A sh. Shorustam ov, R. Y. Abdullayev

P r o l y o t l a r s o n i g a q a r a b k o ' p r i k l a r b ir , 
ikki v a k o ' p  
p r o ly o tli b o 'lis h i m u m k i n . Y o 'lla r s o n ig a qarab bir, ikki va 
k o 'p y o 'l lik ko 'p rik lar b o 'la d i. Q urilish m a te r ia lig a qarab t o s h , 
m e t a l l, t e m i r - b e t o n va y o g ' o c h ko'p rik lar farqlanadi. T a y a n c h ­
larga b o s i m n i (statik c h i z m a s i b o ' y i c h a ) u z a tish u su lig a qarab 
ko'p rik la r balkali ( t o ' s i n l i ) , arkali, ro m li ( r a m a li) , o s m a va 
aralash turlarda b o 'lish i m u m k i n .
a
■1
S O S
’*
н и м
5.19-rasm . K o 'p r ik n i n g fu n d a m e n tl i tay an c h lari: r/ — o g 'ir ta y a n c h ; 
b — q o z iq o y o q li t a y a n c h ; / —t a y a n c h tanasi; 2—f u n d a m e n t ; J —m a y d a
q u m
q a tl a m i ; 
4— \oy tu p r o q ; S O ‘.У—suvni ng yoz chillasidagi 
o ' r t a c h a sathi
5.20-rasm . K o'p rik: я —u stid a n yurish; A—o s t id a n yurish; 
r/—o ' r t a s i d a n y u ris h
6 9

---

T e m i r y o 'lla r d a , a s o s a n , (70% d a n o r t ig 'i), m e ta ll k o 'p r ik ­
lar quriladi. M e ta ll ko'p rik la r o 't a m u s t a h k a m , nisb ata n y engil 
va k o 'p q o 'lla n ila d ig a n bir turdagi qism lari universal b o 'lib , 
u z o q m u d d a t ( 8 0 yil atrofida) x iz m a t qila o ladi.
5 .21-rasm . Ikki yoMlik k o 'p ri k orqali poy ezd o 'tish i
M e ta ll k o 'p r ik la r n in g a s o s i y k a m c h ilig i m e t a ll n i n g k o 'p  
sarflanishi va uni j o r iy saq la sh m urakkabligidir.
5.22-rasm . V iaduk ustidan po y ezd o 'tish i 
7 0

---