8-mavzu. Ishlab chiqarish omillari bozori

14.2-rasm. Raqobatlashgan mehnat bozorida mehnat narxining uning

miqdoridan bo\liqligi.
Mehnatga bo’lgan talab chizi\i bilan ustma-ust tushadi. talab chizi\iga ko’ra, mehnat narxi pasaygan sari unga bo’lgan talab ham ortib boradi va aksincha.

2. Mehnat bozori, mehnat taklifi va mehnatga bo’lgan talab.

Mehnat bozorida ishchi kuchiga talab - bu firmalarning ishchi kuchiga talabidir. Taklif ishchilar tomonidan bo’ladi.
Mehnat bozori raqobatlashgan bo’lgani uchun mehnat narxi bozor tomonidan shakllanadi va unga bozor sub’ektlari ta’sir qila olmaydi (raqobatlashgan iste’mol bozoridagi kabi). Bu barcha ishchilar qaysi firmada ishlashidan qat’iy nazar, bir xil ish haqi oladi va firmalar bu narxni oldindan berilgan narx sifatida qabul qiladilar. Shuning uchun ham alohida firma uchun mehnat resurslari taklif chizi\i gorizontal, ya’ni u absolyut elastik.
14.2-rasmda raqobatlashgan mehnat bozoridagi muvozanat nuqta E nuqta

W

e
bilan ifodalanadi. Muvozanat ish haqi ^* bo’lganda foydani

L

e
maksimallashtiradigan mehnat resurslari miqdori ^* ga teng bo’ladi. Ishchi chekli
unumdorlik nazariyasiga ko’ra, mehnatning to’liq mahsulotini oladi. Shuning uchun firmaning mehnat uchun chekli xarajati ish haqiga teng.

L
MRC  W^*  MRP ^,
bu erda - firmaning mehnatga bo’lgan chekli xarajati.



W

e
Raqobatlashgan mehnat bozorida har bir ishchining ish haqi ^* ga teng
bo’lgani uchun, firmaning ishchilarga beradigan umumiy ish haqi xarajatlari

0L^* EW ^*
to’rtburchak yuziga to’\ri keladi (14.2-rasm). Ish haqining o’zgarishi ishchi

e e
kuchiga bo’lgan talabni o’zgartiradi. Agar ish haqi dan gacha oshsa (14.3-rasm), yollanadigan ishchilar soni dan gacha qisqaradi; agar ish haqi gacha pasaysa, ishdagi ishchilar soni gacha oshadi. Mehnat bozorida firma foydasini maksimallashtiradigan shart, ya’ni mehnatni chekli daromadliligining ish haqi

stavkasiga tengligi iste’mol bozoridagi
MR  MC
shartga o’xshashdir.

W ^W1
^W0 ^W2


^L1 ^L0 ^L2