7-lektsiya Awıl xojalıq eginlerin egiw usılları. Almaslap egiw

Egiw usılları



50-su’wret. Egis usılları

G’awasha yamasa basqa awıl xojalıq eginlerin vegetaciya da’wirinide suwg’arg’anda suwg’arıw normasın 25% ke artıq beriw kerek. Sebebi, g’awashanın’ suwg’a bolg’an talabın qanaatlandırıw menen birge topıraq quramındag’ı duzlar to’mengi qatlamg’a juwılıwı kerek. Suwg’arıwdan keyin jer tapqa keliwden tırmalanıp, kultivaciya isleniwi za’ru’r. Eger kultivaciya islew keshiktirilse topıraq qurg’aqlanıp jarıladı, g’awasha tamırı u’ziledi, topıraqtag’ı ıg’allıq tez sarplanadı ha’m suwg’arıwdın’ na’tiyjeligi kem boladı. Suwg’arıw da’wirinde atızlarg’a suw ko’p berilgenlikten ha’m hawa qattı ısıwı sebepli izey suwdın’ joqarıg’a ko’teriliwi ku’sheyedi. Suwg’arıw toqtatılg’annan keyin izey suwdın’ qa’ddi to’menley baslaydı. İzey suwdın’ jer betinen en’ to’men jaylasıwı gu’z-qıs aylarına tuwra keledi. Shorlang’an jerlerde shor juwıw jumısları mine usı da’wirde o’tkeriledi. Bul jumıslar ha’r jılı o’tkeriledi. O’ytkeni, topıraqtın’ qayta shorlanıw qubılısı ha’r jılı qaytalanadı. Eger egislik jerlerdin’ shorı juwılmay, og’an islew berilmey 2-3 jıl qalıp qoysa, ol jer aylanıstan shıg’ıp jaramsız jerge aylanadı. Sonın’ ushında shorlang’an jerlerde agromelioraciya jumısları hesh waqıtta dıqqattan shette qalmawı kerek. Egislik jerlerdin’ shorı talap da’rejesinde juwılmasa, topıraq quramındag’ı duzdın’ o’simlikke keri ta’siri kemeyttirilmese awıl xojalıq eginlerinen joqarı zu’ra’a’t alıw qıyın boladı.

Sorawlar

1. 
   Awıl xojalıq eginlerin egiw usılları?
   
2. 
   Egis norması degen ne?
   
3. 
   Egis teren’ligi, mu’ddeti?
   
4. 
   Egistin’ sapası qalay anıqlanadı?
   

Almaslap egiwdin’ ilimiy tiykarları.
Almaslap egiwdin’ negizinde ilimiy tiykarlang’an egislik maydanı jatadı, yag’nıy awıl xojalıq eginlerinin’ iyelegen maydanının’ ulıwma maydang’a salıstırg’anda salıstırma salmag’ının’ procente ko’rinisi. Ol xojalıqtın’ qa’nigelesiwi, ma’mleketlik buyırtpa ha’m topıraq-klimat jag’dayların esapqa alg’an tu’rde islep shıg’ıladı.
Ha’r bir atızda bir eginnin’ uzaq mu’ddet egiliw jag’dayında bul egin u’zliksiz egin dep ataladı. Eger xojalıqta bir egin egilse – monokultura (jeke egis) dep ataladı.