5-mavzu. Tashkilotlar va ularni boshqarish

Tashkilotni rivojlanishi jarayoni, uning faoliyatini turkumlashtirish oltita bosqichdan tashkil topadi.

Tashkilotni rivojlanishi jarayoni, uning faoliyatini turkumlashtirish oltita bosqichdan tashkil topadi.

I bosqich. Boshqaruv ishlarining hajmi kichik: ishlab chiqarish (tijorat) vazifalarini bajaruvchi xodimning o’zi boshqaruvchi bo’ladi.

II bosqich. Boshqaruv ishlari hajmini bajarish uchun ishlab chiqarish (tijorat) vazifalaridan ozod qilingan maxsus xodimni ajratish talab qilinadi (master, sektsiya mudiri);

III bosqich . Boshqaruv bo’yicha ishlarning hajmi shunchalik o’sadiki, boshqaruv xodimlari faoliyatini muvofiklashtirish zaruriyati paydo bo’ladi (to’g’ri chiziqli ierarxiya vujudga keladi (tsex boshlig’i).

IV bosqich. Boshqaruv ishi hajmini bunday keyingi o’sishi munosabati bilan boshqaruv xodimlarini alohida vazifalarni bajarish ixtisoslashishlari talab qilinadi: rejachilar, nazoratchilar va h.k. mutaxasislar paydo bo’ladilar.

V bosqich. Boshqaruv ishining hajmi va bu ish bilan band bo’lgan xodimlar soni ko’payadi, shuning uchun ularning harakatlarini muvofiq- lashtirish zaruriyati vujudga keladi (tavtish komissiyasi raisi).

VI bosqich. Boshqaruv faoliyatini rivojlanishi vazifaviy va to’g’ri chiziqli ierarxiyani umumiy rahbarlik ostida birlashtirish zaruriyatiga olib keladi, u esa faoliyatning ixtisoslashgan turi bo’lib qoladi (korxona direktori).

Bu bosqichlar har xil tashkiliy tuzilmalar, lavozimlar, bo’linmalar ko’rinishidagi ma’lum tashkiliy rasmiylashtirishga egalar.