7-mavzu. Texnik tizimlarning ishonchliligini oshirish usullari

Vaqtinchalik zahiralash Vaqtinchalik zahiralash - bu elementning ishdan chiqishi sababli tizim yoki qurilmaning ishlashi mumkin bo'lgan uzilishdir. Ko'p hollarda, vaqtinchalik zahiralash jarayoni uzluksizligini ta'minlash, qo‘shimcha manbalar, xomashyo omborlari va yarim tayyor mahsulotlarni joriy etish orqali amalga oshiriladi. Vaqtinchalik zahiralash, shuningdek, texnologik ob'ektning qo‘shimcha manba berish qobiliyati tufayli ham sodir bo'lishi mumkin. Vaqtinchalik zahiralashda tizimni ishlash jarayonida texnik xususiyatlarni tiklash uchun zaxira deb ataladigan vaqtni sarflash imkoniyati bo‘lib, ishonchlilikni oshirishning usullaridan biri hisoblanadi. Vaqt zahirasi strukturaviy zaxirani almashtirish, xatoliklarni aniqlash va bartaraf etish, ishdan chiqqan funksiyalarni takrorlash, ishga tushirishni kutish uchun ishlatilishi mumkin. Zaxiralash vaqtining bir nechta manbalarini belgilashingiz mumkin.
Vaqtinchalik zahiralash tizimning topshiriqlarini bajarish uchun ajratilgan vaqtni ko'paytirish va operatsion vaqt deb atash orqali yaratilishi mumkin. Bundan tashqari, butun tizimning yoki uning alohida qurilmalarining ishlash zaxirasini yaratishda hamda operatsion vaqtni ko'paytirmasdan paydo bo'ladi. Unumdorlik zahirasi, o'z navbatida, elementlarning tezligini oshirish yoki umumiy vazifani bajarish uchun bir xil yoki turli xil ishlash faoliyatini bir nechta qurilmalar (tizimlar) bilan birlashtirganda paydo bo'ladi.
Tizimning ishlashi natijasida ishlab chiqarilgan (qayta ishlangan) mahsulot hajmi bilan baholanadigan tizimlarda chiqarilayotgan mahsulotlarining ichki zaxiralari tufayli vaqt zaxirasi yaratilishi mumkin. Elektr energiya ta'minoti tizimlarida — elektr energiyasi, suv ta'minoti tizimlarida — suv resurslari, mashinasozlik korxonalarida — qismlar, tugunlar, asboblar va boshqalar zahiralangan mahsulot hisoblanadi. Zaxiralarni saqlash uchun maxsus yig‘iladigan tizim va qurilmalar sifatida saqlash (xotira) qurilmalari, akkumulyator batareyalari, idishlar, bunkerlar va boshqalar taqdim etiladi. Hozircha zahira tugamaguncha, mahsulot tizimning chiqishiga va unga tegishli tizimlarga kiradi, uning qisman yoki hatto to'liq ishlashini to'xtatmasdan, uni samarali deb hisoblaydi. Vaqt zaxirasining yana bir manbai-tizimda yuzaga keladigan jarayonlarning funktsional inertsionalligi hisoblanadi. Ko'pgina texnik tizimlarning ishlarida ishlash sifatini yo'qotmasdan (nazorat qilinadigan parametrlar chegaraviy qiymatlar oralig‘ida bo'lsa), uning samaradorligini tiklash uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan kichik tanaffuslarga ruxsat beriladi. Bunday xususiyatlar TJ ABT, termostatlash tizimi, dispetcherlik boshqaruvi, uchish va boshqa harakatlanuvchi apparatlarni normal ishlashini qo'llab-quvvatlash imkoniyatini yaratadi
Vaqtinchalik zahiralashi (VZ) bo'lgan tizimlar uchun, ishlash qobiliyatining buzilishi, uning elementlarini ketma-ket ulash bilan ham tizimning ishdan chiqishi bilan birga kelmaydi, chunki zahiralash vaqtida ishlashini tiklashi mumkin. Vaqtinchalik zahiralash bilan tizimni ishdan chiqishi - bu ishlash qobiliyatini buzishdan iborat bo'lgan, qabul qilinadigan oqibatlarga olib keladigan yoki ruxsat etilgan vaqt davomida noma'lum bo'lgan hodisadir. Vaqtinchalik zahiralashning ishonchliligi butun faoliyat yo'nalishi bo'yicha yoki ma'lum bir vazifani bajarish natijalari bo'yicha belgilangan vaqt cheklovlarini bajarish natijalari bo'yicha baholanadi Vaqtinchalik zahiralashda ishdan chiqish belgilarini aniqlash uchun vaqtni yo'qotish statistikasini saqlash, maxsus o'lchovlarni o'tkazish zarur, masalan, saqlash joylaridagi mahsulot zahiralari. Strukturaviy ravishda, vaqtinchalik zahiralash tizimi umumlashtirilgan shaklda, dastlabki ob'ektning vaqt zahirasi sifatida qaralishi mumkin. Tizim ishdan chiqqandan so'ng, vaqtinchalik zahiralash ishlay boshlaydi. Tizimning ishdan chiqishi oqibatlariga qarab farq qilishi mumkin. Agarda ishdan chiqish faqat topshiriqni kechiktirishga olib keladi, lekin ishni takrorlashga olib kelmasa, unda u baholanmagan yoki tartibsiz deb ataladi. Vaqtinchalik zahiralash kompyuterlar, hisoblash tarmoqlari, aloqa tizimlarida keng qo'llaniladi. Ayniqsa, buzilishlar va shovqinlarga qarshi kurashish uchun vaqtinchalik zahiralashlardan foydalanish samarali. Ko'pincha boshqa turdagi zahiralashlarning samaradorligini oshirish uchun ishlatiladi.