A. B. Pardayev, D. B. Urinbaeva, D. A. Islamova. O’zbek terminologiyasi

2. 
Signifikativlik
 
B 
til birligini ifodalash va farqlash vazifasi. 
3. 
Kommunikativlik
 
S 
tilning aloqa-aralashuv vositasi sifatidagi 
asosiy vazifasi. 
4. 
Pragmatiklik
 
D 
so‘zlovchining 
voqyelikka, 
axborot 
mazmuniga va adresatga (tinglovchi, 
o‘quvchi) bo‘lgan munosabatining lisoniy 
birlik mazmunidan joy olgan ta’sirchanlik 
kuchini aniqlash vazifasi. 
 
3-topshiriq. Berilgan ismlar orasidan faqat metafora asosida 
koʻchgan terminlarni aniqlang. Oʻzingiz ham 5 ta termin toping. 
Binafsha, Lola, Bolta, Aziza, Dilnoza, Oymoma, Qoplonbek, 
Boʻrivoy, Yulduz, Shalola, Gulchehra, Ezoza, Malika, Hulkar, Bahrom, 
Tesha, Guldasta, Gulchiroy, Lochin, Qumri, Sinchalak. 
 
 
4-topshiriq. Berilgan jadvalni toʻldiring. Terminlar haqida 
bildirilgan fikrlar muallifini toping. Tanlab olish uchun ismlar:
G.O.Vinokur, 
V.V.Vinogradov, 
A.I.Moiseyeva, 
V.M.Leychik,
N.D.Arutyunova
, 
M.Mukarramov. 
- terminlar – bu maxsus so‘zlar emas, faqatgina maxsus 
funksiya bajaradigan so‘zlardir.
- terminning umumqo‘llanishdagi so‘zdan farqi unda 
definitiv funksiyaning mavjudligidir. 

---

A.B.Pardayev, D.B.Urinbayeva, D.A.Islamova. O’zbek terminologiyasi 
152 
- termin tushunchani aniqlamaydi va aniqlay olmaydi. Bu 
mantiqiy definitsiyaning vazifasidir.
- terminga so‘zning quyidagi asosiy funksiyalari xos: 
nominativlik, 
signifikativlik, 
kommunikativlik, 
pragmatiklik. 
- aksariyat abstrakt tushunchalarning ifodalanishi va 
nomlanishida metafora alohida o‘rin tutishini, hatto 
metaforasiz «ko‘rinmas olamlar» leksikasining mavjud 
bo‘la olmasligini alohida ta’kidlaydi.
- terminologiyada ma’no taraqqiyoti metaforik ko‘chirish 
orqali hosil qilinmaydi. Ya’ni bir termin anglatgan shakl, 
belgi, harakat yoki mazmun orqali boshqa terminni atash 
xususiyati yo‘q.