7 mavzu: Inflyatsiya va unga qarshi kurashish yo‘llari reja
-rasm. Pul massasining doimiy o‟sishining ta‟siri
Download 0.9 Mb. Pdf ko'rish
|
Mavzu Inflyatsiya va unga qarshi kurashish yo‘llari
- Bu sahifa navigatsiya:
- Monetaristlar tarafdorlari yuqori darajadagi inflyatsiya darajasi pul massasining jadal tez o‟sishi bilan yuzaga keladi deyishadi.
1-rasm. Pul massasining doimiy o‟sishining ta‟siri.
Pul massasining doimiy o‗sishi yalpi egri talabni ADX o‘ngdan AD3 va ADe o‘ng tarafga qarab suriladi, ayni vaqtda pul massasining doimiy o‘sishi egri yalpi taklifni L5 holatdan AS2, AS3 va ASr chapga nuqtalarga suriladi. Natijada narxlar darajasi Р, dan Р2, Р3 va Р4 gacha ortishiga olib keladi. Monetaristlar nuqtai nazaridan, yalpi egri taklif darhol AS2 holatga surilishi mumkin, chunki korxona firmalar pul massasining o‘sishini kutishadi va bu kutilayotgan inflyatsiya darajasini oshishiga olib keladi. Bu holatda 2 nuqtaga harakatlanish tez bo‘ladi va emissiya tabiiy darajadan yuqori bo‘ladi. Monetaristlar tarafdorlari inflyatsiyani pul taklifini o‘sishidan boshqa omillar ham keltirib chiqarishi mumkinmi deb o‘ylashadimi? Yo‘q. Monetaristlarning nuqtai nazaridan yalpi egri talabni harakatining yagona manbasi pul taklifidir. Monetaristlar tarafdorlari yuqori darajadagi inflyatsiya darajasi pul massasining jadal tez o‟sishi bilan yuzaga keladi deyishadi. Keyns nazariyasiga ko‘ra, pul massasining doimiy o‘sishi yalpi egri talab va yalpi egri taklifga rasmda ko‘rsatilganligi singari ta‘sir qiladi. Yalpi egri talab o‘ngga harakatlansa, yalpi egri taklif chapga harakatlanadi. Xulosa 88 Frederic S.Mishkin. The economics of money, banking and financial markets. Pearson Education Limited. 2013. 620 page. oldingidek qoladi, ya‘ni pul taklifining jadal o‘sishi narx darajalarini yuqori tezlikda o‘sishi orqali inflyatsiyani yuzaga keltiradi. Keyns modeliga ko‘ra, pul massasining o‘sishidan boshqa omillar yuqori darajadagi inflyatsiyani yuzaga keltirishi mumkinmi? Yo‘q. Bu hayratlanarli ko‘rilinishi mumkin, chunki Keyns tarafdorlari yalpi talab va yalpi taklifga fiskal siyosat va shoklar ta‘sir qilishi qayd etishgan edi. Nima uchun Keyns nazariyasining tarafdorlari inflyatsini monetar holat deyishadi, chunki pul massasining yuqori darajada o‘sishidan boshqa holatlar inflyatsina keltirib chiqarmaydi 89 . Inflyatisiyaga ta‘sir etuvchi omillarni ichki va tashqi omillarga bo‘lish mumkin. Inflyatsiyaga ta‘sir qiluvchi ichki omillarga quyidagilar kiradi: Xarb iy xarajatlarning oshishi. Mamlakat bujeti xarajatlarini oshirib, inflatsiya darajasining oshishiga olib keladi. Xadd an ziyod investisiyalarning kiritilishi; Bala nslashmagan oylik ish xaqi va narxlarning o‘sishi; Eksp ansion siyosat. Kredit qo‘yilmalarining arzonlashuvi iqtisodiyotga ortiqcha pul massasining chiqishiga olib keladi. Hadd an ziyod emissiya yoki pul aylanishi tezligining oshishi. Barcha iqtisodchilar iqtisodiy siyosatning asosiy maqsadlarini: yuqori darajadagi bandlik va narxlar barqarorligini bir xil tushunishadi. Ammo, odatda uni amalga oshirish bo‘yicha tavsiyalarni qarama qarshi berishadi. A k t i v i q t i s o d i y s i y o s a t t a r a f d o r l a r i o ‘ z-o ‘ z i n i b o s h q a r i s h m e x a n i z m i j u d a s e k i n i s h l a y d i s h u n i n g u c h u n h u k u m a t m a q b u l d a r a j a d a i s h s i z l i k d a r a j a s i n i u s h l a b t u r i s h u c h u n a k t i v f a o l i y a t o l i b b o r i s h i l o z i m d e b h i s o b l a s h a d i . Passiv iqtisodiy siyosat tarafdorlari esa, ishsiz darajasini tushirish bo‘yicha hukumat aktiv faoliyatni amalga oshirmasa iqtisodiyot muvafaqqiytliroq rivojlanadi deydi 90 . Inflyatsiya darajalarining oshishiga olib keluvchi tashqi omillar mamlakat ichki siyosatiga bog‘liq bo‘lmagan holda tashqi siyosat natijasida yuzaga kelishi mumkin, ularga quyidagilar kiradi: Tuzil maviy inqirozlar; • Tashqi savdodan tushumning kamayishi 89 Frederic S.Mishkin. The economics of money, banking and financial markets. Pearson Education Limited. 2013. 621 page. 90 Frederic S.Mishkin. The economics of money, banking and financial markets. Pearson Education Limited. 2013. 630 page. • To‘lov balansining salbiy qoldiqqa ega ekanligi. Mamlakat tashqi savdo hamkor mamlakatlari va jahon miqyosida yuzaga kelgan tuzilmaviy inqirozlar mamlakatning ichki iqtisodiy holatiga ham salbiy ta‘sir qiladi. Bunday holat mamlakatning eksportini pasayishi, kutilgan valuta tushumiga ega bo‘lmasligi hamda ishlab chiqarish jarayoniga salbiy ta‘sir qilishi orqali namoyon bo‘ladi. Download 0.9 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling