisi turmush darajasinioshirishda moliyaviy mablag‘larning tutgan muxim o‘rni tarmoqqa investiyalar jalb etishni taqozo etadi.
Olib borilgan tizimli ishlar va oqilona investisiya siyosati tufayli o‘tgan so‘ngi yillarda znlab zamonaviy korxonalar ishga tushirildi. Shuningdek, qishloq xo‘jaligi maxsutlari ishlab chiqarish xajmini ko‘paytirish, axolining qishloq xo‘jalik maxsulotlariga bo‘lgan o‘sib borayotgan extiyojini qondirish,qishloq xo‘jalik maxsulotlarini qayta ishlovchi sanoat korxonalari faoliyatini jonlantirish va eng muximi qishloq xo‘jalik maxsulotlari eksportidan kelayotgan valyuta mablag‘larini ko‘paytirish maqsadida sug‘oriladigan yerlarning meliorativ holatini yaxshilash,irrigasiya tizimlarini rivojlantirish uchun ztgan yilda byudjetdan 272.3 milliard so‘mlik mablag‘ sarflandi.Buning natijasida 103.5 kilometr uzunlikdagi irrigasiya quvurlari,sekundiga 13.6 kub metr suvni uzatib berish quvvatiga unumdorlikka ega bo‘lgan nasos stansiyalari,11.7 kilometrlik latok ariqlar,2 ta quduq,15 ta gidrotexnika inshoati,0.6 kilometr uzunlikdagi quvurlar foydalanishga topshirildi. Natijada 102.6ming gektar maydondagi yerning sug‘orish imkoniyati yaxshilandi.
Sug‘oriladigan yerlarning meliorativ xolatini yaxshilash jamg‘armasi xisobidan kzzda tutilgan tadbirlar uchun o‘tgan yilda 105 milliard so‘m,shundan 78.3 milliard so‘m qurilish,loixa qidiruv va rekonstruksiya qilishga,20.0 milliard so‘m meliorativ texnikalar sotib llishga,6.7 milliard so‘m esa kreditorlik qarzlarini to‘lash uchun sarflangan.Agar amalga oshirilgan ishlarning ko‘lamini qayd etadigan bo‘lsak,ushbu jamg‘arma mablag‘laridan oqilona foydalanish natijasida 676,2 kilometrlik kollektorlar qurildi va rekonstruksiya qilindi,87,1 kilometrga teng bo‘lgan gorizontal yopiq drenajlar,shuningdek,13 ta meliorativ nasos stansiyasi ,191 ta meliorativ va 282 ta kuzatuv quvuri,17 ta gidrotexnik inshootlar qurib bitkazildi va foydalanishga topshirildi.
O‘zbekiston Respublikasining 2011 yilga mo‘ljallangan investisiya dasturi to‘g‘risida gi Prezident qarorining bajarilishi yo‘lida qishloq va suv xo‘jaligi tizimini yanada rivojlantirish uchun tegishli vazirlik va idoralar bilan birgalikda 2011-2015 yillarda amalga oshirilishi ko‘zda tutilgan 27 ta istiqbolli loixa bo‘yicha 990 million AQSH dollarilik moliyalash manbai belgilandi.XXR xukumati ,Jaxon banki,Osiyo taraqqiyot banki,Islom taraqqiyot banki va Fransiya xukumati ushbu loixalarni moliyalash uchun potensial xorijiy investorlar xisoblanadi.
Bizningcha qishloq xo‘jaligiga investisiyalarni samarali joylashtirish quyidagi muammolarni hal etishga xizmat qiladi:
- qishloq joylarda kichik ishlab chiqarish shaxobchalari quriladi.Bu o‘z navbatida qishloqda qo‘shimcha ish joylarini tashkil etadi va dexqonchilik madaniyatini oshiradi.
- Investisiyalarni jalb etish orqali qishloq xo‘jaligida zamonaviy texnika va texnologiyalar parki ko‘payib,qishloq xo‘jaligi maxsulotlarini qayta ishlash va tayyor maxsulot yaratish imkoniyati kengayadi.
- Xorijiy investisiyalarni jalb etish xisobiga qurilgan korxonalarda import o‘rnini qoplovchi va eksportga mo‘lljalangan tovarlar ishlab chiqarish uchun imkoniyati yaratiladi.
- Soliq to‘lovchilar soni ko‘payib,maxalliy va respublika byudjetining daromadi oshadi.
- Qishloq joylarda yangi korxonalar tashkil etilishi esa infratuzilmaning qo‘shimcha shaxobchalari paydo bo‘lishiga olib keladi.
- Qishloq xo‘jaligi maxsulotlarini maxsulotlarini eksport qilish valyuta zaxiralarini mamlakating o‘zida qolishini ta’minlab,ularni boshqa tabirlarga sarflash imkoniyatini yaratadi.Investisiya mablag‘idan to‘g‘ri va samarali foydalanish korxona rentabelligini oshiradi.Shuni e’tiborga olgang‘olda qishloq xo‘jaligiga xorijiy investisiyalarning barcha shakllarini faol jalb qilishda quyidagi tadbirlarni amalga oshirish maqsadga muvofiqdir.
- Investisiyalashga ta’sir etuvchi omillarni muvofiqlashtirgan holda qulay investision muxitni yaratish.
- Xorijiy investisiyalarni jalb etish bo‘yicha xududlarning reyting ko‘rsatkichlarini xisobga olish
- Investisiyalar miqdorida miqdorida bank kreditlari salmog‘ini oshirish maqsadida bu borada belgilangan imtiyozlarni qayta ko‘rib chiqish.
- Xorijiy investisiyalarni jalb etuvchi xamda shu asosda tovar eksport qilishni ko‘paytiruvchi korxonalar uchun imtiyozlarni kengaytirish.
Xalqaro moliya institutlarining respublikamizda ochgan kredit liniyalaridan to‘la to‘kis foydalanishga ta’minlash.