Abduhamitov geografik atamalar va tushunchalar


Download 0.77 Mb.
bet42/127
Sana07.03.2023
Hajmi0.77 Mb.
#1247552
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   127
Bog'liq
Geografiya atamalari.2003

Geografik komponent - Geografik kobik va landshaftlarining asosiy strukturaviy qismi, u turtta atmosfera, biosfera, gidrosfera va litosferaning bir butunligidan iborat.
Geografik mintaqa - yer sharining shimmol va janub sovuq mintaqa, o’rta mintaqa va issiq mintaqa. Har bir mintaqa o’z navbatida bir necha zonalarga bo’linadi.
Geografik o’rin – tarixiy kategoriya bo’lib, u biron obyektning boshqa obyektga nisbatan qanday joylashganligi, uning sabablari va omillari to’g’risidagi ma’lumotlarga asoslanadi.
Geografik qobiq - yerning litosfera, gidrosfera ,atmasfera va biosfera o’zaro tutashadigan hamda bir biriga ta’sir etadigan qismi. G\qning yuqori va pastki chegaralari shartli (qalinligi 40 km ga yaqin) g\q bilan gidrosferani, yer po’stining yuqori qismini atmasferaning quyi qismini (25- 30 km qalinlikdagi qatlamini) o’lchamga oladi. Sinonimi landshaft qobig’i.
Geografik uzunlik – yer yuzida biron-bir nuqtaning bir meridiandan boshlab hisoblanadigan va darajalarda ifodalanadigan masofasidir. Uzunlik bosh meridianga nisbatan 00 dan 1800 gacha belgilangan bo’lib, g’arbiy va sharqiy uzunliklardan iborat. Masalan, Toshkent shahri 690 121 sharqiy uzunlikda joylashgan. Yer sharidagi istalgan nuqtaning kengligi va uzunligi uning geografik koordinatalarini tashqil etadi.
Geografik zonalar - geografik kobikning geografik mintakalar doirasida asosan issiklik bilan namlik mikdori va nisbatiga karab muayyan tartibda konuniy almashilib boradigan asosiy landshaft kismlari.
Geografiya – yuncha “geo” yer “grafo” yozaman deganni. Ya’niy yerni tasvirlayman degani.
Geoid-(yunoncha ,,geo’-yer) -yerning o’ziga xos shakli ma’nosini bildiradi.
Geoikonika – yer tasvirining nazaryasini va undan ilmiy amaliyotda fo’ydalanishni o’rganadigan fan.
Geokratik – quruqlik va dengizlar sathining o’zgarishi oqibatida bo’ladigan transgressiyalarga aytiladi.

Download 0.77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   127




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling