6-боб. Ахборот хизматининг замонавий турлари


Тускинлик аппаратларга, маълумот ташувчиларга ва бошкдларга киришга физикавий усуллар билан каршилик курсатиш


Download 0.72 Mb.
bet26/44
Sana17.06.2023
Hajmi0.72 Mb.
#1549064
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   44
Тускинлик аппаратларга, маълумот ташувчиларга ва бошкдларга киришга физикавий усуллар билан каршилик курсатиш деб айтилади.
Эгаликни бопщариш — тизим захиралари билан ишлашни тартибга солиш усулидир. Ушбу усул куйидаги функциялардан иборат:
• тизимнинг хар бир объектини, элементини идентификациялаш, масалан, фойдаланувчиларни;
• идентификация буйича объектни ёки субъектни хакикий, асл эканлигини аникдаш;
• ваколатларни текшириш, яъни танланган иш тартини буйича (регламент) хафта кунини, кунлик соатни, талаб килинадиган захираларни каллаш мумкинлигини текшириш;
• кабул килинган регламент буйича ишлаш шароитларини яратиш ва ишлашга рухсат бериш;
• химояланган захираларга килинган мурожаатларни клайд килиш;
• рухсатсиз харакатларга жавоб бериш, масалан, сигнал бериш, учириб куйиш, суровномани бажаришдан воз кечиш ва бошкалар.
Никоблаш — маълумотларни укиб олишни кийинлаштириш максадида уларни криптография оркзли кодлаш.
Тартиблаш — маълумотлар билан ишлашда шундай шарт-шароитлар яратиладики, рухсатсиз тизимга кириб олиш эхтимоли камайтирилади.
Мажбурлаш — кабул килинган коидаларга асосан маълумотларни кайта ишлаш, акс холда фойдаланувчилар модций, маъмурий ва жиноий жазоланадилар.
Ундамок — ахлокий ва одобий коидаларга биноан кабул килинган тартибларни бажаришга йуналтирилган.
Юкорида келтирилган усулларни амалга оширишда куйидагича таснифланган воситаларни тадбик этишади (2.16-раем).
Расмий воситалар — шахсларни иштирокисиз ахборотларни химоялаш функцияларини бажарадиган воситалардир.

Норасмий воситалар — бевосита шахсларни фаолияти ёки унинг фаолиятини аниклаб берувчи регламентлардир.
Техникавий воситалар сифатида электр, электромеханик ва электрон курилмалар тушунилади. Техникавий воситалар уз навбатида, физикавий ва аппаратли булиши мумкин.
Аппарат-техник воситалари деб телекоммуникация курилмаларига киритилган ёки у билан интерфейс оркали уланган курилмаларга айтилади. Масалан, маълумотларни назорат килишнинг жуфтлик чизмаси, яъни жунатиладиган маълумот йулда бузиб таллин этилишини аниклашда кулланиладиган назорат булиб, автоматик равишда иш сонининг жуфтлигини (назорат разряди билан биргаликда) текширади.

Download 0.72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   44




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling