7 mavzu: Inflyatsiya va unga qarshi kurashish yo‘llari reja


Download 0.9 Mb.
Pdf ko'rish
bet2/13
Sana21.02.2023
Hajmi0.9 Mb.
#1218994
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13
Bog'liq
Mavzu Inflyatsiya va unga qarshi kurashish yo‘llari

O`rmolovchi inflatsiya.
Bunda 
narx-navo sekin o`sadi va 
inflatsiya suratlari yiliga 1-3 % dan 5-10 % gacha
bo`ladi. 
Mamlakatda 
iqtisodiy o`sish 
davom etadi, ishsizlik
katta bo`lmaydi, bunday inflatsiya 
odatda, iqtisodiy rivojlangan mamlakatlarga
xosdir. Bu inflyatsiya 
aksincha ishlab chiqarishni yanada rivojlantirishni rag`batlantiruvchi omil 
sifatida 
namoyon bo`lishi
mumkin.
Pulning qiymati barqarorligidagi 
o`zgarish sеzilmasligi mumkin. Masalan 1998 yilda inflatsiya suratlari 
Avstriya, Belgiya,
Germaniyada – 1.0 %, Ispaniya, Buyuk Bretaniya va 
AQSH da – 2 %, Gresiyada esa 4.8 %ni tashkil etgan. Bulardan tashqari 
bu guruhga G`arbiy Yevropaning boshqa mamlakatlari, Kanada, Yaponiya, 
Sengapur, Malayziya, Janubiy Koreya, Saudiya Arabistoni va boshqalar kiradi. 
Suzib yuruvchi inflatsiya. Bunda yillik inflatsiya suratlari 10 % dan 100 
% gacha bo`ladi. Mamlakatda narx-navo tezroq o`sa boshlaydi, iqtisodiy 
o``sish suratlari pasayadi, ishsizlik ko`paya boradi. Bunday inflatsiya 
rivojlanayotgan mamlakatlarga xosdir. Masalan 2001 yilda Rossiyada
inflatsiya – 18 % ni, O`zbekistonda esa – 24 % ni tashkil etgan. 2002 yili 
O`zbekistonda inflyatsiya darajasi ancha pasaydi, uning o`rtacha oylik
miqdori 1.6 %dan iborat bo`ldi. 
Geperinflatsiya. Bu haddan tashqari kuchaygan inflatsiya bo`lib, 
uning yillik o`sish sur‗atlari 100 % dan ko`p bo`lib ayrim holatlarda 
1000 % dan ham ortadi. Narx-navo shiddat bilan o`sadi, pul qadri g`oyat 
tez pasayadi, pul topishga intilish eng past darajaga keladi. Geperinflatsiya 
sharoitida korxonalar va aholi nima qilib bo`lsa 
xam, chet el 
valyutasini yig`ishga xarakat qilishadi. Narx-navoni umuman tartibga 
solib bo`lmay qoladi, narxlar oyiga 50 % dan o`sadi. Tovarlarni sotib
olishda barter usulida foydalanish vujudga keladi. Pul muomalasi izdan 
chiqadi. Geperinflatsiya sur‗atlari 1985 yilda Boliviyada-38000 %, 1990 
yilda Nekaraguada-8500 %, Peruda-8291 %ni tashkil etgan. 1991 yilda SSSR 
parchalanib ketgandan so`ng, sobiq ittifoqdosh respublikalarda ham 
geperinflatsiya ro`y berdi. O`zbekistonda esa 1994 yilda inflatsiya darajasi eng 
yuqori cho`qqiga chiqib 1282 % ni tashkil etgan
87
. Inflyatsiyaning kеlib 
87
Z.D.Niyozov ―Pul kredit va banklar‖ S. 2012 – Niyozov Z.D. 


chikish sabablariga qarab uning ikki toifasini ko`rsatish mumkin: talab 
inflyatsiyasi va ishlab chiqarish bilan bog`liq inflyatsiya (taklif inflyatsiyasi). 

Download 0.9 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling