7-sinf jahon tarixi 2017 qo`llanma (TO`liq 1-44-§§.)

O‘rta asr shaharlari.
Yevropada shaharlarning paydo bo‘lishi va yuksalishi turli mamlakatlarda turlicha bo‘lgan.

O‘rta asr shaharlari vujudga kelishi
№	Qaysi hududda	Qaysi asrlarda	Qo`shimcha
1	Italiya va Fransiyaning janubida	IX–X asrlarda	Venetsiya, Genuya, Florensiya, Marsel, Tuluza
			Bu shaharlarning dengiz orqali savdo yo‘lida joylashgani ularning taraqqiyotida muhim ahamiyat kasb etgan.
2	Fransiyaning shimolida, Niderlandiya, Angliya va Germaniyada	X–XI asrlarda
3	Vengriya, Boltiqbo‘yi, Rus yerlarida	XII–XIII asrlarda

• 
  Yevropa shaharlarining turli asrlarda paydo bo‘lishining asosiy sababi mamlakatlardagi ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishdagi farqlar bo‘lgan.
  

• 
  Shaharlar, eng avvalo, xavfsizlik, dushman hujumidan himoyalanishga qulay, qolaversa hunarmandlar o‘zlari yasagan buyumlarni sota olish imkoniyati bo‘lgan joylarda tashkil topgan.
  

• 
  Shaharlar ko‘pincha feodallar yerida vujudga kelgan.
  
• 
  Dastlab feodallar o‘z yerlaridagi shaharlarga homiylik qilib, ko‘chib kelgan hunarmandlarni soliqlardan ozod etgan. Ammo shaharlar o‘sib, boyib borishi bilan
  xo‘jayinlar ulardan ko‘proq daromad olishga intilganlar. Feodallar zulmi hunarmandchilik va savdoning yuksalishiga to‘sqinlik qila boshlagan. Natijada
  shaharliklar senyor hukmidan ozodlikka chiqishga intilganlar.
  
• 
  Ko‘pincha shaharlar o‘z erkinligini to‘lov, pul evaziga qo‘lga kiritgan. Bunday imkoniyat bo‘lmagan holda ozodlik uchun qo‘zg‘olon yo‘li tutilgan.
  
•