8-tema: mashinada oqitiw turlari hám klassifikatsiyasi reje

13-TEMA: NEYRON TARMAQLARI TIYKARINDA YECHILADIGAN MÁSELELER
Reje

1. 
   Neyron tarmaqlari tiykarinda yechiladigan máseleler
   

Ádebiyatlarda suniy neyron túrlerin kullashni tiykarlash jáne onıń járdeminde kuyilgan malalarni sheshiw ushın másele júdá kóplegen belgilerdi xarakteristikalaw zárúrligi ushraydı :
• Algoritmlardıń yukligi yamasa maslani sheshiw principleriniń no nikligi, birok júdá kóp mısallar tuplangan:
Bul jerde mashqala kútá úlken kólem degi informaciyalar menen xarakterlenedi:
• Málimmotlar tulik mas kereginen artık, shonkinlangan, kisman bir-birine kapustaa-karshi.
Sonda ykilib, neyron túrleri obrazlardı ańǵarıw hám klassifikatsiya máselelerin schish, optimallaw hám boljaw msalalari ushın júdá sáykes keledi. Kuyida neyron túrlerin kullashning múmkin bolǵan tarawları keltirilgen, olarda neyron texnologiyasına tiykarlanǵan ónimler islep chikilgan. ëki kórsetiw kilinadigan prototiplari ámelge asırilmokda.
1. Bankler hám straxovaniya kompaniyaları :
• Finanslıq hújjetlerdi hám sheklerdi avtomatikalıq oqıytuǵın ;
• Qollardıń haqıyqıylıǵın tekseretuǵın;
• Za mlar ushın táwekelchilikni bahalaw
• Ekonomikalıq kórsetkishlerdiń ózgeriwin boljaw.
2. Xizmet kórsetiwdi admınıstratsiyalashtirish:
Hújjetlerdi avtomatikalıq tárzde oqıw ;
• Shtrix kodların avtomatikalıq tárzde ańlap jetiw.
3. Neft hám ximiya sanaatı :
• Geologik informaciyalardı analiz qılıw ;
• Oborudovaniyalardagi chatokliklarni (buzılıwlardı ) identifikaciya qılıw ;
• Aerofotosnimkalardagi maǵlıwmatlar boyınsha minerallardıń
Element quramındaǵı primeslarni analiz etiw; ámeldegi katlamlarini razvedka etiw.
Jaraënlarni boshkarish. 4. Áskeriy sanaat hám aeronavtika:
• Tonush signalların kayta (bóleklew. ajıratıw. identifikaciyalaw, lokallashtirish);
• Radar signalların kayta derek'larni identifikaciyalaw hám lokalizatsiyalash); (maksadlarni ańǵarıw,
• Infrakizil signallardı kayta islew (lokalizatsiyalash);
Axbortlarni ulıwmalastırıw ;
• Avtomatikalıq uchushni tashkil etiw (avtopilot).
5. Islep chikarish sanaatı :
• Manipulyatorlarni boshkarish
• Ónim sapasın boshkarish
• processlerdi boshkarish:
• Buzılıwlardı, isten chikishlarni tabıw :
• Maslasqan robototexnika:
• Dawıstı boshkarish
6. Qawipsizlik xızmeti:
• Insannıń júzin, dawısın, barmaq ızların ańǵarıw
7. Biomeditsina sanaatı :
• Rentgonomogrammalar analizi:
• Insannıń sogligi xolatini diagnostikası.
8. Televideniya hám aloka
• Aloka tarmaqların adaptiv boshkarish:
• Suwretlani sikish hám kayta qayta tiklew.
Keltirilgen dizim júdáyam tulik emes. Suniy neyron túrleri nátiyjel kóllanayotgan boshka tarawlardı xam tabıw múmkin. Suniy neyron túrlerinen tálim procesine qollawdı kuyidagicha oyda sawlelendiriw múmkin.
Zamanagóy qánigeni tayarlaw mashqalası sonnan ibarat, ol kásiplik mobillikti bekkem iyelegenligi menen bir katorda informaciya kommunikatsiya texnologiyaların xam jetilisken ózlestirgen bolıwı hám odan nátiyjeli paydalanıw usılları, metodların biliwi zárúr. Mashqalalı jaǵdaylar qánigelen na fakat teoriyanı jaqsı biliwdi, bálki islewdiń universal jixatlarini, usılların iyelewdi talap etedi. Sol sebepten xam ókuvchilarga ókuv procesiniń tártiplengen ukitishning sistemalı -mantikiy járdemshisi júdá áhmiyetli esaplanadi.
