Abduhamitov geografik atamalar va tushunchalar

Xurofot - birorta diniy e’tiqotga qat’iy berilish (masalan Avranzeb).
Xutba - juma namozida hukmdor nomini aytib uning xaqiga duo o’qish.
Xеmogеn jinslar – dеngiz suv havzalarida va ostida kimyoviy va biokimyoviy rеaktsiyalar tufayli hosil bo’lgan cho’kindi jinslar - har xil tuzlar, gips, angidrit, dolomit, yashma, ayrim ohaktoshlar va h.k.
Xеmogеn sharoit – yunoncha, “xеmеna” ya'ni “xiliya gеn-gеn zis” – paydo bo’lishi ma'nolarini bildiradi. Xеmogеn sharoitlarda asosan suv havzalari ostida kimyoviy biokimyoviy jarayonlar tufayli hosil bo’ladigan cho’kindi jinslarning hosil bo’lish sharoitlari.
y nomlarai- Darband shahri, Darbandi, Ohanin ham D. so’zidan olingan. Qadimgi chegara, qal’a, chegara istehkomi ma’nosida ham ishlatilgan.
Yadro – 2900 km dan 6371 km chukurlikkacha bo’lgan joylarni o’z ichiga oladi. Yer yadrosi o’z navbatida tashqi yadro, o’tkinchi qatlam va ichki yadrosiga bo’linadi.Yer po’sti – yer yuzasidan moxo chegarasigacha bo’lgan yerlarni ishg’ol etadi. Qalinligi materiklarda 40-80 km, okeanlar tubida 5-10kmteng bo’ladi.
Yakka hokimlik - oliy hokimiyat bir shaxs (podsho, imperator, xon) qo’lida bo’lgan boshqaruv shakli. Hokimiyat bir umrga berilgan bo’lib, avloddan avlodga o’tadi. Barcha hokimiyat bir kishi qo’lida bo’lsa, hokimi mutloq deyiladi. Konstitutsion yakka hikimlikda hokim huquqlari parlamet tomonodan cheklangan bo’ladi. Bunda hokim davlar ahamiyatiga molik qonunlarni parlament- Oliy Kengash roziligisiz chiqara olmaydi.
Yalpi aradiatsiya - yer yazasiga tushadigan tarqoq radiatsiya bilan to’g’ri radiatsiya birgalikda yalpi radiatsisya deb ataladi.
Yangi dvoryanlar - krepostnoy dexqonlar kuchi bilan emas, yollanma mexnatdan foydalanib xujjalik yurituvchi yer-mulk egalari.
Yardanglar (turkcha-jarlik, tik marza) - Gilli cho’llarda shamol ko’p esadigan tomonga cho’zilgan qator-qator jo’yaklar hosil qiladi, jo’yaklar chuqurligi 1 m dan 6 m gacha, uzunligi 50 metrgacha (Jung’oriya cho’li) boradi.