9-lekciya Ózgeriwshen tok mashinası oramlarindagi magnit juritiwshi kúshleri (mjk)hám magnit maydanlar. Reje

9-lekciya
Ózgeriwshen tok mashinası oramlarindagi magnit juritiwshi kúshleri (MJK)hám magnit maydanlar.
Reje.
Jıynalǵan (сосредоточенная), tarqaq (распледенная) hám qádemi qısqargan oramlarinin` MJK hám magnit maydanları.
Pul'slanuvchi, ellips formasındaǵı hám sheńber formadaǵı aylanıwshı magnit maydan.
Jıynalǵan (сосредоточенная), tarqaq (распледенная) hám qádemi qısqargan oramlarda MJK bólistiriliwi.
Ózgeriwshen tok mashinası hawa aralıǵindaǵı induktsiya stator sheńberi boylap magnit jurgiziwshi kúshdıń bólistiriliwi menen anıqlanadı. Mashinanıń statorida yamasa rotorida jaylasqan barlıq ózgeriwshen tok chulg'amlarining nátiyjelik magnit jurgiziwshi kúshleri (MJK) hawa aralıǵinda aylanba magnit maydanın payda etiwi kerek. Sonıń ushın sinusoidal kernew berilip atırǵan hár bir chulg'am, keńislik sinusoidal bólistirilgen MJK ga ıyelewi kerek. Eger bul shártler atqarılmasa (berilip atırǵan kernew sinusosoidal emes yamasa MJK sinusoidal emes bólistirilgen bolsa ), ol halda magnit maydanı quramında joqarı garmonikalar bolıp, olar mashinanıń energetikalıq kórsetkishlerin jamanlastıradı.
Ózgeriwshen tok mashinası stator chulg'amlari MJKlarini analiz qi-lishda tómendegi boljawlar tiykar etip alınadı :
1) ózgeriwshen tok chulg'amining MYuKi waqıt boyınsha ózgeredi hám keńislik (stator sheńberi boylap ) bólistirilgen boladı, dep shama menen oylainadi;
2) stator chulg'amidagi júzimdiń waqıt boyınsha ózgeriwi sinusoidal formada, sonday eken, oram MJK da sinusoidal formada ózgeredi, dep shama menen oylainadi;
3) mashina hawa aralıǵı stator perimetri boyınsha ózgermeytuǵın, yaǵnıy rotor ózegi cilindrik formada, dep esaplanadı ;
4) rotor chulg'amida tok joq, sonday eken, rotor magnit maydandı payda et-maydi, dep shama menen oylainadi.
Jıynalǵan chulg'amning MJK. MJK dıń bólistiriliwin jıynalǵan chulg'amli eki qutbli mashina mısalında kórip shıǵamız.
Bunda AX faza chulg'amining hámme oramları diametral yuzada jaylaw -gan eki pazda jaylasqan. Eger tok faza chulg'amining bası A den aqırı X ga jónelgen bolsa, kúsh sızıqları suwretde kórsetilgen sıyaqlı jónelgen eki qutbli magnit aǵımı payda boladı. Bul aǵımdıń hár bir kúsh sızıǵı faza g'altagining hámme oramları menen qurshaladi, usınıń sebepinen túte payda etgen MJK ga teń boladı. Tok maksimal bahaǵa iye bolǵanda MK da maksimal bahaǵa erisedi.
(10. 25)
bunda Imax, I - júzimdiń maksimal hám effektiv bahaları. Eger magnit shınjırı ferromagnit bólimleriniń magnit qarsılıgın nolǵa teń dep qabıl etilse, ol halda MJK dıń bólistiriliwi stator sheńberi boylap tuwrı múyeshtegi tórtmuyush formasında boladı.Statorning jıynalǵan chulg'ami eki pazda jaylasqanlıǵı sebepli, onıń MYuK eki (oń hám keri) tuwrıburchak kórinisinde boladı. Olardan hár birewiniń ma`nisi magnit shınjırınıń bir hawa aralıǵindan magnit aǵımın ótkeriw ushın zárúr bolǵan MJK ga sáykes keledi, yaǵnıy :
(10. 26 )
Tuwrı múyeshli tórtmuyush forma daǵı MYuKni Fur'e qatarına yoyib sinusoidalar jıyındısı kórinisinde jazıw múmkin:
(10. 37)
MJK 1-garmonikasining amplitudasi kórsetilgen oramlarning F`1 hám F``1 MJK lari birinshi garmonika amplitudalarini vektor qosıw jolı menen anıqlanadı. Faza tokınıń ma`nisi maksimal bolǵanda bul MJK lar F`1`= = F`1 = 0, 45 I w kt.1 boladı.Sonday eken, pazlarda bólistirilgen qádemi qısqartirilgan chulg'am MYuK 1- garmonikasining ma`nisi tómendegishe tabıladı :
bul jerde
- birinshi garmonika ushın chulg'amning kemeytiw koefficiyenti dep ataladı.Joqarı (v) garmonika ushın kemeytiw koefficiyenti tómendegi ańlatpa járdeminde anıqlanadı :
(10. 34)
Sonday etip, chulg'am qádemi qısqartirilganda MYuK hám induktsiyanıń
bólistiriliwi sinusoidal formaǵa jaqınlashar eken.