A. I. Abdirazakov, R. S. Bekjonov neft va gaz qazib olish texnologiyalari

(7.20.)

Quduq to‗xtatilgandan keyin vaqt o‗tishi bilan quduq tubi bosimi qatlam bosimi bilan tenglashadi, o‗rtacha, qo‗shni quduq yarmiga teng bo‗lgan (izlanayotgan va atrofidagi qo‗shni quduqlar) oraliqni tashkil etadi.

Indikator diagrammasi Q=f(P_q.t) (7.2. rasm). Indikator chizig‗ini ordinata o‗qiga qaratib davom ettirish natijasida qatlam bosimi ko‗rsatgichini baholashga mo‗ljallangan. Bunda quduq debiti 0 ga teng bo‗ladi, ya‘ni quduq ishlamaydi va

P_q.t→P_q=P_k.

Q=f(∆P) (7.3. rasm) indikator diagrammasi mahsuldorlik koeffitsienti (K) ni aniqlash uchun quriladi.

Suyuqlik filtratsiyasining chiziqli qonuni o‗rinli bo‗lgan chegarasida ya‘ni, Q=f(∆P) ning

³/с

3. 
   rasm. Q=f(∆Р) indikator diagrammasi
   

chiziqli bog‗liqligida mahsuldorlik koeffitsientining doimiy kattaligiga ega bo‗ladi va son jihatdan indikator chizig‗ining debit o‗qiga (absissa o‗qiga) burchak tangensi bo‗ylab egilishi (o‗zgarishiga) tengdir. Quduqlarning mahsuldorlik koeffitsienti bo‗yicha (barqaror rejimlar usulida aniqlangan) boshqa parametrlarni ham hisoblash mumkin.

(7.21.)

Bu yerdan gidroo‗tkazuvchan koeffitsienti:

(7.22.)

quduq tubi zonasining o‗tkazuvchanlik koeffitsientiga esa:

(7.23.)

Yuqorida keltirilgan formulalar gidrodinamik mukammal quduqlarni tadqiqot qilishda o‗rinli bo‗ladi (butun qatlam ochilganda va ochiq stvolda) va o‗lchov kattaligi (debit, dinamik qovushqoqlik va b.) qatlam sharoiti uchun keltirilgan.

Gidrodinamik nomukammal quduq debitini o‗lchashda, sayoz (yuza) sharoitlarda buni quyidagicha hisobga olish mumkin.

Mahsuldorlik koeffitsienti bo‗yicha quduqqa tutashib ketgan qatlam gidroo‗tkazuvchanlik va o‗tkazuvchanligi aniqlanadi: