9-боб. Давлат бюджети

9-БОБ. Давлат бюджети
9.1.Давлат бюджети аҳамияти ва бюджет операциялари турлари
1.Давлат бюджети ҳар йили юқори қонунчилик билан тасдиқланувчи ва қонун кучига эга давлатнинг асосий молиявий р ежасидир. Давлат бюдж ети ўзида марказлашган пул восит алари фондини ва миллий даромадлар тақсимотини ифодалайди. Давлат бюдж ети муҳим аҳамиятга эга бўлиб, кўп давлатлар иқтисодиётида катта ўрин тутади ва ҳукумат бюдж ет устидан назоратга эга. Давлат бюджети ривожланган чет давлатларда қўйидаги асосий функцияларни бажаради:
1.Миллий даромадни қайта тақсимоти ;
2)Давлат назорати ва иқтисодиётни стимуллаштиради;
3)Ижтимоий сиёсатни молиявий таъминланиши;
4)Марказлашган пул воситаларидан фойдаланишни назорат қилиш;
Бюджет о перацияларини характ ерига кўра қўйидаги 6 асосий гуруҳга бўлиш мумкин:
1.Тўлов тизими. Бюджет муомалари бюдж етга маблағлар тушумини ёки бюдж етдан
уларни тўловини англатади. Баъзи мамлакатларда тушумлар (Қ)белгиси, тўловлар эса белгиси билан белгиланади.
2.Қопланадиган - қопланмайдиган муаммолар. Тўловнинг шарномавий мажбурияти рўй берганда тўлов қопланадиган ҳисобланади.
3.Таъминланадиган - таъминланмайдиган муаммолар. Товар ва хизматлар ўрнига олиб
келин са ёки тескариси бўлса тўланмаган маблағлар тўланган ҳисобланади. 4.Жорий капитал муаммолари. Жорийдан фарқли равишда капитал муаммолари ишлаб чиқариш
жараёнида 1 йилдан ортиқ муддатда фойдаланишни мумкин бўлган товарларнинг арид и ёки сотувидир
5.Молиявий активлар, молиявий пассивлар. М-А ҳукумат олдида кимнингдир мажбуриятлари бўлса, М. пассивлар ҳукуматнинг бирор шахсга бўлган мажбуриятлари.
6.Давлат сиёсати мақсадидаги муаммолар - ликвидликни бошқариш мақсадидаги
муомалалардир. Кўп холларда давлат харажатлари давлатнинг сиёсатини муайян
мақсадларига эришиш мақсадида амалга оширилади. (хавфсизликни таъминлаш аҳоли
саломатлигини асраш ва бошқалар) Лекин аниқ 1 ҳолларда улар ликвидликни тартибга солиш воситаси бўлиб қолиши мумкин. Давлат қарзларини молиялаштириш мақсадларида давлат томонидан хазина в екселларини чиқариш ёъли билан пул ликвидлиги тартибга солинади.