8-sinf O’zbekiston tarixi kitobidan majburiy tarix yo'nalishlari uchun maxsus qo’llanma


Download 201.51 Kb.
bet2/51
Sana27.01.2023
Hajmi201.51 Kb.
#1134581
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   51
Bog'liq
8- o\'zb qollanma

8-o’zbek 2-mavzu majburiylarga
****A.Temur 1405 yil 18 fevral Xitoyga yurishi arafasida O’trorda vafot etgan. Uning o’limidan keyin taxt uchun kurashda 1409 yil Shohruh yutib chiqadi va hukmdor bo’ladi
****Shohruh 1447 yil 12 martda nabirasi Sulton Muhammadning isyonini bostirish paytida Ray viloyatida vafot etadi. So’ng o’rniga taxtga katta o’g’li Ulug’bek o’tiradi. Ulug’bek katta o’g’li Abdulatif(Padarkush) tomonidan 1449 yil qatl etildi. Abdulatif taxtni atigi 6.5 oy boshqardi xolos.
****1451 yil Abu Said Mirzo Abulxayrxon yordamida Temuriylar taxtini egalladi (yordam evaziga Robiya) ****Abu Said 1458-yilda Xuroson hukmdori Abulqosim Bobur vafot etgach Xurosonni ham egalladi. 1469- yilda Abu Said Mirzo avval temuriylar tasarrufida bo’lgan Eron egallab olgan oq qo'yunlilarga qarshi kurashda halok bo‘ldi. (Mironshoh Qoraqo’yunli turkmanlar rahbari Qora Yusuf bilan bo’lgan jangda 1408 yil 22 aprelda vafot etgan edi)
**** Movarounnahr taxtini 1495-yilda Boysung‘ur Mirzo egalladi. 1497 yil Farg’ona hukmdori Z.M.Bobur
Samarqandni qamal qildi. Qamalda qolgan Boysung’ur Turkiston(Yassi)da turgan Shayboniyxondan yordam so’radi
**** Samarqand qamali 7 oydan ziyod davom etdi. Shayboniyxondan yordam ololmagan Boysung'ur qochib ketishga majbur bo'ldi. Bobur esa Samarqand taxtini egallashga muvaffaq bo‘ldi. U bobosi Amir Temur
taxtining sohibi(1497 yil) deb e’lon qilindi.
**** Boburning dushmanlari Farg‘ona taxtiga ukasi Jahongirni o'tqazish uchun isyon qilganliklari uchun Bobur
Samarqandni tashlab Farg’onaga qaytadi va 1500 yil ukasi bilam shartnoma tuzadi
****Xurosonda hokimiyatni 1469 yil Husayn Boyqaro o’z qo’liga oldi va 40 yil hukmronlik qildi(Mirzo
ulug’bek ham 40 yil hukmronlik qilgan)
**** Husayn Boyqaro bilan o'g'li Badiuzzamon o'rtasidagi munosabatlarda nizo bor edi. Bu nizo H.Boyqaro
Badiuzzamonning 11 yoshli o’g’li Alisher Navoiy chuqur e'tiqod qo‘ygan Mo’min Mirzoning qatl etilishi bilan yanada kuchaydi. Qora kuchlarning maqsadi taxtga Boysung'urni etmas, uning o'gay ukasi Muzaffar Husaynui o'tqazish edi.
**** Badiuzzamon oqil va tadbirkor, harbiy salohiyati yuqori, adolatpesha shahzoda edi. U o'z saroyida
olimlar, shoirlar, ulamolar. san’atkorlarni yig’ib anjumanlar o'tkazardi. 0!zi ham go'zal g’azallar bitardi.
Alisher Navoiy uning bu fazilatlariga juda yuqori baho bcrgan.
****1506-yilda Sulton Husayn Boyqaro vafot etdi. Shundan keyin mamlakatda qo'shhokimiyatchilik vujudga keldi. Badiuzzamon va Muzaffar Husaynlar bir vaqtda hukmdor deb elon qilindilar


8-o’zbek 3-mavzu majburiylarga
****Z.M.Bobur 1483-yilning 14-fevralida Andijon shahrida tug‘ildi. Bolalik va yoshlik yillari Andijon va Axsi
shaharlarida o‘tdi. Otasi Umarshayx Mirzo (1455-1494) edi
****Abu Said Mirzo o‘g‘li Umarshayx Mirzoni o‘z hukmronligi davrida, dastlab Kobul viloyatiga, so‘ng
Farg'ona viloyatiga hokim etib tayinladi. Keyinchalik akasi Sulton Ahmad hukmronligi davrida Toshkent va
Savram ham Umarshayx Mirzoga berildi
**** Umarshayx Mirzo 1494-yilda baxtsiz hodisa tufayli halok bo’lgach, hokimiyat 12 yoshli o‘g‘li Bobur
Mirzo qo’liga o‘tdi.
****Boburga taxti boshqarishda Ishonchli beklardan Hojiqozi va onasi Qutlug’ Nigorxonim yordam berdi
**** Movarounnahr hukmdori Sulton Ali Mirzoning kaltabinligi sababli Shayboniyxon 1500-yilda Samarqandni jangsiz egalladi Shayboniyxon Samarqandni egallagach, Sulton Ali Mirzoni qatl ettirdi.
****Shayxulislom Abulmakorim Bobur Mirzoni Samarqand taxtini egallashga da’vat ctdilar. Bobur Mirzo

Download 201.51 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   51




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling