7-Maʼruza. Issiqlik almashinish qurilmalarini ta`mirlash

Qurilma va yirik bloklarini yig‘ish. 
Yirik o‘lchamli kolonna qurilmalarini alohida tarkibiy qismlari yig‘ish
maydonchasiga olib kelinadi, uni loyihaga muvofiq yig‘ma qurilma o‘rnatishi
lozim bo‘lgan joyga mumkin qadar yaqinroqqa joylashtiriladi. Yig‘ish
maydonchasi stentlar, o‘chirgichlar, payvand avtomatlari, ko‘tarma - transport
mexanizmlari bilan qurilmalanadi. Bu yerda qurilmani tayyor bloklardan yig‘ish
yoki yirik bloklarni qism yoki detallardan yig‘ish ishlari amalga oshiriladi.
Aytib o‘tilganidek, kolonna qurilmalari gorizontal holatda yig‘iladi. Buning
uchun alohida blokni (silindr qismlarini) yig‘uvchi stentdagi aylanuvchi g‘altaklar
(rolgang) bilan yoki chegaralovchi tayanchlari bor shpalalarga taxlanadi. Har bir
tutashtiriluvchi qism ostidagi tayanchlar sonini qurilmaning kesimi va og‘irligidan
kelib chiqqan holda tanlanadi. Tayanch oralig‘idagi masofa odatda 5 m dan
oshmaydi.
Qurilmaning tutashtiriluvchi qismlarini bir-biriga truba yotqizgichlar yoki
traktorlar yordamida tortiladi. Barcha tutashuvlar butun perimetr bo‘ylab bir-biriga
to‘g‘ri kelishi uchun tutashuvchi qismlardan istalgan bittasini qirrasiga 8 ta yoki
undan ortiq yo‘naltiruvchi plankalar payvandlanadi (4.6-rasm.). Payvand choklari
nuqtali payvandlangandan so‘ng ular gaz kislorodli keskich bilan kesib tashlanadi.
Bunday yo‘naltiruvchi plankalarni vertikal holatda bitta blokni ikkinchisiga
o‘rnatilayotganda ham (blok bilan montaj qilishda) qo‘llanadi. Tutashtiruvlarni
zavod nazorat belgi chizmalari bo‘yicha yoki kran bo‘yicha amalga oshiriladi, bu
belgi chiziqlari qobiqlarga chizilgan bo‘lib, ularni diqqat bilan o‘rniga qo‘yiladi,
shu detallardagi markirovka bo‘yicha ham o‘rniga qo‘yiladi. Tutashuvchi
uchastkalar o‘lchamlardan chetlanish ruxsat etilgan norma chegaralarida bo‘lishi
kerak: xalqali choklardagi qirralar siljishi, qurilma listi qalinligi 10% dan
oshmasligi kerak, ikkilamchi po‘lat bo‘lganda esa qoplanayotgan qoplam
qalinligidan oshmasligi kerak. Tutashuvlarni moslash, masalan, joydagi tortish,
ulashish, nasadka orqali moslashlarni mashinasozlik zavodida qo‘llanadigan
asboblar va moslamalar: vintli qiskichlar (4.7-rasm), tortuvchi ponalar (4.8-rasm)
va boshqalar bilan amalga oshiriladi.
Payvandlanayotgan tutashuvlardagi zararlarni diqqat bilan nazorat qilinadi,
ular obechaykalar listlari qalinliklariga bog‘liq bo‘lmagan holda 2-4 mm
chegaralarda bo‘lishi kerak. Payvandlanayotgan qirralarni metall shchyotka
yordamida yaxshilab tozalanadi. Ilashib olishni, xuddi butkul payvandlash kabi
loyihada ko‘rsatilgan elektrodlarda amalga oshiriladi.

---

---