5-mavzu. Tashkilotlar va ularni boshqarish

Tashqi muhit tashkilotni resurslar bilan ta’minlovchi manba bo’ladi. Bunda tashkilot ham, o’z navbatida, buning uchun to’lov sifatida tashqi muhitga o’z faoliyatining natijalarini berishi kerak. SHunday qilib, tashkilot tashqi muhit bilan doimiy ravishda o’zaro almashish holatida bo’ladi. U bilan aloqa uzilishi bilan, tashkilot ham tugaydi. Tashkilotning tashqi muhit bilan o’zaro hamkorligi mavjud bo’lish imkoniyati, tashkilotning faoliyati, kerakli darajada ichki salohiyatini, hamda vujudga kelgan chetga chiqarishlarni bartaraf qilish va unga ko’rsatilayotgan xunik ta’sirlardan keyin ham quyilgan maqsadlarga erishishni ta’minlaydi.

Tashqi omillar tashkilotlar ichidagi barcha omillar va jarayonlarga ta’sir ko’rsatadilar, shuning bilan bir vaqtda ular tashkilotlarning boshqa operatsiyalariga nisbatan ko’proq darajada relevantli(muhim)dirlar. Ularni ikkita asosiy guruhlariga ajratish mumkin.

Birinchisi tashkilotlar umumiy tashqi muhitining omillarini tashkil qiladilar, ular jamiyat, iqtisodiyot va tabiiy muhitning holatini aks ettiradilar va bevosita tashkilot bilan bog’lik emaslar.

Ikkinchi guruhga tashkilotlarning bevosita (ishga doir) muhiti omillari kiradi, ular bevosita bog’langanlar va ular bilan o’zaro hamkorlik qiladilar. Bular iste’molchilar, yetkazib beruvchilar, raqiblar, ish bo’yicha sheriklar va h.k.

Tashqi muhitning tashkilotlar faoliyatiga ta’sir ko’rsatuvchi omillari g’oyatda murakkab, bir ma’noli bo’lmagan va o’zgaruvchandirlar. Buning ustiga, ko’rsatib o’tilgan omillar yaqindan o’zaro ta’sir ko’rsatuvchi holatda bo’ladilar, ulardan birlaridagi o’zgarish boshqalaridagi o’zgarishlarga olib keladi.

Tashqi muhitning tashkilotlar faoliyatiga ta’sir ko’rsatuvchi omillari g’oyatda murakkab, bir ma’noli bo’lmagan va o’zgaruvchandirlar. Buning ustiga, ko’rsatib o’tilgan omillar yaqindan o’zaro ta’sir ko’rsatuvchi holatda bo’ladilar, ulardan birlaridagi o’zgarish boshqalaridagi o’zgarishlarga olib keladi.