A. M. Mannonov n. A. Abdullayev r. R. Rashidov
Mahomed Khan S. The Life o f Abdur Rahman, Amir o f Afghanistan. Vol
Download 184 Kb. Pdf ko'rish
|
Afg\'oniston tarixi. Mannonov A.M, Abdullayev N.A, Rashidov R.R (1)
|
55 Mahomed Khan S. The Life o f Abdur Rahman, Amir o f Afghanistan. Vol.
2. - London: John Murray, 1900. - P. 51-78. 56 0 ‘sha manba. - B. 200-209. Bu davrda markaziy hamda mahalliy hokimiyat munosabat- larida birmuncha o‘zgarish ro ‘y beradi. Jumladan, kichik shaharlar hokimlari ustida katta hokim, katta hokimlar ustida “Noib-ul- hukuma” deb ataluvchi davlat hukmdorining noibi turar edi. Hukm- dor noiblari va barcha harbiy hamda boshqa muassasalar ustidan nazoratni esa amiming katta o‘g‘li - taxt vorisi Habibullaxon boshchiligidagi Oliy maslahat yig‘ini olib borar edi57. Davlat boshqaruvi tizimida “kutvol” (politsiya boshqarmasi boshlig‘i)ga katta vakolatlar berilgan bo ‘lib, joylardagi tartib uchun aynan u asosiy javobgar etib belgilanadi. Amir Abdurahmon mamlakatni birlashtirish uchun katta kuch va sa’y-harakatlami sarfladi, desak mubolag‘a bo‘lmaydi. 1885-1886-yillarda mamlakat shimolida Rossiya imperiyasi- ning 0 ‘rta Osiyodagi mustamlakalari hamda afg‘on davlatiga te- gishli yerlar o ‘rtasida aniq chegaralami belgilab olish tadbirlari o ‘tkazilgach, amir Abdurahmon mamlakat shimolida istiqomat qilib kelayotgan ko‘p sonli boshqa millat vakillari (tojiklar, o‘zbeklar, turkmanlar, choraymoqlar va b.) orasiga an’anaviy tarzda mamlakat janubida istiqomat qilib kelayotgan pushtun millatiga mansub aholini ko‘chirishni rejalashtiradi. Amiming bunday siyosat yuri- tishining o‘ziga xos sabablari bor edi. Birinchidan, garchi Rossiya imperiyasi bilan chegaralar belgilab olingan va 1887-yilda ikki tomonlama shartnoma imzolangan58 bo ‘lsa-da, amir Abdurahmon Afg‘oniston shimolida ruslaming ta’siri oshib ketishidan qo‘rqar va boshqa millat vakillari bo ‘lgan mahalliy aholiga ishonmas edi. Ikkinchidan, amir pushtun millatiga mansub aholini mamlakat shimoliga ko ‘chirtirish siyosati orqali u yerda ham o‘ziga tayanch bo ‘ladigan ijtimoiy qatlamni vujudga keltirmoqchi edi. Amiming fikricha, inglizlar bilan bo‘lgan janglarda mardonavor kurashgan pushtun qabilalari Rossiya imperiyasi tomonidan kelgusida bo‘lishi Download 184 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|