9-mavzu: shovqin va titrashdan himoyalanish Reja: Shovqin tasnifi va uni meyorlashtirish. Shovqinga qarshi kurash usullari
Yo’l qo’yish mumkin bo’lgan tovush bosimiga tuzatishlar
Download 0,73 Mb. Pdf ko'rish
|
|
Yo’l qo’yish mumkin bo’lgan tovush bosimiga tuzatishlar.
Shovqin ta’siri vaqtining uzunligi, soat Shovqin xarakteri keng mintaqali tonal 4 dan 8 gacha 0 -5 1 dan 4 gacha -6 -1 15 min. dan 1 s gacha -12 -7 5 min. dan 15 min. gacha -18 -13 5 mino’tgacha -24 -19 To’qimachilik korxonalarida ajralib chiqadigan shovqinlarning xaraktristikasi umumiy tarzda quyidagi jadvalda berilgan. Shunday qilib, yukoridagi jadvaldan ko’rinib turiptiki, to’qimachilik sanoatining kupgina mashina va dastgoxlarning shovqin darajali gigiyena meyorlaridan 10-20 dB yukoridir. Jadval To’qimachilik sanoati korxonalari mashinalarining tovush bosimi darajasi (VNIILTek Mash bo’yicha) Mashina (dastgoxturi) Oktava chiziklarining urta geometrik chastotadagi, Gs, tovush bosimi darajali, dB 63 125 250 500 1000 2000 4000 8000 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Kiporix litel 94 93 91 89 84 77 69 61 Pilik mashinasi 94 97 101 105 101 97 99 94 Yigiruv mashinasi P-76-IG- 1m 104 108 104 103 106 99 97 95 P-76-5m 98 102 107 110 106 101 99 94 PPM-120-M 95 96 98 104 105 102 98 90 Urash mashinasi M-150-2 100 96 97 99 99 95 93 89 Pishitish mashinasi KE-1-175 SHL 97 95 99 101 101 105 108 104 KE-1-250-ZI 92 103 100 99 102 103 100 95 Kushib urash-pishitish mashinasi TK-160-I 86 102 96 98 99 102 103 95 6 TK-200-I 79 83 81 84 88 100 100 85 Yigiruv pishitish mashinasi PK-114-SHG 91 96 97 99 102 95 89 87 PK-100M 102 103 106 103 102 99 95 89 Tukuv dastgoxlari AT-100-5M, AT-100-6 98 99 100 103 104 103 100 94 STB-2-175 95 95 95 99 99 98 96 96 STB-4-175 96 97 98 98 99 96 96 94 STB-2-250 97 97 98 97 96 94 92 91 STB-2-330 94 95 96 96 96 95 93 92 ATPR-100-1 93 92 95 99 96 94 93 93 ATPR-120-1 94 97 98 99 97 96 95 94 TLB-80 92 98 98 98 96 93 89 86 TLB-40 89 85 95 96 94 91 87 85 To’qimachilik sanoatining yigiruv-pishituv sexlarning ish joylarida tovush darajasi A shkalasi bo’yicha 80-98 dBA, tayyorlov-tukuv va yigiruv sexlarida 75-95 dBA, piliklash va piltalash sexlarida 80-100 dBA ni tashkil etadi. Shovqin chiqishi bo’yicha eng yukori darajani tukuv sexlari tashkil kiladi. Ayniksa mokili avtomatik tukuv dastgoxlari o’rnatilgan sexlarda umumiy shovqin darajasi yukori chastotali spektrlarda 100-104 dBni tashkil etadi. Ishlab chiqarishga yangi joriy qilingan mokisiz va pnevmatik to’tkuv stanoklarida shovqin 15-20 dBA kamrok. Sanoat korxonalarini loyihalashning sanitariya talablariga muvofik, ishlab chiqarish korxonalarining xonalari va ularning xududdi uchun tovush bosimining ruxsat etilgan chekli darajalari jadvalda belgilangan. jadval Tovush bosimining ruxsat etilgan chekli darajalari, dB. Tartib rakami Xonalarnin g vazifasi Oktavali polosalarning urtacha geometri To vush darajas i, dBA 1 Akliy ish uchun shovqin manba lari bo’lmagan xona 73 61 54 49 45 42 40 38 50 2 Boshkaruv xonalari, ish xonalari 79 70 68 58 55 52 50 49 60 3 Telefon 7 orqali suzlashib aloka qilishni talab etadigan 83 74 68 63 60 57 55 54 65 4 Telefon orqali suzlashib aloka qilishni talab etmaydi gan kuzatish va uzoqdan boshkarish xonalari 94 87 82 78 75 73 71 70 80 5 Korxonalar ning ishlab chiqarish xonalaridag i va xududidagi ish o’rinlari 99 92 86 84 80 78 76 74 85 Shovqining turiga va uning ta’sir ko’rsatish davomiyligiga karab tovush bosimining ruxsat etilgan darajalariga jadvalda keltirilgan tuzatishlar kiritiladi. Pilla tortish va ipak yigirish mashinalari ishlayotganda yuzaga keladigan ishlab chiqarish shovqining jadalligi (dBA) quyidagicha bo’lishi kerak: pilla tortish sexida-94-96; yigiruv sexida - 100-105; tukuv sexida -95-98. Shovqinni ulchash va taxlil qilish xar xil tuzilishdagi shovqin ulchagichlar, analizatorlar, uziyozar uskunalar, magnitofonlar hamda ossillograflardan foydalaniladi. Ulchash yo’nalish bo’yicha shovqinni ulchash usullarini nazorat va muxandis usullariga ajratish mumkin. Nazorat usuli - asosan ishlab chiqarish, transport, maishiy shovqinlarning sanitariya talablariga mosligini tekshirish uchun qo’llaniladi. Bu usulda oktavali chastotali polosalari bo’lgan analizatorlar va shovqin ulchagichlardan foydalaniladi. Muxandis usuli - shovqin manbalarini tekshirish, uning paydo bo’lish sabablarini taxlil qilish, shovqini sundirish vositalarini ishlab chiqish. Bu usulda ulchash uchun uchdan bir oktavali tor polosali analizatorlar, yorug’lik nurlari hisoblash asbobi va boshka asboblar ishlatiladi. Respublikamizda keng qo’llaniladigan turli xil shovqin ulchagichlar va shovqin spektri analizatorining akustik ulchashlarni amalga oshirish uchun zarur bo’ladigan texnik ko’rsatkichlari 15-va 16 jadvallarda keltirilgan. “FT” hamda “Bryo’l va Kyer” firmalarida chiqarilgan asboblar aniqrok vibroakustik ulchovlar doirasi kengdir. Ulchashni boshlaridan oldini xamma akustik asboblar graduslarga bulib chiqilishi hamda 8 standartlar, ulchovlar va ulchash asboblari bo’yicha davlat kumitasi tashkilotlarida kamida uch yilda bir marta tekshirilib turishi kerak. jadval Download 0,73 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|