6-amaliyning nazariy savollariga javob Interferensiya hodisasi

Atom yadrosining tuzilishi. Atom yadrosi, atomning o‘rtasida joylashgan yuqori energiya sathidan iborat elektron oblastidan o‘n mingda ko‘p katta energiyaga ega bo‘lgan kompaktni yadro tuzilishidir. Yadroda protonlar va neutronlar mavjud bo‘lib, ularning yig‘inuvchi kuchlari yadro tuzilishini ta’minlaydi. Protonlar tez-tez "yadro yaralanishlarini" ta'kidlaydigan "yaralashuvchi" yukni o‘zlarida o‘zlashtiradigan "elektrostatik" kuchga ega bo‘lib, neutronlar esa protonlarga yana bir qavat yaralashish imkonini beradigan qo‘shimcha kuchni o‘zlarida saqlaydilar.

Yadroning zaryadi, o‘lchami va massasi. Atom yadrosining zaryadi pozitiv (+) bo‘lgan protonlardan tashkil topganligi sababli, yadro zaryadi ham pozitivdir. Yadro zaryadi, elektron zaryadidan ko‘proqdir. Misol uchun, yadroda 6 ta proton bo‘lsa, yadro zaryadi +6 bo‘ladi.Atom yadrosi o‘lchami juda kichikdir, ya'ni bir necha fermi (1 fermi = 10^-15 metr) uzunligida bo‘ladi. Misol uchun, hidrogen yadro o‘lchami 1 fermi, helium yadro o‘lchami esa 4 fermi bo‘ladi.Atom yadrosining massasi esa protonlar va neutronlarning yig‘in massasi bo‘ladi. Massa birligi (dalton yoki amu) bilan o‘lchiladi. Yadro massasi, yadroda mavjud proton va neutronlar soni va turi bilan bog‘liqdir. Misol uchun, hidrogen yadrosi massasi 1.007825 amu, helium yadrosi massasi esa 4.0026 amu bo‘ladi.

Yadroviy kuchlar. Atom yadrosining yig‘in massasi va pozitiv zaryadi uni birlashtiradi va bundan kelib chiqadiki, yadroda bir-biriga juda yaqin joylashgan protonlar o‘rtasida elektrik kuch mavjud bo‘ladi. Bu elektrik kuchining katta bo‘lishi yadroviy kuch deb ataladi. Yadroviy kuch yadroda mavjud protonlar va neutronlar soni va turi bilan bog‘liqdir. Protonlar va neutronlar bir-biri bilan yonilgan holda va bir-biriga nisbatan joylashgan o‘rni bilan hamkorlik qilishadi va bundan kelib chiqadiki, yadro atomlarning energiya mablag‘ini katta miqdorda olish uchun qobiliyatli bo‘ladi.