8-tema: mashinada oqitiw turlari hám klassifikatsiyasi reje

12-TEMA: BIR SATQLI NEYRON TARMAQLARI
Reje
1.Bir satqli neyron tarmaqları
Jasalma neyron. Jasalma neyron birinshi jaqınlasıwda biologiyalıq neyron ózgesheliklerin imitasiya etedi. Hár bir jasalma neyronǵa basqa neyronlar shıǵıwı bolǵan qanday da signallar kompleksi kiredi. Hár bir kiretuǵın signal sinaptik kúshke uyqas vaznga kóbeytiriledi hám olardıń jıyındısı neyrondıń aktivlik dárejesin anıqlaydı. Hár bir signal ózine uyqas keliwshi w, W..., w, salmaqlarǵa kóbeytiriledi hám Σ menen belgilengen yiǵuvchi blokka kelip túsedi. Hár bir salmaq bir biologiyalıq sinapsis <NET - XW.

Súwret 1. 2 Jasalma neyron
Aktivlew funksiyaları. Keyingi qádemde NET signalı, ádetde Faktivlash funksiyası arqalı esaplanıp, neyrondıń OUT shıǵıw signalın payda etedi. Aktivlew funksiyası odddiy sızıqlı funksiya bolıwı múmkin
OUT - K (NET),
bul jerde K - tómendegishe anıqlanǵan shegara funksiyası turaqlısı
OUT eger OUT=0 basqa jaǵdaylar ushın, NET > T,
bul jerde 7 - qanday da shegaralıq turaqlı baha. Aktivlew funksiyası biologiyalıq neyron sızıqsız ótkezgishlik ózgeshelikin jáne de tolıq ańlatiwshı funksiya bolıwı hám neyron tóri ushın keń múmkinshilikler beriwi múmkin.


Súwret 1. 3. Aktivlew funksiyalı jasalma neyron
1. 3-suwretdegi ♬ menen belgilengen blok NET signalların qabıl etedi hám OUT signalın shıǵaradı. Eger F blok NET úlkenliginiń ózgeris diapazonın siqsa, yaǵnıy NET shamanıń hár qanday ma`nisinde OUT qanday da chekli aralıqqa tiyisli bolsa, ol halda F «siquvchi» funksiya dep ataladı. Kóbinese «siquvchi»> funksiya retinde 1. 4-suwretde kórsetilgen logistik yamasa
Yelektron sistemalar menen uqsawlıq kóz qarasınan aktivlew funksiyasın jasalma neyrondıń sızıqsız kúsheytgish ózgesheligi dep qaraw múmkin. Kúsheytgish koyeffisiyenti OUT úlkenligi artırmasini, onı keltirip shıǵarǵan NET úlkenliginiń salıstırǵanda úlken bolmaǵan artırmasiga aisbati retinde esaplanadı. Úlken kúsheytiw koyeffisentli logistik funksiyanıń orayındaǵı tarawlarda kishi signallamni qayta islew mashqalasın yechilsa, oń hám keri shet degi tarawlar daǵı pasayadigan kúsheytgishler yesa kútá úlken tásirinlerdi qayta -islewge sáykes keledi. Sonday etip,
neyron kiretuǵın signaldıń keń diapazonında úlken kúsheytgish menen ámel etedi.
yaǵnıy tómen signallar kúshaytırıladı hám kerisinshe, úlken signallar pasaytiriladi.



Súwret 1. 4. Sigmoidal logistik funksiyası
Basqa keń qollanılatuǵın aktivlew funksiyalardan biri giperbolik tangens. Forması boyınsha ol logistik funksiyaǵa uqsas hám biologlar tárepinen nerv katagining aktivlashuvining matematikalıq modeli retinde isletiledi. Jasalma neyron tóriniń aktivlew funksiyası kórinisinde ol tómendegishe jazıladı :

Giperbolik tangens funksiyası logistik funksiyalardek S formasındaǵı funksiya bolıp tabıladı, lekin ol koordinata basına salıstırǵanda simmetrik hám NET q 0 noqatda OUT shıǵıwshı signal ma`nisi nolǵa teń (15-súwret). Logistik funksiyadan ayrıqsha túrde giperbolik tangens túrli belgindegi bahalardı qabıl etedi jáne bul hal bir qatar torlar ushın qol keledi. Ápiwayı jasalma neyron modeli biologiyalıq neyrondıń ayırım ózgesheliklerin biykar etedi. Mısalı, ol sistema dinamikasına tásir etiwshi waqıt boyınsha toqtap qalıwlardı inabatqa almaydı. Kiretuǵın signallar tezlik penen shıǵıwshı signallardı júzege keltiredi. hám, júdá zárúrli bolǵan chastotli modulyasiya funksiyası tásiri yamasa biologiyalıq neyrondıń sinxronlashtiruvchi funksiyası esapqa alınbaydı, eger bul ózgesheliklerdi bir. qatar izertlewshilerdiń sheshiwshi dep esaplasadı. Bul sheklenishlarga qaramastan, bunday neyronlardan payda bolǵan neyronlar biologiyalıq sistemanı yeslatuvchi kóp ózgesheliklerdi kórinetuǵın etedi.