6-Lekciya Órt qáwipsizligi

---

6-Lekciya 
Órt qáwipsizligi 
 
Reje: 
1. Órt qáwipsizligi sistemasina qoyilatuǵin talaplar. 
2. Órt óshirgishler, órt óshiriw qurilmalarí hám mashinalarí. 
3. Órttiń aldín aliw, materiallardíń janíw hám partlaw boyínsha xarakteristikasí. 
1. Órt qáwipsizligi sistemasina qoyilatuǵin talaplar. 
Órttiń aldín aliw sistemasi – órt payda boliw sharayatlarín saplastiriwǵa 
qaratilǵan shólkemlestiriwshi is-ilajlar hám texnik qurallar kompleksi. 
Usi is-ilajlar islep shiǵariwda ilaji barinsha janbaytuǵín hám qíyin janatuǵín 
materiallardan paydalaniw texnologik barislarí maksimal dárejede mexanizatsiyalaw 
hám avtomatlastiriw ,órt qáwpi bolǵan qurilmalar ornatilǵan bólmelerdi janbaytuǵín 
materiallar menen basqa bólmelerden ajratiw yaki bunday qurilmalardi ilaji barinsha 
sirtta ornatiw, janíwshi zatlar ushin germetik idislar hám buyimlardan paydalaniw, 
imarat hawasiniń quramindaǵí janíwshi gaz, puw hám shańlar muǵdari ruxsat 
etilgen dárejede saqlaw, isitiw buyimlarínan tuwri paydalaniw hám basqalar arqali 
ámelge asiriladi. 
Hár qanday islep shiǵariwda órtke alip keliwshi derektiń payda boliwin aldín aliw 
bolsa, islep shiǵariwda órt deregin payda qilmaytuǵín mashinalar, mexanizmler 
hám buyimlardan paydalaniw, mashina hám mexanizmlerden paydalaniw qaǵíydalarí 
hám rejimlerine tolíq ámel qiliw, elektr statik zaryadlarí hám yashinga qarsi 
qorǵaw qurallarínan paydalaniw, materiallar hám zatlardíń jillilíq tásirinde , 
ximiyalíq hám mikrobiologik usilda óz-ózinen alanganlanish sharayatlarín 
saplastiriw, belgilengen órtke qarsi is-ilajlardi tolíq ámelge asiriw, imarat 
shegarasin davriy túrde tazalap turiw siyaqli is-ilajlar arqali ámelge asiriladi. 
Órtke qarsi qorǵaw sistemasi – órt óshiriw buyimlarí hám texnikalardan 
paydalaniw, órttiń qáwipli faktlerden qorǵawshi jeke hám jámáát qorǵaw 
qurallarínan paydalaniw, órt xabarin beriwshi hám órt óshiriw sistemasiniń avtomatik 
qurilmalarínan paydalaniw, ob`ektiniń konstruktsiyalarí hám materiallarǵa órtten 
qorǵawshi tarkibli boyawlar menen islew beriw tútinge qarsi qorǵaw sistemalarí, 
evakuatsiya jollarí boliwin támiyinlew ,imarattiń órt bekkemliligi dárejesin tuwri 
tańlaw siyaqli is-ilajlardi óz ishine aladi. 
Órt tarqaliwiniń aldín aliw sistemalarí bolsa, órtke qarsi tosiqlardi ornatiw, 
qurilmalar hám imaratlarda avariya jaǵdayinda óshiriw hám kóshiw buyimlarínan 
hám órtten tosiwshi qurallardan paydalaniw, órt waqtinan janíwshi suyiqlíqlardíń 
toqiliwiniń aldín aliwshi qurallardan paydalaniw siyaqli is-ilajlar ámelge asiriladi . 
Sholkemlestiriwshi-texnik 
is-ilajlarǵa 
bolsa, 
órtten 
qorǵaniw 
xizmetin 
pshólkemlestiriw, oni texnik buyimlar menen támiyinlew, órt qáwipsizligi boyínsha 
ob`ektdegi zatlar, materiallar, buyimlar, qurilmalar hám texnologik barislardi 
pasportlastiriw, órt qorǵawi boyínsha qániygeler tayarlaw hám olardi oqitiw,órt 
qáwipsizligi boyínsha instruktajlar hám xalíq ortasinda hár túrli is-ilajlar ótkeriw, órtke 
qarsi kórsetpeler (instruktsiyalar) islep shiǵariw hám basqa sol siyaqli is-ilajlar kiredi. 

---