7-Maʼruza. Issiqlik almashinish qurilmalarini ta`mirlash

«Truba ichida truba” tipidagi issiqlik almashinish qurilmalar. «Truba ichida
truba” tipidagi issiq almashinish qurilmalarini montaj qilish usullari ularning
konstruktiv bezatilishi va komponovka sxemasiga bog‘liqdir. Issiqlik almashinish
qurilmalari bir oqimli va ko‘p oqimliga bo‘linadi. O‘z navbatida bir oqimli issiqlik
almashinish qurilmalar qattiq konstruksiyali issiqlik almashinish qurilmalari va
temperatura
deformatsiyalarini
kompensatsiyalovchi
issiqlik
almashinish
qurilmalariga bo‘linadi. Bir oqimli issiqlik almashinish qurilmalarini alohida
bloklarda maxsus metallokonstruksiyalarida montaj qilinadi. Ular poydevorga
mahkamlangan bo‘ladi. Tashishga qulay metallokonstruksiyali bloklarni yig‘ish
tayyorlovchi zavodda amalga oshiriladi. Montaj maydonchalarida ularni maksimal
yiriklashtiriladi.
Payvand va flanets birikmalarida nozichlik mavjudligini, shuningdek, trubalar
nuqsonlari alohida issiqlik almashinish qurilmalari ichki va tashqi trubalarini bosim
bilan tekshirish orqali aniqlanadi. Issiqlik almashinish qurilmaining ichki
zmyevikida suyuqlik tomchilarini sizilganda, temperatura deformatsiyalari
konpensatsiyasiga bog‘liq bo‘lmagan holda kalach qopqoqni ajratib olinadi. Bu
qopqoqqa ikkita ichki trubalarni biriktiruvchi qo‘shaloq juft joylashgan. Ko‘pincha
suyuqlik o‘tib ketishi, aynan shu birikmalarda aniqlanadi, bu birikmalar rezbalarda
ham, xuddi flanetsdagi kabi bajariladi.
«Trubu ichida truba” tipidagi issiqlik almashinish qurilmalarining ichki va tashqi
trubalari oson yuviladi. Qurilmalarni qismlarga ajratilgan konstruksiyalarida
mexanik tozalash ham qiyinchilik tug‘dirmaydi. Ichki trubalarni mexanik tozalashni
osonlashtirish uchun ko‘pincha, ularni qo‘shaloq juftlar bilan payvandlab emas,
flanetslarda biriktiriladi.
Bir oqimga nisbatan katta ixchamligi bilan ajralib turadigan, ko‘p oqimli issiqlik
almashinish qurilmalari, tayyorlovchi zavoddan butkul yig‘ilgan holatda yo
o‘rnatish ramalari bilan birga, yoki bir necha seksiyalar bo‘yicha kompanovka
qilinib keltiriladi (qurilgan issiqlik almashinish qurilma).
Ko‘p oqimli issiqlik almashinish qurilmalari nuqsonlarini bosim bilan tekshirish
orqali aniqlash oson. Avval trubalar ichki bo‘shliqlarini bosim bilan tekshiriladi.
Agar bunda bosim bilan tekshiruvchi suyuqlik trubalararo bo‘shliqda paydo bo‘lsa,
qopqoq ochiladi va ichki trubalarning birikmalarining uchlari yalang‘ochlanadi.
Trubalar uchlarining panjaraga birikishida, shuningdek, qo‘shaloq juft tutashuvi
uchastkalarida ham uzatishlar bo‘lishi mumkin. Ichki trubalarni qismlarga ajratishda
va yig‘ishda truba panjarasidagi konussimon uyalar yuzalarining holati va trubalar
uchliklaridagi sferalar alohida eʼtibor bilan kuzatishlishi zarur. Ularni mexanik
zarbalardan va karroziyadan himoyalash kerak. Ko‘pincha, truba va truba uchligi

---

---

orasidagi tutashuvda payvand choklari yemiriladi. Tashqi truba birikmalaridagi

nuqson odatda ekspluatatsiya vaqtida yuzaga chiqadi. Bunday nuqsonlarni aniqlash
uchun taʼmirlash va montaj vaqtida trubolararo bo‘shliqni bosim bilan tekshirishga
yuboriladi. Nozik teshik og‘zini yumaloqlash bilan bajarilgan birikmalarni
qo‘shimcha teshik og‘izlari yumaloqlanadi yoki payvandlanadi.