8-mavzu. Boshqaruv hisobini tashkil etish Reja: Boshqaruv hisobining paydo bo’lishi va tarixiy rivojlanishi

11. Axborotning oshkoralik darajasi. Moliyaviy hisob axborotlari uning foydalanuvchilari uchun ochiq hisoblanadi. Jumladan, o’zbekiston Respublikasi "Buxgalteriya hisobi to’g’risida"gi qonunining 19-moddasiga ko’ra, mazkur axborotlar soliq organlariga, taьsis hujjatlariga muvofiq mulkdorlarga, davlat statistika organlariga, qonun hujjatlariga muvofiq boshqa organlarga taqdim qilinadi. Boshqaruv hisobi axborotlari ko’proq maxfiylik xususiyatiga ega bo’lib, ulardan korxona menejeiiari, taьsischilar va kuzatuy kengashi aьzolari
12. Axborot aks ettirish usullari va yo’llari. Moliyaviy hisob qiymatida shakllanadigan axborotni o’z ichiga oladi. Korxonaningmoliyaviy hisoboti xisoboti bosh daftardagi barcha schyotlar bo’yicha yakuniy qoldiqlar o’z ichiga oladi. Moliyaviy hisobda xo’jalikjarayonlari buxgalteriyahisobining hujjatlashtirish va inventarizatsiya, baholash va kal’kulatsiya, schyotlar tizimi va ikkiyoqlama yozuv, buxgalteriya balansi va hisobot kabi usullarda ifoda etiladi. TJnda moliyaviy hisobot malumotlari albatta pul birligi ko’rinishida aks ettirilishi zarur. Moliyaviy hisobot maьlumotlari bosh daftarning yakuniy yozuvlariga mos keladi.
Boshqaruv hisobida xo’jalik muomalalarini aks ettirishda ikkiyoqlama yozuv usuliga asoslanish shart emas. Mazkur hisob turida malumotlar har qanday o’lchov birligida hisoblanishi mumkin. Shuningdek, unda moliyaviy hisobot shakllari axborotlarining Bosh kitob maьlumotlari bilan mos kelishi va taqqoslanishi shart emas.
Boshqaruv axborotini qayd etish va aks ettirishda esa moliyaviy hisob usullari bilan birgalikda ekonometrika, statistika, iqtisodiy tahlil usullaridan ham foydalamladi.
13. Axborotlarni o’lchash. Xo’jaiik jarayonlarini umumlashtirish uchun moliyaviy hisobda iaqat qiymat o’lchovi qollaniladi va so’mlarda ifoda etiladi. Boshqaruv hisobida esa hisob o’lchovlarining moddiy, mehnat va qiymat kabi barcha turlaridan foydalaniladi.
14. Hisobot tuzishning davriyligi. Moliyaviy hisobot qat’iy belgilangan muddatlarda tuziladi hamda taqdim etiladi.
Boshqaruv hisobida hisobot har kuni, har hafta va boshqa muddatlarda tuzilishi mumkin. Hisobotlarni taqdim etish muddati korxona rahbariyati tomonidan bclgilanadi. Muhimi, hisobot isteьmolchilargafoydali bo’lishi va o’z vaqtida taqdim etilishi lozim.