5-мавзу. Махсус фанларни ўкитиш жараёнида кўлланиладиган таълимнинг ташкиллаштириш шакллари

Иқтисодий омиллар

• корхонанинг молиявий ҳолати;
• ресурслар билан таъминланганлик;
• инвестицион жозибадорлик;
• молиявий потенциал;
• иқтисодий эркинлик.

Ишлаб чиқариш омиллари

• Асосий воситалар билан таъминланганлик;
• Ишлаб чиқариш потенциалининг самарадорлиги;
• Ишлаб чиқаришнинг автоматлаштириш даражаси.

Ижтимоий омиллар

• кадрлар малакаси;
• стратегик режалаштириш;
• стратегияни амалга ошириш тажрибаси.

Ташкилий-бошқарув омиллари

• қадриятлар;
• корхонанинг ташкилий тузилмаси;
• бўлинмалар ўртасидаги алоқалар;
• бошқариш самарадорлиги.

3. Иқтисодий ва ноиқтисодий характердаги омиллар

Иқтисодий омиллар

Иқтисодий омиллар 2 гуруҳга бўлинади:

• Молиявий:

- валюта курси;

- инфляция;

- даромадлилик;

- кредит ставкаси.

• Тижорат:

- талабнинг ўзгариши;

- янги рақобатчиларнинг пайдо бўлиши;

- ҳисоб-тўлов муносабатлари.

Ноиқтисодий омиллар

• табиий офатлар;
• экология;
• транспорт иши;
• сиёсий.

4. Бошқариладиган ва бошқарилмайдиган омиллар

Бошқариладиган омиллар

• Бошқариладиган омиллар - бу уларнинг ўзгаришининг салбий таъсирини камайтириш ёки ижобий таъсирни ошириш учун корхона таъсир қилиши мумкин бўлган ўзгарувчилар.
• Салбий таъсир хавфини камайтириш бошқарув қарорларини қабул қилиш, харажатларни амалга ошириш, контрагентлар билан тузилган шартномалар шартларини ўзгартириш орқали амалга оширилиши мумкин.

Бошқариб бўлмайдиган омиллар

• Бошқариб бўлмайдиган омилларга корхона томонидан ҳеч қандай таъсир этиб бўлмайди, лекин корхона ривожланиш стратегияларида уларнинг таъсирини ҳисобга олган ҳолда ҳаракатларининг салбий таъсирини камайтириши мумкин. Амалиётда ички омиллар билан бошқариладиган омилларни тенглаштириш кенг тарқалган, гарчи бу ёндашув жуда умумлаштирилган кўринади ва ҳар доим ҳам амалиётга мос келмайди. Ташқи омилларни бошқаришга мисоллар маҳсулотга бўлган талабни рағбатлантириш, агар компания асосий мижоз бўлса, етказиб берувчиларнинг ҳаракатларини назорат қилиш ва бошқалар бўлиши мумкин.