Bul máseleniń sheshimlerinen bir variantı ukuv procesine qánigelik boyınsha integrallasqan programmalardı tadbik etiw bolıp tabıladı. Bunday programmalar tálimdiń birden-bir maksadi ukitish, bilim, tálim beriw maksaliga yunaltirilgan bulmogi kerek - yaǵnıy studentlerdiń kásiplik iskerlik máselelerin nátiyjeli sheshiwta. Teoriyalıq jixatdan bul másele uyqas túrde kurslardı tańlaw hám olardı mantikiy jixatdan izbe-izligin aniklab ámelge asırıw bolıp tabıladı.
Házirgi kúnde, ókituvchi-úyretiwshi sistemalardı jaratıwda statistikalıq (itimallıq ) modeller tiykar kilib olinmokda. nátiyjede kiyn rásmiylestiriletuǵın máselelerdi sheshiwde konkret studenttiń bilimleri hám múmkinshiliklerine maslastırıwda jaqsı nátiyje bermeyapti. Individual paydalanıwshına mólsherlengen, jóneltirilgen sistemanı dúziw muapmmosini keltirip chikarmokda. Máseleni nátiyjeli sheshiwdiń bidan bir yuli suniy neyron túrlerinen paydalanıw bolıp tabıladı.
Neyroinformatsion texnologiyalar ilimiy-izertlewler, túrli tarawlardıń iskerligin, tap sonday ókup procesin xam modernizatsi hám kaydadan kurishda tábiy, adekvat hám nátiyjeli qural retinde ózin kórinetuǵın kilmokda. Neyroinformatsion texnologiyalar kuyidagi sebeplerge kura ámeliy jixatdan keń mikyosda kullash ushın ilimiy-izertlewler aparıwǵa hám tálim procesine júdá sáykes keledi:
1. Joqarı tálim mákemeleri, orta arnawlı tálim mákanlarında, kásip-óner kolledjlerinde, ulıwma orta bilim beriw mekteplerinde ókuv-uslibiy komplekslerdiń jaratılıwı hám odan paydalanıwdıń natiyjeliligi zamanagóy informaciya texnologiyalarına tiykarlanǵan, bul bolsa óz gezeginde uyqas túrde maǵlıwmatlar hám bilimler bazasın jaratıw mashqalası menen boglik.
2.paydalanıwshına óziniń tarmogini payda etiw hám ol jaǵdayda máselelerdi sheshiw ushın programmalastırıw sır-sırların biliw shárt emes, bul bolsa paydalanıwshılar sheńberiniń keńeyiwine alıp keledi.
3. Neyron túrleri texnologisidan paydalanilganda ob'ekt menen paydalanıwshı ortasında xesh kanday aralıq zveno bulmaydi, yaǵnıy programmistke uqsaǵan. Suniy neyron túrleri xolatida tiykarǵı rolni konkret bilim sohaksidagi qánige uynaydi, bul bolsa kompyuterlashgan informaciya texnologiyaların keń masshtabda talbik etiwge xalakit beretuǵın bir kator negativ psixologiyalıq momentlerdi biykar etedi.
4. Neyrotarmok texnologiyası universallıǵı menen farklanadi. bir programma túrli bilimler tarawindegi múmkin bolǵan islerdi orınlawdı támiyinleydi. Suniy neyron túrleri bazasila jaratılan ekspert sistemalardı ańsatǵana ókitish, úyretiw múmkin.
5. Suniy neyron túrleri informaciyalardı rásmiylestiriwdi júdáyam detallashtirishni talap etpeydi, bekkem mantikga tiykarlanǵan sistemalar sıyaqlı, bul ózgesheligi áp-áneydey baxolanadi jumıstıń baslanǵısh
Boskichlarida yamasa baslanǵısh analizde, tap sonday ókuv processinde. Studentte ob'ektiv sebeplerge kóre, xar mudam xam, uzınıń anik logikalıq sxemasın kurish ushın bilimleri jetiwmeydi. Eger l. s. Vigotskiyning terminologtiyasidan paydalanatuǵın bolsaq, suniy neyron túrleri unuvchilar menen " yakin keleshektegi rawajlanıw zonasida" islew ushın múmkinshilik jaratadı, yaǵnıy maslaxatchi hám járdemshi rodnin uynaydi, nátiyjela paydalanıwshı barlıq tapsıriklarni orınlawı múmkin, xattoki óziniń kúshi, bilimi jetpeytuǵın júdá quramalı bolǵan tapsıriklarni xam mustakil orınlaw múmkinshiligi bar.