7-лекция transpiratsiya Suwdıń puwlanıwı

Suwdıń joqarıǵa qaray qozǵalısınıń ósimlikke áhmiyeti. Suwdıń tamırdan jer ústingi organlarǵa turaqlı túrdegi aǵısı:
1) Jer úctingi organlarǵa mineral zatlardıń hám ximiyalıq birikpelerdiń toplanıwı ushın xızmet etedi. Quyash nurı energiyasın jumsap hám hawa aǵımı tásirinde ósimlik suwdı transpiratsiyalaydı. Suw menen birge erigen azıq zatlar tasıladı. Transpiratsiya hám uglerodtı ózlestiriw bir–biri menen baylanısqan. CO₂ ge iye bolıw ushın (awızshanıń ashılıw) suwdı shıǵarıw kerek. Suwdı jumsaw páseyse (awızsha jabıladı) CO₂ niń keliwi páseyedi. Awıl xojalıǵında hám toǵay xojalıǵında joqarı ónim alıw ushın fotosintez produktsiyası menen ósimliktiń suwdı jumsaw qatnasın biliw úlken áhmiyetke iye;
2) Suwdıń joqarıǵa qaray aǵısı kletkalarda turgordı uslap turıw ushın hám olardıń suw menen támiynlewi ushın kerek. Suw jetispegen waqıtta kletkanıń strukturasında hám funktsionallıq aktivliginde hár túrli ózgerisler boladı. Soǵan baylanıslı turaqlı ónim alıw ushın qurǵaq rayonlarda diyxanshılıqtı suwǵarıwdı rawajlandırıw kerek. Topıraqtıń júdá joqarı qurǵaqshılıq sharayatında ósimlktiń suw rejimin saqlaw ushın jasalma túrde búrkiledi;
3.) Transpiratsiya ósimliktiń kúyip ketiwinen saqlaydı.

Bilimdi tekseriw ushın sorawlar:

1. 
   Tamırdıń ósimliklerdi suw menen támiynlewdegi roli qanday?
   
2. 
   Tamırdıń dúzilisin táriypleń.
   
3. 
   Tamırdıń suwdı jutıwı hám háreket aktivligin túsindirip beriń
   
4. 
   Tamır basımı neniń tásirinde payda boladı?
   
5. 
   Ósimliklerdiń «jılawı», guttatsya qalayınsha payda boladı?
   
6. 
   Transpiratsiya mexanizmin túsindirip beriń
   
7. 
   Awızsha hám kutikulalıq transpiratsiyanı túsindirip beriń
   
8. 
   Awızshalarda transpiratsiya qalayınsha tártipke salınadı?
   
9. 
   Transpiratsiya terbelisi degen ne?
   
10. 
    Transpiatsiya intensivligi qalay ámelge asadı?
    
11. 
    Tirkesiw teoriyası degen ne?
    
12. 
    Ksilema menen floema arasındaǵı suw baylanısı qalay ámelge asadı?
    
13. 
    Suwdıń joqarıǵa qaray qozǵalısınıń ósimlik ushın qanday áhmiyeti bar?