A sh. Shorustam ov, R. Y. Abdullayev

Yarimavtomatlashgan blokirovka
P o y e z d l a r h a r a k a t i n i i n te r v a lli b o s h q a r i s h u c h u n k a m
h a r a k a t l i y o 'l l a r d a a v t o b l o k i r o v k a d a n t a s h q a r i releli y a r i m ­
a v t o m a tla s h g a n b lo k iro v k a h a m q o 'lla n ilish i m u m k in . Y a r im -
a v to b lo k iro v k a d ey ilishiga sa b a b , signal k o 'r s a tk ic h la r in i o 'z g a r -
tirish b ila n b o g 'liq b o 'l g a n a y r im h a r a k a t l a r a v t o m a t ta r z d a
( p o y e z d g 'ild ira k la r i t a ’sirid a ), ay rim la ri esa p o y e z d la r n i q abul 
qilish, j o 'n a t i s h va o 't k a z ib y u b o r is h n i b o s h q a r a y o t g a n stan siy a 
x o d im i t o m o n i d a n a m a lg a o shiriladi. S ta n s iy a la r o ra sid a g i h a r
b ir p e r e g o n sta n siy a t o m o n i d a n c h iq is h signali b ila n j i h o z -
198

---

la n g a n b o i i b , n o r m a l h o la tla r d a u qizil y o n ib tu ra d i. P o y e z d n i 
j o ' n a t i s h u c h u n s t a n s i y a n a v b a t c h i s i b o s h q a r u v p u l t i d a g i
s v e to fo r tu g m a s in i b o s ib sig n aln i o c h a d i.
B ir y o 'l l i k u c h a s t k a l a r d a s ig n a ln i o c h i s h fa q a t q o ' s h n i
sta n siy a n a v b a tc h is in in g roz ilik belgisi b o 'l g a n b lo k iro v k a sig- 
n a lin i o l g a n d a n k e y in , ikki y o 'llik u c h a s tk a l a r d a esa, q o 's h n i
s ta n s iy a d a n avvalgi p o y e z d yetib b o rg a n i h a q i d a blokiro v k ali 
m a ’l u m o t sign alin i o lg a n d a n k eyin m u m k i n b o 'la d i. C h iq is h
signali p o y e z d u n in g y o n i d a n o ' t a b o s h la g a n d a a v to m a tik ta rz d a
yoki t a b l o d a sta n s iy a n a v b a tc h is i t o m o n i d a n tegishli tu g m a n i
b o s ib y o p ila d i. P o y e z d j o 'n a t i l g a n i h a q i d a q o 's h n i sta n s iy a
o g o h la n tirila d i va ikkala stan siy a a p p a ra tla rid a p e re g o n b andligini 
k o 'r s a t u v c h i b e lg ila r y o n a d i. B a n d b o 'l g a n p e r e g o n g a ik k in c h i 
p o y e z d n i j o ' n a t i s h i m k o n i b o 'l m a y d i .
P o y e z d l a r n i q a b u l q i l is h y o k i j o ' n a t i s h b i l a n b o g ' l i q
b o 'l g a n b a r c h a h a r a k a t y o 'lla rin i ta y y o rla sh sta n siy a n a v b a tc h isi 
t o m o n i d a n b o s h q a r is h pulti o rq a li a m a lg a o shiriladi.
Y a r i m a v t o m a t b lo k iro v k a tiz im i tu zilish i va ishlashi j i h a -
ti d a n s o d d a , p o y e z d o 't k a z is h q o b iliy a ti k a m , sarf-x a ra ja tla ri 
a r z o n b o 'l i b , k a m h a r a k a tli t e m i r y o i l a r d a h a m d a y angi q u rilg a n
t e m i r y o ' l l a r d a n d a s t l a b k i f o y d a l a n i s h y i l l a r i d a q o l l a n i s h i
m u m k i n .