A yuldashev

3 -§ . Yagona soliq to'lovchilarining tarkibi va uning obyekti
Soliqqa tortishning soddalashtirilgan tizimi qonunlarda belgilangan 
mezonlarga binoan mikrofirmalar va kichik korxonalarga kiradigan yuridik 
shaxslarga tegishli bo'ladi.
Soliqqa tortishning soddalashtirilgan tizimi uchun faoliyat turi Mak- 
roiqtisodiyot va statistika vazirligi belgilagan kod bo'yicha aniqlanadi.
Mikrofirmalar va kichik korxonalar xodimlari sonini belgilashda, shu- 
ningdek, pudrat shartnomasi va fuqarolik-huquqiy tusdagi boshqa shartno- 
m alar bo'yicha ishlovchilar ham hisobga olinadi.
Soliq solishning soddalashtirilgan tizimini qo'llovchi va nogironlar- 
ning jamoat birlashmalari, «Nuroniy» jam g'arm asi va «O'zbekiston Cher- 
nobilchilari» uyushmasining mulki bo'lgan, ishlovchilar umumiy sonining 
kamida ellik foizini nogironlar, 1941-1945-yillardagi unish va mepnat 
fronti faxriylari tashkil etgan mikrofirmalar va kichik korxonalar yagona 
soliq to'lashdan ozod etiladi.
Mazkur imtiyoz savdo, vositachilik, ta ’minotsotish va tayyorlov fao­
liyati bilan shug'ullanuvchi korxonalarga joriy etilmaydi.
Bir necha faoliyat turlarini amalga oshiradigan yagona soliqni 
to'lovchilar faoliyatning har bir turi bo'yicha soliqqa tortish obyektining 
alohida hisobini yuritishi va muayyan faoliyat turining soliq solinadigan 
obyekti va unga muvofiq keladigan yagona soliq stavkasi asosida yagona 
soliqning hisob-kitobini amalga oshirishi kerak.
Aksiz to'lanadigan mahsulot ishlab chiqarayotgan Mikrofirmalar va 
kichik korxonalar aksiz solig'ini O'zbekiston Respublikasining Soliq ko-
47

---

ilcksida belgilangan tartibda to'laganlari taqdirda soddalashtirilgan soliq 
solish tizimiga o'tishlari mumkin.
Quyidagilar yagona soliqqa tortish obyektlari (soliq solinadigan oborot) 
hisoblanadi:
savdo (xarid qilish, vositachilik, ulgurji-sotish, ta ’minot) korxonalari 
uchun - yalpi daromad;
xarid qiluvchi, ta ’m inot-sotish korxonalari uchun yalpi tushum.
Bunda, qurilish, qurilish-montaj, tuzatish-qurilish, ishga tushirish- 
sozlash, loyiha-qidiruv va ilmiy-tadiqot tashkilotlari uchun o 'z kuchlari 
bilan bajarilgan ishlar hajmidan kelib chiqib hisoblab chiqarilgan yalpi 
tushum soliq solish obyekti hisoblanadi.
Yalpi tushum tarkibiga quyidagilar kiradi:
- tovar (ish, xizmat)lami, mol-m ulkni sotishdan olingan tushum sum ­
masi;
- sotilgan m ol-mulk qiymati va boshqa aktivlar o'zi ishlab chiqargan 
mahsulot (ishlar, xizmatlar)ni erkin almashtiriladigan valutaga eksport qi­
lishdan olingan tushum summalari yalpi tushum tarkibiga kiritilmaydi. 
Mazkur koida savdo-vositachilik faoliyati bilan shug'ullanayotgan yoxud 
xomashyo tovarlami paxta tolasi, paxta kalavasi, lint, neft, neft mahsulot- 
lari, rangli va kqora metallami erkin almashtiriladigan valutaga eksport 
qilayotgan mikrofirmalar va kichik korxonalarga joriy qilinmaydi
Yalpi darom ad tarkibiga quyidagilar kiradi:
- tovam ing xarid qiymati bilan sotish qiymati o'rtasidagi farq;
- moliyaviy faoliyatdan darom adlar va O'zbekiston Respublikasining 
Soliq kodeksiga muvofiq belgilanadigan boshqa daromadlar.