8-sinf ona tili darsligidagi mashqlar, matnlar, lug`atlar

120-mashq. Quyida berilganlar ichidan yuqoridagi matnning umumiyxulosasini 
toping. 
1.Tilingni avayla, omondir boshing. (Yusuf Xos Hojib)2. Aytilgan socz — otilgan
o‘q. (Maqol) 
3.Noo‘rin so‘z boshga balo keltirar.4. So‘zingni o‘ylab so‘zla, qayg‘u-alam
kelmaydi. (Yusuf Xos Hojib)5.Podsho oldida uch toifadin guzir yo'qdir: birinchisi
— olimi boamal, ikkinchisi — vaziri sohibra’y, uchinchisi — munshiyi rostnavis.

---

(Gulxaniy) 
XULOSA:Til odobi 
101-topshiriq. M atnni o ‘qing. Gaplarning kesintini aniqlang hamda ot kesim va 
fe`l kesim kabi turlarga ajratinng 
Ot kesim
Fe`l kesim 
Tark etsa,bo`lmog`i lozim,o`xshamoqlari 
lozim, 
Qoldi,deyavering,yozadi,yo`qotadi,yuz 
tutadi, 
usulidir 
Tusunmaydilar, bajarolmaydilar 
Farobiy shunday yozadi: «Agar saltanat har qanday talabga javob bersa-yu,
ammo uni donishmandlik tark etsa, mamlakat hukumatsiz qoldi, deyavering. Bu
mamlakatni boshqaruvchi hukmdor ham o‘z mavqeyini butkul yo‘qotadi. Mamlakat
esa halokatga yuz tutadi».Fuqarolar bilan muloqot usullari va ularga ta’sir o‘t-
kazish yo‘llari sodda va tushunarli bo‘lmog‘i lozim. Aks holda, odamlar
hukmdorni tushunmaydilar yoki uning talabini bajarolmaydilar. Hukmdorlar dorini
bemorning sevimli va ko‘p tanovul qiladigan taomigaqo‘shib ichiradigan mahoratli
tabibga o‘xshamoqlari lozim. Zero, mehr-u muhabbat va rag‘batlantirishlar
fuqarolar bilan muomala niig eng asosiy usulidir. 
Farobiy 
120-topshiriq, Gaplarni o‘qing. Egalarni aniqlang. 
Xushomadni yo‘qotishga uringan hukmdor o‘ziga nisbatan nafrat uyg‘otib
qo‘yishi mumkin. Buning sababi shunday izohlanadi: tabiblar deydilarki, sil
kasalligini boshlang‘ich davrda aniqlash qiyin, ammo davolash oson. Agar
xastalik o‘tkazib yuborilgan bo‘lsa, aksincha, uni aniqlash oson-u, davolash
mushkul. Davlat ishlarida ham shunday: endigina paydo bo‘layotgan illat o ‘z
vaqtida aniqlansa, uni yo‘qotish qiyin emas. Bunga faqat dono hutmdorlargina
qodirdirlar. Agar illat har kimga yaqqol ko‘rinadigan darajada avj olgan bo‘lsa,
hech qanday dori- darmon kor qilmaydi.Makiavelli 
121-mashq . Gaplarni o‘qing. Kerakli o‘rinlarga tire qo‘yib ko‘chiring. 
I. Olimlar, fozillar, adiblar - davlatning tanasidagi kuch. Uhrga iltifot va ikromda
bo‘l... Shunday yo‘l tutginki, hukumatingda orif arboblar, fazilatli insonlar va
olimlar ko`paysin. (U .G ‘oziy), 2. Naf’ing agar xalqqa beshakdurur, bilki bu naf
o‘zingga ko‘prakdurur. (A.Navoiy) 3. Faqat o‘z shaxsiy manfaati haqida qayg‘urib,
burchni unutmoqlik -o‘tsketgan pastkashlik. (Syun-Szi) 4. Birovni qoralashdan oldn
doimo uni oqlash imkoni bor-yo‘qligini o‘ylash kenk. (Lixtenberg) 5. Inson zotiga
mansub odamlar bir-birhriga o‘xshamaydilar. Ularning o‘xshash tomoni bitta. U
tam bo‘lsa, barchaning pirovard maqsadi - mukammallik.  
Savol va topshiriqlar 
1.Ot kesim va f e ’l kesimni farqlang.-ot kesim ot,sifat,son ,harakat nomi ,bog`lama