8-mavzu: jon meynard keyns ta`limoti va keynschilik
Download 1.94 Mb. Pdf ko'rish
|
такой
- Bu sahifa navigatsiya:
- “Iq-tisodiy tsikllar”, “Iqtisodiy
Mitchell (1874–1948) hisob-lanadi.
J.Kommons o’zining «Institutsional iqtisodiyot» kitobida xo’jalik jarayonlarga ta’sir etuvchi har xil noiqtisodiy (avvalo huquqiy) omillarni tadqiq qildi. U Amerika ishchilar harakati-ni, kasaba uyushmalarining va tadbirkorlar ittifoqining tashkil topish tarixini o’rgandi, mehnat huquqini tahlil qildi. J.Kom- mons fikriga ko’ra, jamiyatning huquqiy tizimi xo’jalik hayotida hal qiluvchi ahamiyatga ega. Uningcha, bitishuv - (ya’ni huquqiy akt) iqtisodiy tizimning bosh bo’g’ini hisoblanadi. Bitishuv o’z tabia-tiga ko’ra uning ishtirokchilari manfaatlari ixtilofliligini, ushbu ixtilofli manfaatlarning o’zaro bog’liqliligini bildira-di. Bitishuv ishtirokchilari sifatida ko’proq individlar emas, balki kasaba uyushmalari va tadbirkorlar ittifoqlari qatnasha-dilar. Jamiyat vujudga keladigan qarama- qarshiliklarni echib beradigan huquqiy mexanizmni ishlab chiqishi lozim. Masalan, yollanma ishchilar bilan tadbirkorlar o’rtasida kelib chiqishi mum-kin bo’lgan qarama-qarshiliklar kasaba uyushmalari va tadbir-korlarning maqsadga muvofiq o’zaro ta’siri, samarali mehnat hu-quqi va maxsus hukumat hay’ati faoliyati tufayli echilishi mum-kin. J.Kommons o’zining ijtimoiy hayotga bo’lgan qarashlarini tajribada amalga oshirish maqsadida Amerika mehnat federatsiyasi bilan faol hamkorlikda ish yuritdi. 1935 yili uning ta’siri asosida AQShda pensiya ta’minotiga asos solgan «Sotsial himoya to’g’risida akt» qabul qilindi. U.Mitchell fikriga ko’ra, kishilar faoliyatida asosiy hara -katlantiruvchi kuch – pul hisoblanadi. Aynan moliyaviy institut-lar inson xatti-harakatining xarakterini aniqlab beradi. U iqtisodiy (moliya, kredit, pul muomalasi) va noiqtisodiy (psixo-logik, ijtimoiy, axloq, xulq, fe’l-atvor) omillarining o’zaro bog’-liqligini va o’zaro ta’sirini ko’rsatib berdi. Madaniy va ijtimoiy-psixologik omillarni hisobga olgan holda davlatning pul, kredit va moliya sohalariga aralashuvini zarur deb hisobladi. U.Mitchellga katta shuhrat keltirgan uning iqtisodiy tsikl nazariyasi hisoblanadi. Uning bir qator asarlari, jumladan “Iq-tisodiy tsikllar”, “Iqtisodiy Download 1.94 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling