A sh. Shorustam ov, R. Y. Abdullayev

{ Q C h )
o ^ z g a r u v c h a n to k li k o d i m p u ls l a r in i
( t a x m i n a n 0 ,2 V) p a y d o q ila d i. U s h b u i m p u ls l a r filtr 
( F)  
o r q a l i k u c h a y t i r g i c h g a
( K )
k e lib o ‘z g a r m a s t o k i m p u l s i g a
a y la n a d i va k u c h a y tir ila d i. D e s h if r a to r d a
( D S h )
u s h b u k o d la r
o ' q i l a d i va m a ’n o s ig a q a r a b l o k o m o t i v s v e t o f o r i n i n g
( L S )  
tegishli c h i r o g i y o q ilad i. A g a r y o i s v e to fo r id a yashil signal 
b o i s a ,
L S
d a h a m yashil c h i r o q y o n a d i , sv e to fo r d a sa riq signal 
b o i s a ,
L S
d a h a m s a r iq c h i r o q y o n a d i . U s h b u h o l a t d a
m a s h in is t p o y e z d n i t o r m o z l a b s v e t o f o r g a c h a t o ‘x t a t i s h i k e r a k
v a h a r a k a t n i b o s h q a r i s h d a y o i s v e t o f o r la r i g a q a r a b b o r is h i
L S
SHO
OD
TM
1 1.9-rasm . U zlu k siz ishla ydigan a v to t o 'x ta t g ic h l i a v to m a tl a s h g a n lo k o m o tiv
sig n a lin in g ch iz m a s i: 
QCh — q ab u l qilish c h u l g ‘am lari; /•'— filtr;
/ f — k u c h a y ti r g i c h ; 
S h O — s h ifr o c h g ic h ( d e s h ifr a to r) ; G — g e n e r a t o r ; 
/ / — h u s h ta k ; 
e le k tr p n e v m a t i k k la p a n ; OZ) — o g o h lik dastagi;
TM — t o r m o z l a s h m agistrali; L S — lo k o m o ti v svetofo ri
195

---

h a m d a h a r 2 0 — 30 s o n iy a d a lo k o m o tiv d a g i ,,o g o h lik “ tu g m a s in i 
q isq a m u d d a t bosishi kerak. Bu m a s h in is tn i b o s h q a r is h d a o ‘t a
o g o h lik k a u n d a b u n i n g e ’tib o rin i k u c h a y tir a d i va p o y e z d n in g
o ' z v a q tid a to r m o z l a n i s h i n i ta 'm i n l a y d i . M a sh in ist e 'tib o rsiz lik
qilib yoki b o s h q a s a b a b bilan ,,o g o h lik “ tu g m a s in i 6 — 8 so n iy a 
ic h id a bosib q o 'y m a s a va to 'x t a s h c h o r a la r in i k o 'r m a s a , yoki 
tezlik n i y e t a r lic h a k a m a y tir m a s a , u h o ld a a v t o t o 'x t a t g i c h ishlab 
k e ta d i va p o y e z d m a s h in is t ish tiro k isiz t o 'x ta y d i. M a s h in is t 
h a r a k a tla ri l o k o m o tiv d a q o 'l l a n a d i g a n tezlik o 'l c h a g ic h asbobi 
y o r d a m i d a n a z o r a t q ilin a d i. U s h b u o 'l c h a g i c h m a x s u s l e n ta d a
h a q iq iy te z lik n i, qizil yoki q izil-sariq c h i r o q l a r n i n g y o n is h in i, 
o g o h lik tu g m a s i n in g bosilishi va a v t o t o 'x t a t g i c h ishlashini qayd 
qilib b o ra d i. LS d a qizil c h i r o q lo k o m o tiv y o 'l s v e to fo r id a n
o 't g a n z a h o ti y o n a d i va bu h o ld a t e z k o r t o 'x t a t i s h u c h u n
b a r c h a c h o r a l a r k o 'rilish i kerak.
LS d a o q c h i r o q n i n g y o n is h i p o y e z d n in g h a r a k a tg a ruxsat 
b e r u v c h i sig n a lg a y a q i n l a s h g a n id a yoki p o y e z d s t a n s iy a n in g
k o d l a n m a g a n y o 'li orq a li o 't g a n i d a y o n a d i va b u n d a y h o lla rd a
m a s h in is t y o 'l sv etoforla ri signaliga q a r a b h a r a k a t n i b o sh q a r ish i 
kerak.
A L S y o 'lo v c h i p o y e z d la r in in g tezligi 120 k m / s , yu k p o ­
y e z d la r in in g tezligi 80 k m / s d a n o s h m a g a n m agistral t e m i r -
y o i l a r d a q o 'lla n ila d i. P o y e z d la r yu q o ri te z lik la rd a h a r a k a t l a -
n a d ig a n y o 'l l a r d a e n g z a m o n a v i y va te z k o r a v to ro s tla g ic h tizim i 
q o 'lla n ila d i. H o z ir d a , te z lik la r 200 k m / s g a c h a va u n d a n h a m
t e z k o r b o 'l g a n u c h a s tk a l a r u c h u n m o 'l j a l l a n g a n A L S tizim lari 
ishlab c h iq ilib a m a l d a q o 'l l a n i l m o q d a .