A. Smit tomonidan tadqiq etilgan insonning tabiati, inson va jamiyat orasidagi munosabat klassik maktab qarashlarining asosini tashkil etadi


Download 297.63 Kb.
bet3/13
Sana19.06.2023
Hajmi297.63 Kb.
#1600776
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13
Bog'liq
A.Smit kurs ishim

Kurs ishining obekti: Adam Smit g’oyalari. Adam Smitning mutloq afzallik nazariyasi. Bozor munosabatlari. Eksport va import munosabatlari. Xalqaro savdo aloqalari. Smit shaxsiy manfaatlar jamoatchilikdan ustun bo'lgan taqdirdagina iqtisodiyotga ijobiy ta'sir qilish haqida gapirish mumkin, deb hisoblardi. Shu munosabat bilan u "iqtisodiy odam" (ya'ni o'z manfaatlarini va yoki istaklarini qondirish uchun boshqalarning manfaatlarini qondiradigan, shu tariqa u o'z maqsadiga birovning xudbinligi bilan kelishuv orqali erishadigan xudbin odam) kabi tushunchalarni kiritdi. va "ko'rinmas qo'l" (bu erda erkin raqobat mavjudligi va umumiy muammolarni shaxsiy manfaatlar orqali hal qilish haqida gapiramiz). Shuningdek, Adam Smitning asosiy g'oyalaridan biri iqtisodiy qonunlarning har qanday sivilizatsiyalashgan jamiyatda amal qilishi haqidagi g'oya edi. Va ularning ishlashi uchun erkin raqobat bo'lishi kerak - va bu bizni "ko'rinmas qo'l" tushunchasiga qaytaradi. Adam Smit fanida "tabiiy tartib" tushunchasiga alohida o'rin berilgan, u bilan olim bozor munosabatlarini tavsiflaydi. Bu tartibning mavjud bo'lishi uchun yana xususiy mulkdan boshqa hech narsaga asoslangan "tabiiy erkinlik tizimi" kerak. Davlat iqtisod rivojiga aralashadi - bu muallif tezisi. Bu g’oyaning obekti odam ya’ni “iqtisodiy odam” hisoblanadi. U iqtisodning asosiy ishtirokchisi hisoblanadi. Jahon iqtisodiyoti va u bilan bo’gliq ishlab chiqarish sohalari va tashqi savdo aloqalariga asoslangan munosabat.
Kurs ishining predmeti: Adam Smit qonuniyatlari, iqtisodiyot bilan bo’g’liq qarashlar. Jamiyatning iqtisodiy rivojlanishi va uning moddiy-turmush darajasini oshirish muammolari Adam Smit tadqiqotining predmetini tashkil etadi.A.Smit tadqiqot predmeti va metodologiyasi. Jamiyatning iqtisodiy rivojlanishi va uning moddiy-turmush darajasini oshirish muammolari Adam Smit tadqiqotining predmetini tashkil etadi qanday shartsharoitlar va qanday qilib insonlar yuqoriroq moddiy turmush darajasiga erisha oladilar degan fikr asarning asosiy g`oyasini aks ettiradi. Iqtisodiy o`sishning pul shakli inkor etiladi va moddiy ne'matlar yaratish asosiy deb qaraladi, bular esa faqat ishlab chiqarish sohasida yuzaga keladi va shu sababli ustuvor deb hisoblanadi. Ammo qaysi (sanoat, qishloq xo`jaligi) soha afzalligi aniq aytilmaydi. Asarning 2-kitobida dehqonchilikka kapital qo`yish yaxshiroq samara beradi deb o`qtiriladi. Iqtisodiyot rivojlanishi bilan sanoat tovarlarni narxi pasayish, qishloq xo`jaligi mahsulotlari narxi esa o`sish tendensiyasiga ega deb hisoblaydi. Demak, shunday xulosa qilish mumkinki, agrar soha ustun (bu xato). A. Smit har bir mamlakatning qandaydir mahsulot turini ishlab chiqarishga ixtisoslashuvida bozorning asosiy rol o‘ynashini ko‘rsatib bergan. Shu bilan birga, u mamlakatlar quyidagi ikki ko‘rinishdagi ustunlikka:
1) tabiiy, ya’ni iqlim sharoi- tining qulayligi, ba’zi bir tabiiy resurslaming mavjudligi va shu kabi holatlar bilan shartlangan ustunlik;
2) erishilgan, ya’ni mamlakatdagi ishlab chiqaruvchi kuchlaming rivojlanish darajasi, ishlab chiqarish texnologiyasi bilan shartlangan ustunlikka egaligini ta’kidlagan.
Bu ustunliklardan foydalangan holda ishlab chiqarilgan mahsulot o‘z sifati jihatidan yuqori va tannarxi jihatidan past darajada bo'ladi. Tabiiy sharoit va ishlab chiqaruvchi kuchlar va mehnat resurlari haqida ham qo’shimcha ma’lumotlarga ega bo’lish kurs ishining obekti negizida o’rganiladi. Iqlim sharoiti va tabiiy boyliklarga egalik ham mamlakatning bu resurslardan oqilona foydalana olmasa iqtisodiy o’sishiga sabab bo’lmasligi ham mumkin. Yoki aksincha tabiiy sharoiti noqulay va tabiiy resurslariga kambag’al davlatlari to’g’ri iqtisodiyotni yo’lga qo’yishganligi sababli iqtisodyoti gurkirayotgan mamlakatlarni ham bilamiz.

Download 297.63 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling