A. I. Abdirazakov, R. S. Bekjonov neft va gaz qazib olish texnologiyalari

Rotofleks qurilmasi

Texnik tavsifi
Maxsulot turi: GJ.1100-22-8-53
Osilgan nuqtaga tushadigan maksimal yuk: 220 kN Yurish uzunligi: 8,03 m
Ishlash vaqtdagi maksimal yurish soni 0-2,5 marta/min Maksimal muozanatlash og‘irligi: 7500 Kg Muozanatlash qutisining o‘g‘rligi: 6000 Kg
Agregatning umumiy og‘irligi: 33t (betonli asosning og‘irligini hisobga olmaganda)
Elektrodvigatel quvvati: 75 kw Reduktorning aylanish momenti: 53 KN·M Reduktor moyi hajmi: 235L
Zanjir basseyni moyi hajmi: 430 L
Ishchi holatdagi tebratma-dastgoh tashqi o‘lchami:7,76m x3,34m x 13,04m
(uzunligixenixBalandligi)
Tashishda tebratma-dastgoh tashqi o‘lchami:13,04m x2,55m x 3,15m (uzunligi x eni x balandligi)
Beton asosning o‘lchami: 9,0m x 2,61m x0,4 m (uzunligi x eni x balandligi)
Tebratma dastgohning asosiy tuzilmasi quyidagi qismlartan tuzilgan bo‘ladi:

11.33-rasm.Agregatning tuzilish sxemasi

Qurilma karkas (2), asos (13), sement asos (14), to‘siq (8) va boshqalardan tuzilgan bo‘ladi.

2. Amerika neft instituti (ANI) standartlari bo’yicha ishlab chiqariladigan shtangali nasoslari

ОСТ 26-16-06-86 dan ANI11AX standarti bo‘yicha ―Shtangali chuqurlik nasoslari va ularning biriktiruchi qismlari‖ ning farqi, unda vtulkali nasoslar ishlab chiqilmaydi. Lekin bir qacha firmalar vutulkali nasoslarning ommobopligini etiborga olib, o‘zining ishlab chiqarish programmasida qoldirdi. Standart har besh yilda ko‘rib chiqiladi yoki uzaytiriladi, ikki yildan ko‘p uzaytirilmaydi.
Standartda klasik va ―qo‘zg‘almas silindr –harakatlanuvchi plunjer‖ va plunjeri quvurga mahkamlanadigan, silindri nasos shtangalari tizmasi bilan birga tebranma harakat qiladigan ―qo‘zg‘almas plunjer –harakatlanuchi silindr‖ turidagi nasoslar ishlab chiqish ko‘zda tutiladi. Nasoslarning o‘rnatiladigan va quvurli turlari mavjud. O‘rnatiladigan nasoslar o‘rnatilish joyiga ko‘ra qulfi yuqorida va qulfi pastda joylashtirilgan turlari mavjud. Silindr turlari bo‘yicha – qalin devorli va yupqa devorli silindrli nasoslarga bo‘linadi. Plunjer turlari bo‘yicha- metal plunjerli va plunjeri yumshoq zichlagichli turlari mavjud. (11.8—jadval).
Belgilashlar ma‘nosi quyidagicha.
Birinchi yozilgan R yoki T harflar nasos turlarini bildiradi: o‘rnatiladigan,

11.34-rasm. ANI11AX standarti bo‘yicha shtangali nasoslar tasnifi:

a-RHA, RLA; b-RWA,RSA; v-RHB,RLB; g-RWS, RSB; d-RHT,RLT; e- RWT, RST; j-TH, TL; z-IE
Nasosning asosiy turlari 11.8-jadval

Nasos turi	Metal plunjer			Yumshoq zichlagichli plunjer
	qalin devorli silindr	yupqa devorli silindr	qalin devorli silindr		yupqa devorli silindr
O‘rnatiladigan:yuqorisidan mahkamlanadigan, qo‘zg‘almas silindrli	RHA	RWA	Yoq
pastidan mahkamlanadigan, qo‘zg‘almas silindrli	RHB	RWB	Yoq		RSB
Pastdan mahkamlanadiganharakatlanuchi ishchi silindrli	RHT	RWT	Yoq		RST
Quvurli	TH	Yo‘q	TP		Yo‘q

yani shtangalarda yig‘ma ko‘rinishida tushiriladigan (Rod-shtanga), yoki quvurli, quvurlarda (Tube-truba) silindri tushiriladigan. Ikkinchi harflar H, W yoki S silindr turini bildiradi: qalin devorli H (Hard-og‘ir), yupqadevorli W (Weak-nimjon); S harfi yumshoq zichlagichli plunjerli (Soft-yumshoq). Uchinchi harf A yoki B o‘rnatiladigan nasoslar uchun qulfining joylashishini bildiradi: A-qulfi yuqorida joylashgan, B-qulfi pastda joylashgan. T harfi ―silindri harakatlanmaydigan‖ qulfi pasda joylashgan o‘rnatiladigan nasosni bildiradi. Nasosning osilish chuqurligi katta, quduq maxsuloti tarkibida mexanik qo‘shimchalar ko‘p bo‘lganda va quduq davriy ishlatish rejimida ishlatilganda qo‘l keladi. Bunday sharoitlarda pastidan mahkamlanadigan oddiy o‘rnatiladigan nasoslarni qo‘llashda mexanik zarrachalar nasos korpusi va NKQ oralig‘iga tushib, uning ushlanib qolishi kuzatiladi. Bunday holatda quvurda silindrning harakatlanib turishi ta‘minlansa, mexanik qo‘shimchalar quvurda silindrning quvurda ushlanib qolishiga yo‘l qo‘ymaydi.

ANI11AX standarti bo‘yicha shtangali nasoslarning belgilanishi quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

• 
  berilgan nasos uchun nasos kompressor quvuri samarali diametri;
  
• 
  nasosning shartli diametri;
  
• 
  nasos turlari (o‘rnatiladigan yoki quvurli);
  
• 
  nasos silindri va plunjeri turlari (qalin yoki yupqadevorli silindrlar, metal plunjer yoki yumshoq zichlagichli plunjer);
  

11.35-Turli nasoslar belgilanishi

• 
  qulfli tayanchning joylashtirilishi (yuqorida va pastda), agar nasos o‘rnatiladigan bo‘lsa;
  
• 
  nasos qulfli tayanchi turi (manjetli yoki mexanik);
  
• 
  silindr uzunligi futda yoki nasos vtulkali bo‘lsa vtulkalar soni;
  
• 
  plunjerning nominal uzunligi futda;
  
• 
  silindrning uzaytirgichi mavjud bo‘lsa uzaytirgichning umumiy uzunligi,
  

futda.