A sh. Shorustam ov, R. Y. Abdullayev

4 0 0 m g a c h a b o 'lg a n m a y d o n c h a l a r to n n e lla r d a har xil t o m o n  
q iy a lik la r in in g ajralish jo y la r id a qurilishi m u m k i n .
T o n n e l l a r burilish lar d a q u r ilg a n d a u la r n in g radiusi 6 0 0 m  
d a n k a m b o 'lm a s lig i kerak. T o n n e l g a kirish joy lari m u s t a h k a m -  
la nib p e s h t o q k o 'r in ish id a quriladi. P o y e z d o 't a y o t g a n v aq td a 
t o n n e l d a is h la y o t g a n o d a m l a r be r k in ish i u c h u n u n i n g d e v o r -  
larida m a x s u s o ' y m a ( н и ш а ) , ish u s k u n a la r i, m a t e r ia lla r n i 
saqla sh u c h u n m a x s u s x o n a la r quriladi. T e p l o v o z b ilan tortila- 
d iga n y o 'lla r d a t o n n e l o 't k a z g ic h i 1000 m d a n ortiq b o 'ls a , 
s u n ’iy s h a m o l l a t i s h k o 'z d a tutiladi.
5.24-rasm . Tirgak d e v o rla r
Tirgak d e v o r la r ( 5 . 2 4 - r a s m ) y e r p o l o t n o s i y o n b a g 'ir la r i- 
n in g o 'p ir ilish i y o k i grunt y u v ilis h in in g o ld in i o lis h u c h u n yer 
to 'k m a s i a so sig a t o g 'lik qiyalik la rd a , d e n g i z va d a r y o soh illar id a 
q u r iladi, shu j u m l a d a n a h o li p u n k tla r id a t e m ir y o ' lg a ajratilgan 
yer k e n g lig in i kam aytirish m a q sa d la r id a quriladi.
72

---

M a v j u d t e m i r y o i l a r d a t o s h , b e t o n v a b u t o b e t o n b ilan  
te r ilg a n tirgak d e v o r la r m av ju d . U la r z a m o n a v i y a l o h i d a t e m ir - 
b e t o n seksiya lar b ila n qurilishi m u m k i n .
K o kp r iklarni va y e r p o l o t n o s i n i y u v i l i s h d a n va b o s h q a  
z a r a r la n is h d a n saq la sh u c h u n su v y o i i d a n s u n ’iy in s h o o t g a