A yuldashev

4 -§ . Yagona soliqning stavkalari, soliqni hisoblash muddatlari
Soliqni joriy etish afzalliklari. Yagona soliq to'lovchilar tom onidan 
mustaqil ravishda soliq solinadigan oborot va tasdiqlangan stavkalar asosida 
hisoblab chiqiladi.
Yagona soliq bo'yicha hisob-kitoblar davlat soliq xizmati organlariga 
yil choragilik va yillik hisobotlami topshirish uchun belgilangan m uddat­
larda taqdim etiladi.
Yagona soliq budjetga yilning har choragida o'sib boruvchi yakun 
bo'yicha hisob-kitobni taqdim etish muddatidan kechiktirmasdan to 'la ­
nadi.
Yagona soliq summasi mahalliy budjetga o'tkaziladi.
To'lovchilar O'zbekiston Respublikasining amaldagi qonunlariga m u­
vofiq javobgar bo'ladilar.
Yagona soliq to'lovchilari bo'ladi, korxonada ishlovchilar soni chek- 
langan m e’yordan oshmagan yuridik shaxslar hisoblanadi. Bunga hamma 
sohalarda faoliyat ko'rsatuvchi har xil mulk shaklidagi korxonalar kiradi. 
Demak, kichik korxona m e’yori faqat ishlovchilar sonigagina qaralib, 
ishlab chiqarilgan mahsulot miqdori va daromad olish darajasi e ’tiborga
48

---

olinmagan. Shu yerdan ko'rinib turibdiki, daviat ko‘p mahsulot ishlab 
chiqaruvchi, ishlar, xizmatlar bajaruvchi kichik korxonalami har tom on­
lama rag‘batlantirishni muljallaydi. Faoliyat turi xilma-xil bo‘ladi ham 
yagona soliq to'laydilar.
Yagona soliq to'lovchi korxonalar sotib olingan tovarlar va xomash- 
yolar tarkibida to'langan KK.S summasini shu tovarlar va xomashyo tar- 
kibiga kiritadi (konsignatsion tovarlar bo'yicha davr xarajatiga olib boradi). 
Mahsulot yetkazuvchilarga ish va xizmat bilan birga to'langan KKS 
summasi shu ishlar, xizmatlar qiymatiga kiritiladi.
Yagona soliq to'lovchilar, bordiyu asosiy vostilar va nomoddiy aktiv- 
larini ijaraga bersalar, unda shu aktivlar qiymatidan mol-mulk solig'ini 
um um iy tartibda toiaydilar.
Korxonada ishlovchilar soniga shartnom a bo'yicha ishlovchilar, 
fuqaro-huquqiy shartnom alar bo'yicha ishlovchilar ham da yuridik shaxs 
maqomini olmagan filial va vakolatxonalarida ishlovchilar soni ham 
qo'shiladi.
Ro'yxatdan o'tgan kundan boshlab, ixchamlashtirilgan soliqqa tortish 
tizimiga o'tishni qaror qilgan yangi korxonalar ro'yxatdan o'tgan joydagi 
soliq inspcksiyasiga yozma ariza beradilar. Bu yerda ixchamlashtirilgan 
soliqqa o'tishga ruxsat olish kerak bo'lmaydi.
Korxonada ishlovchilar sonidan 50 %ni 
1941-1945 yillardagi urush 
va m ehnat fronti faxriylari, invalitlar birlashmasi «Nuroniy» va O'zbekiston 
Chem obilchilar assatsiyatsiyasi mulkida bo'lgan nogironlar tashkil etsa 
yagona soliq to'lashdan ozod etiladilar.
O'zbekiston Respublikasi Vazirlar M ahkamasining 2002-yil 
13-no- 
yabrdagi 390-son qaroriga asosan mikrofirmalar va kichik korxonalar 
tushumi:
- iste’mol tovarlari ishlab chiqarishdan olinsa soliq stavkasi yigirma 
besh foiz kamaytiriladi;
- iste’mol tovarlari ishlab chiqarish fizik hajmi o'sish hisobiga olinsa 
yagona soliqdan ozod etiladi
Mikrofirmalar va kichik korxonalar, O'zbekiston Respublikasi Vazirlar 
Mahkamasi tomonidan belgilanadigan faoliyatning ayrim turlarini amalga 
oshirganlari taqdirda, soliqning q a t’iy belgilangan summasini oldindan 
to'lab boradilar.