Bog'liq Polimer kompozitlar fizikasi-Umarov compressed
5.2-jadval Qattiq holatdagi qator polimerlar
relaksatsiya jarayonining faollanish energiyasi Polimer
/
H kJ m ol
Polimetilmetakrilat
84
Poliepixlorgidrin
35
Polivinilxlorid
63
Polivinilatsetat
42
Poli-4- xlortsiklogeksilmetakrilat
48
Bu jarayonni asosiy mexanizmlari:
a.
C C
bog‘ atrofida yon guruhlarni aylanishi. Tushunush
uchun eng sodda mexanizm uncha katta bo‘lmagan guruh bilan
bog‘langan bo‘lishi mumkin. Masalan,
2
C H C l yoki katta o‘lchamli
yon zanjir bilan, masalan,
2
5
C O O C H
.
b. Konformatsion to‘ntarilish sikli. Tipik misol – siklogeksil
guruh. Bir konformatsiyadagi kreslo ikkinchisiga o‘tishida qutbli
almashuvchilar yo‘nalishini o‘zgartiradi (5.26- rasm (a)).
c. Segment asosiy zanjirini lokal harakati. Asosiy zanjirda
cheklangan, lokal harakatlar tez uchrab turadi. Bu ehtimol,
polivinilxloriddagi
jarayonni sababchisi bo‘lishi ham
mumkin. Chunki, polivinilxloridda qutbli xlorid guruh polimer-
ning asosiy zanjiri bilan bevosita bog‘langan va unga bog‘liq
bo‘lmagan holda harakatlana olmaydi. Shunday mexanizm to‘rtta
va undan ortiq CH
2
qismlarni ketma–ketlik hollari uchun
xarakterli hisoblanadi va tirsakli val turidagi ikkita C – C
collinear bog‘ atrofida aylanishi bilan tushuntiriladi. Eng kichik
228
zanjir fragmenti (CH
2
)
n
, zanjirni qolgan qismlariga bog‘liq
bo‘lmay aylanishga olib keladigani bu (CH
2
)
4
(5.26- rasm).
