8-tema: mashinada oqitiw turlari hám klassifikatsiyasi reje

Date num 01.05.2010 1 02.05.2010 1 03.05.2010 2 04.05.2010 3 05.05.2010 5 06.05.2010 2 07.05.2010 6 08.05.2010 4 09.05.2010 7 10.05.2010 4 11.05.2010 3 12.05.2010 2 13.05.2010 5 14.05.2010 7

Biz keltirilgen maǵlıwmatlarǵa karab keyingi sánelerde sawdanıń kanday bulishi, yaǵnıy CPU kurilmasi keyingi vaktda (15. 05. 2010 sánesinen keyin) kanday satılıwın prognoz etiwimiz kerek. Berilgen m'lumotlarga kura prognoz etiw programması qosımshada keltirilgen. Programma nátiyjelerinen bir neshesin keltiremiz. Sonı da aytıw kerek prognozlaw ushın berilgen kiymatlarning eń úlkeni (8), eń kichigi (1), ortasha kiymati (4, 2), maǵlıwmatlar sanı (10 ) áhmiyetli axamiyatg iye.


10 -TEMA: MASHINALI OQITIW. ALGORITMLER
Reje
1.Mashinali oqitiw.
2.Algoritmler
«Mashinalı oqıtıw» hám «sun'iy intellekt» atamaları kóbinese bir-bir birin mazmunan to'ltiradi. Tiykarınan, mashinalı oqıtıw jasalma intellektning bir bólegi bolıp tabıladı. Mashinalı oqıtıw b''zida prognozlı analiz (yamasa boljawlı modellestiriw) menen baylanisıp ketedi. Soǵan qaramay, mashinalı oqıtıw prognozlı modellestiriw ushın isletiliwi múmkin, biraq bul shamalıq analitikaning tek bir túri hám shamalıq modellestiriwge qaraǵanda keńlew programmalarǵa yega. «Mashinalı oqıtıw» terminin 1959 jılda amerikalıq kompyuter alımı Artur Samuel' " Anıq programmalastırıstırılmaǵan halda kompbyuterni úyreniw qábileti" dep ataǵan.
Ápiwayı formada mashinalı oqıtıwǵa kirisiw maǵlıwmatların qabıl etetuǵın hám analiz etetuǵın programmalastırıwtirilgan algoritmlardan paydalanadı, keyininen shıǵıw maǵlıwmatları bahalardı haqıyqıy diapazonda shama etedi. Jańa maǵlıwmatlar payda bolǵanda, bul algoritmlar tiykarında ózleriniń jumısların úyrenediler hám optimallastıradı, waqıt ótiwi menen nátiyjelililikti asıradılar hám " intelekt" ni rawajlantiradilar.
Mashinalı oqıtıw algoritmlarınıń 4 túri ámeldegi: oqıtıwshı menen oqıtıw, oqıtıwshınıń ayırım jaǵdaylarda aralasıwı menen oqıtıw, oqıtıwshız oqıtıw hám Kúshayttirilgan oqıtıw.
Oqıtıwshı menen oqıtıw. Oqıtıwshı menen oqıtıwda mashina úlgi tiykarında úyrenedi. Operator mashinanı úyreniw algoritmın kerekli kirisiw hám shıǵıw bahaların óz ishine alǵan málim maǵlıwmatlar kompleksin usınıs jetedi. Algoritm bul kirisiw maǵlıwmatlar qanday alınıwın ornatıwı kerek. Operator ózi mashqalanıń sheshimin bila alıwı kerek; algoritm maǵlıwmatlar daǵı ózgeshaliklarni anıqlaydı, olardı gúzetiwlerden úyrenedi hám boljaw etedi. Keyinirek bul prognozlar operator tárepinen ornatıladı. Process algoritm joqarı anıqlıqta islew dárejesine yetguncha dawam jetedi.
Oqıtıwshı menen oqıtıw klassifikaciyalawdı, regressiyani hám boljaw kategoriyalarini óz ishine aladı.
1. Klassifikaciyalaw : Klassifikaciyalaw máselelerinde mashinalı úyreniw programması gúzetilgen bahalar tiykarında juwmaq shıǵarıwı hám jańa gúzetisler qaysı taypaǵa tiyisli ekenligin anıqlawı kerek. Mısalı, elektron pochtanı spam hám paydalı xabarlarǵa ajıratıwda programma aldınǵı tóplanǵan maǵlıwmatlarǵa qaraydı hám olarǵa muwapıq jańa elektron pochta xabarların saralaydı.
2. Regressiya: Regressiya máselelerinde, mashinanı úyreniw programması ózgeriwshiler ortasındaǵı munasábetlerdi bahalawı hám túsiniwi kerek boladı. Regressiya analiziniń predmeti bul - bir baylanıslı ózgeriwshi hám basqa ózgeriwshen ózgeriwshiler kompleksine sáykesligi bolıp tabıladı. Bul analizdi boljaw hám odindan búydew ushın paydalı esaplanadi.
3. Prognozlaw : Bul ádetde tendentsiya analizinde isletiletuǵın ótken zaman hám házirgi maǵlıwmatlarǵa tıykarlanıp keleshek haqqında boljaw procesi bolıp tabıladı.
Oqıtıwshınıń ayırım jaǵdaylarda aralasıwı menen oqıtıw.
Oqıtıwshınıń ayırım jaǵdaylarda aralasıwı menen oqıtıw bul oqıtıwshılar járdeminde o'kitishga uqsap ketedi, lekin etiketlangan hám etiketlanmagan maǵlıwmatlardan paydalanadı. Belgilengen maǵlıwmatlar bul tiykarınan olarǵa biriktirilgen jarlıqlar (tegler) menen biriktirilgen maǵlıwmatlar birliginiń kompleksi bolıp tabıladı. Belgilenmagan maǵlıwmatlarda bunday jarlıqlar ámeldegi yemas. Trening usılların birlestirib, algoritmlardı jarlıqsız maǵlıwmatlardı belgilewge úyretiw múmkin.
Oqıtıwshız oqıtıw.
Bunday halda, mashinalı oqıtıw algoritmı baylanıslılıqlardı anıqlaw ushın maǵlıwmatlardı úyrenedi. Mashinalı oqıtıw ushın juwap beretuǵın qóllanba yamasa operator joq. Kerisinshe, programmanıń ózi ámeldegi bolǵan maǵlıwmatlardı analiz qılıw tiykarında óz-ara baylanıslılıq hám baylanıslardı anıqlaydı. Oqıtıwshız oqıtilganda, mashinalı úyreniw algoritmına úlken maǵlıwmatlar kompleksin ǵárezsiz túrde túsindirme beriw hám olardan juwmaq shıǵarıw ushın ruxsat beriledi. Algoritm maǵlıwmatlardı qanday da tártipte tártipke salıwǵa hám olardıń dúzilisin xarakteristikalawǵa háreket etedi. Bul maǵlıwmatlar klasterlerge birlestirilgen yamasa maǵlıwmatlar tártibinde bolıwı múmkin, bul olardı tártipli kórinisine alıp keliniwi múmkin.
Maǵlıwmatlardı analiz qılıw ushın shora-todbirlar ámeldegi bolǵanda, algoritmdıń bul maǵlıwmatlarǵa tıykarlanıp qararlar qabıllaw qábileti hám bul qararlardıń tuwrılıǵı asadı.
Oqıtıwshız oqıtıw usılları tómendegilerdi óz ishine aladı.
1. Klasterlew: Klasterlew soǵan uqsas maǵlıwmatlar kompleksin (málim kriteryalarǵa tıykarlanıp ) gruppalawdı óz ishine aladı. Bul maǵlıwmatlardı bir neshe gruppalarǵa ajıratıw hám naǵıslardı tabıw ushın hár bir maǵlıwmatlar kompleksinde bólek analiz qılıw ushın paydalı bolıp tabıladı.
2. Ólshemlerdi kemeytiw: ólshewlerdi kemeytiw isletilineip atırǵan ózgeriwshiler sanın azaytadı hám anıq ızlenip atırǵan maǵlıwmatlardı ajıratıp beredi.
Kúshayttirilgan oqıtıw.
Kúshayttirilgan oqıtıwda jóneltirilgen shınıǵıwlar algoritmı háreketler, parametrler hám juwmaqlawshı bahalar kompleksi menen támiyinlenetuǵın regimentli oqıw processlerine qaratılǵan boladı. Qaǵıydalardı anıqlaǵan halda, mashinalı oqıtıw algoritmı hár túrlı variantlardı hám múmkinshiliklerdi úyreniwge háreket etedi, hár sapar nátiyjelerdiń qay-qaysısı maqul túsetuǵınlıǵın anıqlaw ushın nátiyjeni gúzetip baradı hám bahalaydı. Kúshayttirilgan oqıtıw - bul mashina ushın sınaq hám qáte usılı. Ol ótken zaman daǵı tájiriybelerdi esapqa aladı hám jantasıwdı ózgertiredi, yaangi jaǵdayǵa munasábet bildirip, eń jaqsı nátiyjege erisiwge háreket etedi.
Mashinalı oqıtıwda kirisiw maǵlıwmatların qabıl etetuǵın hám analiz etetuǵın programmalastırıwtirilgan algoritmlardan paydalanadı, keyininen shıǵıs bahalardı haqıyqıy diapazonda shama etedi. Jańa maǵlıwmatlar payda bolǵanda, bul algoritmlar ózleriniń jumısların úyrenediler hám optimallastıradı, waqıt ótiwi menen nátiyjelililikti asıradılar hám " Intelekt" ni rawajlantiradilar.
Mashinalı oqıtıw algoritmın tuwrı tańlaw bir neshe faktorlarǵa, sonday-aq maǵlıwmatlar kólemi, olardıń sapası hám túrli-tumanlıǵına hám sol maǵlıwmatlar tiykarında bizneske ne juwap beriwin túsiniwge baylanıslı boladı. Sonıń menen birge, anıqlıq, oqıtıw waqıtı, parametrleri, maǵlıwmatlarǵa hám basqa kóp zatlarǵa ye'tibor qaratıw kerek. Sonday eken, tuwrı algoritmdı tańlaw - bul biznes mútajlikleri, texnikalıq shártler, tájiriybeler hám ámeldegi bolǵan waqıtlardıń kombinatsiyası esaplanadı.
Hátte eń tájiriybeli maǵlıwmatlar boyınsha ilimpazlar da qaysı túrdegi algoritmlar menen tájiriybe ótkermesten qaysı algoritm jaqsı islewin aytıp bere almaydılar.