Albemre Kamyu (fr. Albert Camus, 1913-1960) – fransuz yozuvchisi va faylasufi, ekzistensializm vakili, hayoti davomida umumiy nom oldi “G’arb vijdoni”. 1957 yil adabiyot bo’yicha Nobel mukofoti sovrindori. Alber Kamyu 1913-yil 7-noyabrda Jazoirda, Mondovi yaqinidagi Sant-Pol fermasida tug‘ilgan. Uning otasi, qishloq xo’jaligi ishchisi Lyusen Kamyu, asli Alzaslik bo’lib, Birinchi jahon urushi boshida Marna jangida halok bo’lgan. Uning onasi, millati ispan, Cutrin Sante, bolalari bilan Jazoir shahriga ko’chib o’tdi. - 1932-1937 yillarda. Jazoir universitetida tahsil olgan, u yerda falsafani o‘rgangan. O’qish davrida men ko’p o’qidim, kundaliklar yurita boshladim, insholar yozdim. 1936-1937 yillarda. Fransiya, Italiya va Markaziy Yevropa mamlakatlariga sayohat qilgan. Moddiy ehtiyoj, Kamyu eslaganidek, tabiat go’zalligi, tana hayotining to’liqligi bilan to’ldirilgan joyda chidash osonroqdir. Kamyu nasrining eng go‘zal sahifalari O‘rta yer dengizi tabiatiga bag‘ishlangan. Antik davr unsurlarini saqlagan bu zamin Kamyu ongida ellinlardan fikr va tuyg‘u tiniqligini meros qilib olgan quyoshli Apollon olami sifatida doimo mavjud edi. Universitetda o‘qigan yillarida sotsialistik g‘oyalarga qiziqib qoldi. 1935 yil bahorida u Asturiyadagi qo’zg’olon bilan birdamlik sifatida Frantsiya Kommunistik partiyasiga qo’shildi. U bir yildan ortiq vaqt davomida Frantsiya Kommunistik partiyasining mahalliy yacheykasida bo’lib, “trotskizm”da ayblanib, Jazoir Xalq partiyasi bilan aloqalari uchun haydab chiqarilguniga qadar. 1936 yilda u havaskor “Xalq teatri” ni yaratdi, xususan, Dostoevskiy asosida “Aka-uka Karamazovlar” spektaklini tashkil etdi, Ivan Karamazov rolini o’ynadi.
1930 yilda Kamyuga sil kasalligi tashxisi qo’yilgan va tuzalib ketganiga qaramay, u ko’p yillar davomida kasallikning oqibatlaridan aziyat chekdi. Sog’lig’i sababli unga aspiranturadan o’qish rad etildi, xuddi shu sababga ko’ra u keyinchalik armiyaga chaqirilmadi. - “Men qashshoqlik va quyosh o’rtasida yarmida edim, - Kamyu ko’p yillar o’tib, o’z fikrining kelib chiqishini topishga harakat qildi. “Qashshoqlik menga tarixda va quyosh ostida hamma narsa xavfsiz ekanligiga ishonishimga to’sqinlik qildi, quyosh menga tarix hamma narsa emasligini o’rgatdi. .” Rossiyada bir vaqtlar “oshpaz bolalari” deb atalgan birinchi avloddagi yosh ziyoli hozirgi tarixning muammolaridan juda xavotirda edi va buning uchun mas’ul bo’lgan har bir kishiga qattiq hisobot berishga undadi. “Har safar men siyosiy nutqni eshitganimda yoki bizni boshqarayotganlarning bayonotini o’qiganimda,” deb yozadi u o’z kundaligida, “men dahshatga tushaman va birinchi yil emas, chunki men insoniyatning zarracha soyasini ushlay olmayman. Har doim bir xil so’zlar, hammasi bir xil yolg’on ». Kamyu firibgar siyosatchilarning yollanma shov-shuvini boshqa turdagi, “harakat va ayni paytda ideallar tashuvchisi” siyosatchilar bostirish kerak, deb hisoblaydi. Uning o’zi yolg’onchilar va topqir tadbirkorlar ko’p bo’lgan sohada faxriylardan biri bo’lishni xohlaydi. “Bu sizning orzularingiz bilan yashash va ularni amalga oshirish haqida.”
Do'stlaringiz bilan baham: |
